نهادهای انقلابی تجلی‌گاه آرمان‌های انقلاب

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، پیش‌نشست همایش ملی مدیریت تراز انقلاب اسلامی در اندیشه و سیره آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)  با موضوع الگوسازی مدیریت تراز در نهاد‌های انقلاب با ارائه محمدحسین دانش‌کیا عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی، در تاریخ یکم اسفند ماه در دانشگاه معارف اسلامی قم برگزار شد.

در این نشست دانش‌کیا موضوع مدیریت انقلابی را به‌عنوان یکی از قدرتمندترین نوع مدیریت‌ها مورد بحث قرار داد و گفت: این نوع مدیریت، با تکیه بر مبانی، شاخص‌ها و معیار‌های مشخص، می‌تواند به‌عنوان الگویی کارآمد و اثربخش مطرح شود؛ حال سوالی که مطرح است این است که مبانی مدیریت انقلابی چیست و شاخص‌ها و معیار‌های آن کدامند؟

وی با استناد به منطق دینی، ابراز کرد: می‌توان با توجه به منطق دینی مباحث عمیق و ارزشمندی را استنتاج کرد، اما پرسش اصلی این است که آیا این مفاهیم قابلیت اجرا دارند؟

عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی در مقام پاسخ به این سوال بیان کرد: انقلاب اسلامی، بستری تاریخی و ارزشمند برای تحقق این منطق فراهم کرده که نهاد‌ها و تشکیلات انقلابی در نظام اسلامی بهترین فضا برای تحقق و تمرین الگوی مدیریت مطلوب به‌شمار می‌آیند.

دانش‌کیا با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب گفت: مباحث باید در فضایی منطقی و عقلانی مطرح شوند؛ گفت‌وگوی انتقادی مجاز است، اما باید به‌گونه‌ای نباشد که در دل کسی کینه ایجاد کند؛ افراد باید در کنار یکدیگر بنشینند، نظرات خود را بیان کنند و به تفاهم برسند.

وی با اشاره به تجربه انقلاب اسلامی و ایجاد نهاد‌های انقلابی گفت: در انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی (ره) با ایجاد نهاد‌های نوپدید، مسئولیت تحقق آرمان‌های انقلاب را به عهده گرفتند؛ این نهاد‌ها به دلیل اینکه ساختار‌های پیشین قادر به انجام این مسئولیت‌ها نبودند، تشکیل شدند؛ از جمله این نهاد‌ها می‌توان به کمیته انقلاب اسلامی، سپاه پاسداران، جهاد سازندگی و بنیاد مستضعفان اشاره کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی نهاد‌های انقلابی را نماد تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی دانست و تاکید کرد: نهاد‌های انقلابی باید تجلی‌گاه آرمان‌های انقلاب اسلامی باشند؛ این نهاد‌ها نه‌تن‌ها ساختار اجرایی انقلاب را شکل می‌دهند بلکه نمایانگر آرمان‌هایی هستند که مردم در مسیر انقلاب برای تحقق آنها تلاش کرده‌اند؛ این نهادها، از جمله انجمن‌های اسلامی در سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها، نقش مهمی در هدایت و اجرای اهداف انقلاب اسلامی داشتند.

دانش‌کیا در پاسخ به سوال "چرا مدیریت در نهاد‌های انقلابی اهمیت دارد؟ "، گفت: مدیریت در نهاد‌های انقلابی باید به‌ویژه مورد توجه قرار گیرد، زیرا این نهاد‌ها مسئولیت تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی را بر عهده دارند؛ اگر این مسئولیت به سازمان‌های دیگر واگذار می‌شد، ممکن بود روند اجرایی آنها با کندی و نقصان همراه شود. مدیران ارشد نهاد‌های انقلابی باید دارای دو ویژگی اساسی باشند: اول، عالم بودن که به‌معنای داشتن دانش و آگاهی عمیق در حوزه‌ی کاری خود است و دوم، مدیر بودن که به توانایی اجرایی و مهارت در مدیریت اشاره دارد؛ ترکیب این دو ویژگی در مدیران نهاد‌های انقلابی، مسئولیت‌های آنها را سنگین‌تر می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب، تشکیل دولت اسلامی را پیش‌نیاز تحقق تمدن نوین اسلامی دانست و تاکید کرد: رهبر معظم انقلاب تشکیل دولت اسلامی را یکی از مراحل اصلی تحقق تمدن نوین اسلامی دانسته‌اند؛ در پی انقلاب اسلامی، این دولت باید تشکیل شود تا به‌عنوان مقدمه‌ای برای ایجاد جامعه‌ی اسلامی و تمدن نوین اسلامی عمل کند.

