تحول معنایی خانواده در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

به گزارش خبرنگار گروه جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، کرسی علمی ترویجی «تحولات معنایی خانواده در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران» صبح امروز با ارائه دکتر سمیه عرب خراسانی استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در سالن جلسات مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه خواهران قم برگزار شد.

عرب خراسانی در این نشست با اشاره به وضعیت خانواده در جامعه ایرانی، اظهار داشت: خانواده در ایران برخلاف سیاست‌های کلان حکومتی در مسیر دیگری حرکت کرده و امروز در شرایطی شبه‌بحرانی با روندی شبیه خانواده مدرن، دچار گسست و ناپایداری است.

وی در تبیین چرایی این مسئله به تحلیل محتوای کیفی اسناد بالادستی در حوزه خانواده پرداخت و خاطرنشان کرد: در این پژوهش، چهل سند شامل بیانیه‌ها و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، قوانین توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و نیز مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی شده است.

استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب افزود: نتایج این بررسی نشان می‌دهد که خانواده در این اسناد از یک ثبات معنایی برخوردار بوده است. به عبارت دیگر نگاه حاکمیت به خانواده طی چهار دهه گذشته با وجود تحولات گسترده اجتماعی، تغییر چندانی نکرده است.

وی تأکید کرد: این ثبات معنایی عمدتاً بر دو محور شکل گرفته است؛ نخست «خانواده تراز» به‌عنوان الگوی مطلوب و آرمانی که نظام سیاسی آن را پیگیری می‌کند و دوم «خانواده نامعین» که در آن بسیاری از واقعیات اجتماعی نادیده گرفته می‌شود. همین امر سبب شده است تا خانواده در این اسناد بیشتر جنبه ذهنی و انتزاعی پیدا کند.

این پژوهشگر حوزه خانواده یادآور شد: در حال حاضر فاصله معناداری میان آنچه در اسناد بالادستی به‌عنوان خانواده تراز ترسیم شده و آنچه در میدان اجتماعی جریان دارد مشاهده می‌شود.

وی در پایان سخنان خود تأکید کرد: برای عبور از وضعیت موجود باید به سمت پویایی معنایی در سیاست‌گذاری‌های خانواده حرکت کرد و تغییرات واقعی جامعه را در تدوین اسناد بالادستی مدنظر قرار داد.