رویدادهای علمی حوزه، بذر نهضت‌های فکری آینده است
خراسان رضوی- آیت الله رشاد با بیان اینکه رویدادهای علمی و مدارس تابستانه حوزه علمیه مشهد، آثارشان در آینده بروز می‌کند، گفت: این حرکات علمی، اثرات عمیق و ماندگاری دارند و باید توسعه مدارس و رویدادهای علمی را از تابستان و مشهد فراتر برد و در نقاط مختلف کشور گسترش داد.
به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله رشاد با تأکید بر نگاه مثبت و امیدوارانه خود به روند مدیریت و پیشبرد اهداف این حوزه، بیان داشت: بنده نسبت به کیفیت مدیریت و پیشبرد برنامه‌های جاری حوزه علمیه خراسان بسیار خوش‌بین هستم و معتقدم حکمی که مقام معظم رهبری درباره ارتقاء ساختار مدیریت و تعیین شورای عالی مستقل برای حوزه خراسان صادر فرمودند، یکی از نعمت‌های بزرگ و بسترهای پربرکت برای آینده حوزه است.
وی با اشاره به سابقه این ساختار خاطرنشان کرد: البته اصل وجود چنین شورایی در عهد حضرت امام خمینی(ره) نیز وجود داشت، اما اکنون با تدبیر رهبر معظم انقلاب، شورای عالی حوزه خراسان وارد مرحله‌ای نوین از استقلال و مسئولیت شده و جایگاه راهبردی آن ارتقا یافته است.
استاد رشاد تشکیل این شورا را زمینه‌ساز تحول ساختاری و رویکردی دانست که مقدمه نوسازی بنیادین سازمان حوزه خراسان بوده و به رشد و بالندگی هرچه بیشتر این حوزه یاری می‌رساند.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران حضور فضلای خوش‌فکر و نواندیش را، از شاخص‌ترین سرمایه‌های حوزه مشهد دانست و گفت: خوشبختانه بسیاری از این اندیشمندان و نخبگان توانسته‌اند همدلی و همکاری را به منصه ظهور برسانند تا امروز حوزه علمیه مشهد به مثابه یک نهاد تحول‌گرا در کشور تلقی شود.
استاد رشاد اظهار داشت: یکی از دستاوردهای ارزشمند و جریان‌ساز اخیر، توجه به برگزاری رویدادهای علمی و مدارس تابستانه و ایجاد بخش‌های نوآور آموزشی است.
وی بر بهره‌گیری مؤثر از قداست و ظرفیت زائرپذیری مشهد مقدس و آستان قدس رضوی برای جذب و شناسایی استعدادهای ملی و برگزاری دوره‌های علمی ابتکاری تأکید ویژه دارند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: این رویدادها فضایی فراهم آورده که اساتید شاخص، اندیشمندان صاحب‌نظر و نوآوران معتدل و دقیق، از سراسر کشور دعوت و جذب شوند و طلاب نخبه از نقاط مختلف ایران پای کار بیایند؛ چنین حرکت‌هایی آثار ماندگاری خواهد داشت و، اگرچه کافی نیست، اما بنیان تحولات معرفتی آینده را پی می‌ریزد.
ظرفیت بذرپاشی فکری و تأثیر زمانمند رویدادهای علمی حوزه
استاد رشاد با اشاره به ابعاد بلند مدت چنین فعالیت‌هایی اظهار داشت: بسیاری از طرح‌ها و فعالیت‌های علمی، حتی اگر در ظاهر محدود و کوچک به نظر برسند، ممکن است تأثیر ژرف و ماندگار خود را پس از ده‌ها سال نشان دهند. یک سخن استاد یا یک مفهوم علمی، گاه تا سال‌ها در ذهن یک شاگرد باقی می‌ماند و حتی اگر سال‌ها ظهور و انعکاس نیابد، با رشد علمی و ارتقاء جایگاه، سربرخواهد آورد و اثرگذاری شگرفی خواهد یافت.
وی ادامه داد: تجربه‌هایی مثل ارتباط مرحوم آیت‌الله شاه‌آبادی با حضرت امام خمینی(ره) حاکی از همین حقیقت است، جرقه‌های فکری در طی سالیان بارور می‌شوند و منشأ تحولات علمی و معنوی در تاریخ حوزوی و انقلاب اسلامی می‌گردند. علم و فکر همانند نهال‌هایی است که سال‌ها بعد به ثمر می‌نشینند و گاه سرنوشت فردی یا حتی یک نهضت را تعیین می‌کنند.
استاد رشاد گفت: جلسات و رویدادهای علمی و تربیتی، حتی اگر کوتاه و محدود باشند، نقش بذرپاشی فکری دارند و آثارشان را در آینده نشان خواهند داد. نباید این رویدادها را ناچیز دانست؛ گاهی یک جلسه می‌تواند بذر نهضتی نو را در اذهان جای دهد.
وی اضافه کرد: کار مدیران و طراحان این برنامه‌ها، در حقیقت شبیه کار کشاورزی است؛ فرهنگ و تربیت در ماهیت خود همان بذرپاشی و کشت و کار است و اگرچه ثمرات فوری و آشکار ندارد، اما آثار ژرف و پایداری در جامعه و نهادهای علمی و دینی کشور برجای می‌گذارد.
استاد رشاد تأکید کرد: آینده‌نگری و ایجاد بستر برای بالندگی استعدادها، باید محور برنامه‌ریزی رویدادهای علمی و نوآفرین باشد؛ برخی افراد اکنون ظرفیت بالقوه دارند که شاید بعدها و زیر سایه تلاش و فراهم شدن شرایط، ثمرات ارزشمندی پدید آورند.