وی با اشاره به نقش مردم‌سالاری دینی در نهاد‌های انقلابی، گفت: مردم‌سالاری دینی، یکی از مفاهیم کلیدی در بیانات رهبر انقلاب است که باید در تمامی نهاد‌های انقلابی پیاده‌سازی شود؛ در صورتی که نهاد‌های انقلابی قادر به تحقق این اصل باشند، زمینه‌های تحقق دولت اسلامی و در نهایت تمدن نوین اسلامی فراهم خواهد شد.

دانش‌کیا با اشاره به این نکته که نهاد‌های انقلابی باید بازتاب‌دهنده‌ی آرمان‌های انقلاب اسلامی باشند، گفت: نیروی انسانی وفادار، مدیران آگاه و متعهد، و ساختار‌های منطبق با مبانی دینی، سه رکن اساسی موفقیت این نهاد‌ها به‌شمار می‌روند که برای تحقق این اهداف، اصلاح ساختار‌های سازمانی، رعایت اصول اسلامی در رفتار سازمانی، و نهادینه‌سازی اخلاق تشکیلاتی در سازمان‌ها ضروری است؛ اگر مدیران و کارکنان این نهاد‌ها اصول اسلامی را در رفتار سازمانی خود رعایت کنند، مسیر تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی هموارتر خواهد شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی با تاکید بر اهمیت مشارکت عمومی و مدیریت خدمت‌گزار در راستای تقویت مردم‌سالاری دینی در نهاد‌های انقلابی گفت: رهبر انقلاب اسلامی در سخنانی تأکید کردند که "هر جا که مسئولان کشور توانایی‌های مردم را شناختند و به کار گرفتند، ما موفق شدیم. " این سخن نشان می‌دهد که مشارکت مردم در سازمان‌ها نه تنها به اعتماد عمومی می‌افزاید، بلکه کارآمدی نظام را نیز به دنبال دارد.

وی افزود: برای پیاده‌سازی مدل مردم‌سالاری دینی، ایجاد کانال‌های مشارکتی و توجه به معیار‌های انقلاب اسلامی همچون عدالت‌خواهی، آزادی‌خواهی، و معنویت‌گرایی در طراحی الگو‌های مدیریتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ در این راستا، نهاد‌های انقلابی باید پیشگام در این فرایند باشند تا بتوانند در سطح وسیع‌تری به تحقق آرمان‌های انقلاب بپردازند.

دانش‌کیا با معرفی مدیریت خدمت‌گزار به عنوان مفهومی که بر اساس پاک‌دستی و ادای وظیفه استوار است، گفت: در این مدل، هر مقام سازمانی خود را نه به عنوان یک "رهبر" بلکه به عنوان یک "خادم" می‌بیند؛ این نوع مدیریت از سطح بالای سازمان شروع شده و به تمامی سطوح مدیریتی و کارکنان تسری پیدا می‌کند؛ در این ساختار، مقام ارشد سازمان خادم مدیران زیرمجموعه خود است و مدیران نیز در نقش خادم کارکنان عمل می‌کنند.

وی تاکید کرد: برای تحقق این مدل، فرهنگ‌سازی خدمت‌گزاری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ آموزش مدیران و کارکنان در زمینه اخلاق حرفه‌ای، ایجاد سازوکار‌های تشویق برای رفتار‌های خادمانه و الگوسازی از افراد موفق در این حوزه از جمله اقداماتی است که می‌تواند به نهادینه شدن این فرهنگ در نهاد‌های انقلابی کمک کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی در پایان با بیان اینکه، مدیریت اسلامی بر تقوای مدیریتی نیز تأکید دارد گفت: مدیر باید در برابر تصمیم‌گیری‌ها از خودمحوری پرهیز کرده و به مشورت و همکاری با دیگران احترام بگذارد؛ این تقوا باعث می‌شود مدیران از خودمحوری و مصلحت‌اندیشی‌های شخصی دوری کرده و در راستای منافع سازمان و جامعه قدم بردارند.

وی ادامه داد: نهاد‌های انقلابی باید با پایبندی به اصول مشورت، ولایت و خدمت‌گزاری، الگویی جامع از مدیریت انقلابی را به جامعه ارائه دهند تا ضمن ارتقاء بهره‌وری سازمانی، به جلب اعتماد عمومی و تحقق اهداف بلندمدت انقلاب اسلامی کمک کنند؛ این نگرش‌ها و اصول مدیریتی می‌تواند به نهاد‌های انقلابی کمک کند تا در مسیر تحقق اهداف عالی انسانی و دینی، به کارایی بیشتری دست یابند و سازمان‌هایی کارآمد و بر پایه اصول اسلامی شکل بگیرند.