خیزش ملت: موج خشم آمریکا علیه سیاستهای جنجالی

آمریکا در یکی از پرتلاطمترین لحظات تاریخ معاصر خود ایستاده است. تظاهرات گستردهای که در بیش از ۷۰۰ نقطه این کشور برگزار شد، چیزی فراتر از یک اعتراض خیابانی بود؛ این حرکت، فریادی بود از ژرفای نارضایتیهای انباشتهشدهای که سالها در جامعه ریشه دوانده بود. از نیویورک تا لسآنجلس، از دالاس تا بوستون، معترضان با شعارهایی علیه سیاستهای دونالد ترامپ خیابانها را پر کردند. جنبش «۵۰۵۰۱»، که نامش از «۵۰ اعتراض، در ۵۰ ایالت، با یک جنبش» گرفته شده، به نمادی از همبستگی مردمی در برابر آنچه بسیاری «تهدید علیه اصول دموکراتیک» میخوانند، تبدیل شده است. حضور پرچمهای فلسطین و تصاویر کودکان غزه در دست معترضان، این جنبش را به صحنهای از پیوند مبارزات داخلی و جهانی بدل کرد. در همین حال، نامه سرگشاده صدها چهره برجسته حزب جمهوریخواه، که ترامپ را «حاکمی خودکامه» خواندند، نشاندهنده بحرانی عمیق در قلب یکی از دو حزب اصلی آمریکا است.
از ردیت تا خیابان: ریشههای جنبش ۵۰۵۰۱
جنبش «۵۰۵۰۱» در فوریه ۲۰۲۵، در بستر شبکه اجتماعی ردیت، بهعنوان واکنشی خودجوش به سیاستهای جنجالی دولت جدید آمریکا زاده شد. برخلاف جنبشهای سنتی که معمولاً توسط سازمانهای مدنی یا رهبران سیاسی هدایت میشوند، این حرکت از دل گفتوگوهای آنلاین شهروندانی شکل گرفت که از سیاستهای اقتصادی، مهاجرتی و خارجی دولت به تنگ آمده بودند. در کمتر از دو ماه، این جرقههای مجازی به یک فراخوان ملی برای اعتراض بدل شد که توانست گروههای گوناگونی را متحد کند. بر اساس گزارشها، بیش از ۱۸۰ هزار نفر در تظاهرات روز شنبه در سراسر آمریکا شرکت کردند، آماری که برخی منابع آن را بزرگترین روز اعتراضی در دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ توصیف کردهاند.
مطالبات این جنبش چندوجهی است. در هسته آن، سه محور اصلی قرار دارد: نگرانی از تضعیف نهادهای دموکراتیک، انتقاد از کاهش بودجه برنامههای رفاهی مانند بیمه درمانی و تأمین اجتماعی، و اعتراض به سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی که به گفته معترضان، حقوق اولیه انسانها را پایمال میکند. دادههای اقتصادی اخیر نشان میدهد که تورم در آمریکا در سهماهه اول ۲۰۲۵ به ۴.۴ درصد رسیده و رشد اقتصادی در ایالتهای کلیدی مانند اوهایو و ویسکانسین کند شده است. این شرایط، بهویژه برای خانوارهای کمدرآمد، به نارضایتیها دامن زده است. معترضان همچنین از طرحهای دولت برای اخراج گسترده مهاجران انتقاد کردهاند، طرحهایی که به گفته تحلیلگران، میتواند به اقتصاد محلی برخی مناطق آسیب جدی بزند.
آنچه این جنبش را از دیگر اعتراضات متمایز میکند، نگاه جهانی آن است. در شهرهایی مانند واشنگتن دیسی، آتلانتا و دنور، معترضان با حمل پرچمهای فلسطین و تصاویر کودکان غزه، خواستار پایان حمایت نظامی آمریکا از اسرائیل شدند. این همبستگی جهانی، که ریشه در انتقاد از نقش آمریکا در مناقشات خاورمیانه دارد، نشاندهنده تغییر در دیدگاه نسل جوانتر آمریکاییهاست. نظرسنجیای که در مارس ۲۰۲۵ توسط YouGov منتشر شد، نشان میدهد که ۶۷ درصد از آمریکاییهای زیر ۳۵ سال معتقدند سیاست خارجی آمریکا باید بر پایه حقوق بشر بازنگری شود. این نگاه، به جنبش «۵۰۵۰۱» عمق و گستردگی بیشتری بخشیده است.
شورش در قلعه: جمهوریخواهان علیه رهبر خود
همزمان با جوشش خیابانها، یک طوفان سیاسی در قلب حزب جمهوریخواه در جریان بود. نامه سرگشادهای که توسط صدها چهره برجسته این حزب، از جمله وزرای سابق کابینه، فرمانداران و نمایندگان کنگره منتشر شد، نهتنها انتقادی تند از دونالد ترامپ بود، بلکه او را «حاکمی خودکامه» خواند که حاکمیت قانون را تضعیف کرده و وفاداری شخصی را بر شایستگی ترجیح داده است. این اقدام، که به نوعی اعلام جنگ داخلی در حزب تلقی میشود، نشاندهنده بحرانی عمیق در هویت و رهبری جمهوریخواهان است.
این نامه در لحظهای حساس منتشر شد. نظرسنجی گالوپ در اوایل آوریل ۲۰۲۵ نشان داد که میزان رضایت از عملکرد ترامپ به ۴۰ درصد کاهش یافته، کاهشی قابلتوجه نسبت به ۴۶ درصد در آغاز دوره دومش. انتقادات مطرحشده در نامه گسترده است؛ از سیاستهای اقتصادی که به گفته امضاکنندگان به تورم و خطر رکود دامن زده، تا سیاست خارجی که آمریکا را در صحنه جهانی منزوی کرده است. بهویژه، نقش ایلان ماسک، که بهعنوان وزیر کارایی دولت پیشنهادهایی برای حذف گسترده سازمانهای فدرال ارائه کرده، مورد انتقاد شدید قرار گرفته است. این سیاستها، از جمله کاهش بودجه برنامههای حمایت از کهنهسربازان و جوامع روستایی، حتی برخی از رأیدهندگان سنتی حزب را نیز خشمگین کرده است.
