کشف رازهای علمی اعجاز قرآن با هوش مصنوعی و ریاضیات

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان، دکتر علیرضا طالب‌پور در نشست علمی «قرآن‌کاوی رایانشی» که با حضور جمعی از اساتید و پژوهشگران برگزار شد به تبیین جنبه‌های مختلف اعجاز قرآن از منظر علوم جدید پرداخت. و بر لزوم استفاده از ابزارهای علمی نوین همچون ریاضیات، آمار، پردازش زبان طبیعی(NLP)، و هوش مصنوعی برای کاوش در معانی و ساختارهای قرآن تأکید کرد.

وی در توضیح نحوه تحلیل آماری حروف قرآنی گفت: در بررسی توزیع حروف در قرآن، به صورت تصادفی به نکته‌ای برخوردیم که نشان می‌دهد توزیع حروف در قرآن در سطوح مختلف(کل قرآن، نصف قرآن، ربع قرآن) به‌طور شگفت‌آوری یکسان است.

طالب‌پور این توزیع یکسان را به عنوان یک ویژگی زبان عربی و نیز به نوعی خاصیت نویسنده متن قرآن در نظر گرفت و بیان داشت: این ویژگی در مقایسه با دیگر متون، خصوصاً کتب مختلف مثل نهج‌البلاغه، تفاوت‌های معناداری دارد که باعث می‌شود قرآن از نظر ساختار آماری به صورت متمایزی ایستادگی کند.

 کاربرد هوش مصنوعی در قرآن‌کاوی

طالب‌پور با اشاره به اینکه استفاده از هوش مصنوعی برای بررسی ارتباطات معنایی کلمات قرآن است، توضیح داد: هوش مصنوعی می‌تواند کلمات مشابه را در فضای مفهومی پیدا کرده و ارتباط معنایی میان آن‌ها را شبیه‌سازی کند، برای این منظور، کلمات قرآن به یک فضای سه‌بعدی تبدیل شده و کلماتی که با هم ارتباط معنایی دارند، در کنار هم قرار می‌گیرند. این روش، به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که بررسی کنند آیا تکرار کلمات در قرآن تصادفی است یا عمدی، و این تکرار چه معنای ژرف‌تری می‌تواند داشته باشد.

موسس پژوهشکده مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن همچنین از کاربرد هوش مصنوعی در تفسیر قرآن به قرآن سخن گفت و افزود: با استفاده از پردازش‌های ماشینی می‌توانیم هزاران آیه قرآن را با هم مقایسه کنیم تا روابط و معانی جدیدی استخراج کنیم، این فرآیند به ویژه در تفسیر موضوعات و مفاهیم قرآن بسیار کارآمد است و می‌تواند به محققان کمک کند تا ارتباطات پنهان بین آیات قرآن را کشف کنند.

اعجاز عددی و رمزنگاری در قرآن

طالب‌پور به بررسی الگوهای عددی مخفی در قرآن پرداخت و گفت: در قرآن، برخی از الگوهای عددی مانند عدد نوزده به چشم می‌خورد که بسیاری از محققان به دنبال آن هستند.

وی این الگوهای عددی را به عنوان شواهدی از نظم دقیق و پیچیده در قرآن معرفی کرد که تنها با استفاده از ابزارهای علمی و محاسباتی می‌توان آن‌ها را شناسایی کرد.

موسس پژوهشکده مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن تاکید کرد: حروف مقطعه قرآن مانند امضای دیجیتال عمل می‌کنند. این حروف به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هرگونه تغییر در متن قرآن می‌تواند به راحتی شناسایی شود. این ویژگی قرآن را می‌توان به عنوان یک نوع رمزنگاری در نظر گرفت که به حفظ اصالت و عدم تحریف قرآن کمک می‌کند.

استفاده از علوم شناختی در درک قرآن

 طالب‌پور به کاربرد علوم شناختی در تحلیل قرآن اشاره کرد و اظهار داشت: مدل‌های شناختی می‌توانند به ما کمک کنند تا استعاره‌ها، تشبیهات، و صنایع ادبی قرآن را بهتر درک کنیم.

 وی افزود: این علوم به‌ویژه در بررسی انسجام متن و یافتن ساختارهای معنایی پنهان در قرآن نقش مهمی دارند.

طالب‌پور همچنین به استفاده از زبان‌شناسی رایانشی در تحلیل زیبایی‌شناسی قرآن اشاره کرد و گفت: با استفاده از پردازش‌های زبان‌شناسی می‌توان زیبایی و انسجام قرآن را به‌طور دقیق محاسبه کرد و آن را با دیگر متون مقایسه کرد.

گراف دانش و شبکه‌های مفهومی قرآن

طالب‌پور در ادامه به مفهوم گراف دانش در قرآن پرداخت و توضیح داد: شبکه‌های مفهومی قرآن می‌توانند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای درک ارتباطات معنایی میان آیات مختلف قرآن عمل کنند.

وی این شبکه‌ها را به‌عنوان ابزاری برای کشف انجمن‌های معنایی جدید معرفی کرد که ممکن است مفاهیم جدیدی را در دل قرآن ایجاد کنند.

طالب‌پور پژوهش‌های انجام‌شده و پژوهش‌های مورد انتظار در زمینه قرآن‌کاوی رایانشی را مطرح کرد و افزود: از جمله این پژوهش‌ها، می‌توان به یافتن آیات مشابه در قرآن، کشف موضوعات اصلی قرآن، تحلیل احساسات در آیات و سوره‌ها، محاسبه زیبایی و انسجام قرآن، و استخراج مفاهیم اصلی قرآن اشاره کرد.

وی در پایان یادآور شد: استفاده از علوم مختلف در تحلیل قرآن، از جمله هوش مصنوعی، پردازش زبان طبیعی، و علوم شناختی، می‌تواند درک ما از قرآن را به‌طور عمیق‌تری تسهیل کند و پژوهش‌های جدیدی را در این زمینه به همراه داشته باشد./933/