پیشنهاد توسعه کمی و کیفی مدارس و رویدادهای علمی در سراسر کشور
رئیس شورای حوزه علمیه تهران پس از تحلیل رویکردهای حال حاضر حوزه، اظهار داشت: از این نوع فعالیت‌ها باید فراتر رفت؛ حوزه علمیه می‌تواند مدارس علمی را نه صرفاً در تابستان بلکه در فصل‌های دیگر و با اقتضائات مکانی و اقلیمی مختلف نیز برگزار کند. چرا باید قناعت شود به مدرسه تابستانه؟ می‌توان مدارس بهاره، پاییزه یا حتی زمستانه را ترتیب داد و محدود به مشهد نبود.
استاد رشاد اضافه کرد: ظرفیت آستان قدس رضوی و مدیریت حوزه خراسان می‌تواند موجب شود این سنت‌های علمی و خلاقانه در شهرهایی با شرایط متفاوت نیز به اجرا درآید؛ مثلاً در بهار یا پاییز در مناطق شمالی و در تابستان در مناطق جنوبی کشور؛ چراکه گسترش دامنه این ابتکارات سبب می‌شود استعدادهای بیشتری تربیت شده و از تنوع آب و هوایی و ظرفیت‌های بومی و فرهنگی مناطق استفاده حداکثری صورت پذیرد.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران با اشاره به نقش بنیادین مباحث اعتقادی و اجتماعی در تربیت طلاب و جهت‌دهی فضای آموزشی حوزه، اظهار داشت: لازم است این‌گونه مباحث را به مسائل کلان اجتماعی و تعامل با نهادهای تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر نظام جمهوری اسلامی پیوند دهیم؛ چراکه تصمیمات این نهادها سرانجام در متن جامعه اثرگذار خواهد بود.
وی افزود: یکی از راهبردهای مطلوب، برقراری ارتباط مؤثر میان حوزه و مجلس شورای اسلامی است تا طلاب بتوانند مباحث علمی و فقهی خود را با قوانین کشور تطبیق دهند و با تحلیل ابعاد مختلف یک قانون، پایه‌های نظری و اخلاقی آن را به منصه ظهور برسانند.
استاد رشاد تصریح کرد: در این فرایند، شخصیت و ذهنیت طلاب به گونه‌ای شکل می‌گیرد که خود به تولیدکننده اندیشه و مبلغ مباحث صحیح در سطح جامعه بدل می‌شوند؛ نیازی نیست مدیران و روحانیون تا انتهای روند پیگیری کنند، زیرا بنا به قاعده، شاگردان این اندیشه‌ها را در آثار، سخنرانی‌ها و مقالات خود به اشاعه خواهند گذاشت و اثرگذاری آن استمرار می‌یابد.
نقش توسعه ساختارها و سرمایه‌گذاری سازمانی در ارتقاء مباحث علمی
وی با اشاره به تجارب گذشته و نقش راهبری نهادهای حوزوی، بیان کرد: نمونه‌های شفاهی و دیدگاه‌هایی که توسط دوستان و پژوهشگران حوزه ارائه می‌شود، اگر ساختاریافته و سازمان‌یافته شوند، ثمرات آن چندین برابر خواهد شد.
استاد رشاد با جمع‌بندی برخی تجارب خود یادآور شد: من سال‌ها پیش در دوره‌هایی مستمراً، درس‌های عمیقی را برای اساتید و دانشجویان دکتری ارائه دادم که خروجی آن تولید نظریه و ادبیات جدید بود. امروزه امکان ارتباط حضوری مانند گذشته فراهم نیست اما می‌توان از ظرفیت‌های مجازی و غیرحضوری بهره گرفت تا اساتید و اندیشمندان شاخص، از هر نقطه ایران در جلسات موضوعی مشارکت فعال داشته باشند. به عنوان نمونه، وقت‌گذاری یک‌ساعته هفتگی می‌تواند نقطه آغاز توسعه علمی و شبکه‌سازی مباحث نظری باشد.
استاد رشاد، در بخش دیگری از سخنان خود، اظهار داشت: لازم است برای مباحث علمی حوزه، نقشه راه و خط‌مشی مشخصی در طول سال ترسیم شود که مثلاً از طرح مبانی و تعاریف اولیه آغاز، تا سامان‌بخشی نظامات فکری و تولید دانش نظام‌ساز فقهی تداوم یابد.
وی ادامه داد: برای پیشرفت علمی حوزه باید پیوست‌های مطالعاتی، حلقه‌های علمی و شبکه اساتید راهنما را فعال نگه داشت تا هر یک از نخبگان و فضلای شرکت‌کننده، ضمن تعامل مستمر، مسئولیت پرورش سوژه‌ها و مسیر تکامل مباحث را بر عهده گیرند.
استاد رشاد در پایان با اشاره به تجربه مدارس آموزشی مثل دارالعلم و مدرسه علوم مختلف در مشهد و سایر شهرها اظهار کرد: نمونه‌های عینی کارآمدی را می‌توان در مدارس تخصصی و حلقه‌های علمی مشاهده کرد. برخی از این مدارس با محوریت نهادهای دینی و حامیان علمی شکل گرفته و توانسته‌اند گام‌های مهمی در تربیت نسل نواندیش و توانمند بردارند.
ارسال نظرات