این شورش داخلی در مقیاس خود بیسابقه است. حزب جمهوریخواه بهطور سنتی به وحدت خود، حتی در برابر رهبران جنجالی، افتخار میکرد. حال، این که صدها چهره برجسته حاضر به شکستن این سنت شدهاند، نشاندهنده عمق بحران اعتماد به رهبری ترامپ است. برخی تحلیلگران معتقدند این حرکت میتواند به یک شکاف رسمی در حزب منجر شود، با میانهروها که ممکن است یک جناح جدید تشکیل دهند. دیگران آن را تلاشی برای بازسازی چهره حزب پیش از انتخابات میاندورهای ۲۰۲۶ میدانند، جایی که دموکراتها آماده بهرهبرداری از نارضایتی عمومیاند.
پیوند جهانی: از غزه تا قلب آمریکا
یکی از برجستهترین ویژگیهای تظاهرات «۵۰۵۰۱» تأکید آن بر مسائل جهانی، بهویژه حمایت از مردم فلسطین است. پرچمهای فلسطین و تصاویر کودکان غزه، که در شهرهایی مانند بوستون، سیاتل و فیلادلفیا به چشم میخورد، نهتنها بیانگر همبستگی با قربانیان جنگ در خاورمیانه بود، بلکه نشاندهنده تغییر در نگاه عمومی آمریکا، بهویژه در میان نسل جوان است. این تغییر، به جنبش «۵۰۵۰۱» قدرتی مضاعف بخشیده و آن را به یک نیروی جهانی تبدیل کرده است.
البته این همبستگی جهانی بدون حاشیه نبوده است. برخی منتقدان، از جمله چهرههای محافظهکار و حتی برخی دموکراتهای میانهرو، معترضان را متهم کردهاند که با تمرکز بر مسائل خارجی، پیام اصلی جنبش را تضعیف میکنند. برخی دیگر، نمایش پرچمهای فلسطین را «ضدآمریکایی» خواندهاند، اتهامی که معترضان قاطعانه رد کردهاند. برای بسیاری از شرکتکنندگان، پیوند میان مسائل داخلی و جهانی روشن است؛ سیستمی که عدالت را در داخل نقض میکند، در خارج نیز به بیعدالتی دامن میزند. شعار «از غزه تا دیسی، عدالت برای همه» که در چندین شهر طنینانداز شد، این دیدگاه را بهخوبی بازتاب میدهد.
این تمرکز جهانی، جنبش «۵۰۵۰۱» را به یک حرکت تقاطعی تبدیل کرده که موضوعاتی مانند عدالت نژادی، برابری اقتصادی، و حقوق بشر جهانی را به هم پیوند میدهد. این رویکرد، گروههای متنوعی از جمله جوامع عرب-آمریکایی، گروههای یهودی مترقی، و فعالان جنبش «زندگی سیاهپوستان مهم است» را جذب کرده است. با این حال، این تنوع میتواند به چالشی برای انسجام جنبش تبدیل شود، زیرا حفظ تعادل میان گروههای مختلف نیازمند مدیریت دقیق است.
آمریکا در برابر سرنوشت
تظاهرات آوریل ۲۰۲۵ نقطه عطفی در تاریخ معاصر آمریکا است. جنبش «۵۰۵۰۱»، با ساختار غیرمتمرکز و جذابیت گستردهاش، پتانسیل بازنویسی چشمانداز سیاسی این کشور را دارد، همانطور که جنبشهای حقوق مدنی یا ضدجنگ ویتنام در قرن بیستم چنین کردند. اما موفقیت آن به تواناییاش در حفظ شتاب، تدوین مطالبات مشخص، و تبدیل خشم عمومی به نتایج سیاسی بستگی دارد. وابستگی جنبش به پلتفرمهای دیجیتال، اگرچه دسترسی بیسابقهای به آن بخشیده، اما آن را در برابر تفرقه و اطلاعات نادرست آسیبپذیر میکند.
در سوی دیگر، آشوب در حزب جمهوریخواه میتواند پیامدهای گستردهای داشته باشد. اگر شورش علیه ترامپ گسترش یابد، ممکن است به متلاشی شدن ائتلاف حزب منجر شود و به دموکراتها برتری قابلتوجهی در انتخابات آینده بدهد. اما اگر ترامپ و متحدانش موفق به سرکوب این مخالفت شوند، ممکن است کنترل او بر حزب تثبیت شود و به قطبیسازی بیشتر جامعه آمریکا منجر گردد.
ظاهرات «۵۰۵۰۱» و شورش در حزب جمهوریخواه، دو روی یک سکهاند: تلاش برای بازپسگیری روح آمریکا از آنچه بسیاری انحراف از عدالت و دموکراسی میدانند. این جنبشها، با همه تفاوتهایشان، یک هدف مشترک دارند؛ پاسخگو کردن قدرت. موفقیت آنها به تواناییشان در پر کردن شکافها، حفظ انرژی جمعی و الهامبخشی به ملتی خسته از تفرقه، اما امیدوار به تغییر بستگی دارد. خیابانهای آمریکا امروز میدان نبردی برای ایدههاست؛ نبردی که نه با خشم، بلکه با امید و اتحاد پیش میرود. جهان نظارهگر است، و این داستان هنوز پایان نیافته است.