تمدن سازی روحانیت با بیانیه راهبردی رهبر انقلاب

به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان در آیین افتتاحیه سال تحصیلی جدید حوزه علمیه خراسان که در محل مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد، با اشاره به آغاز سال تحصیلی این حوزه در بیش از ۱۶۰ مدرسه و مرکز تخصصی در سه استان، از این رویداد به‌عنوان فرصتی ارزشمند برای جهش علمی و تربیت نسل‌های متعهد یاد کرد و گفت: امیدوارم همگان با نشاط و انگیزه، مسیر تعالی علمی کشور را ادامه دهند.

وی با بیان اینکه ایام آغاز سال تحصیلی با هفته دفاع مقدس هم‌زمان شده است، افزود: هفته دفاع مقدس یادآور روزهایی است که آحاد ملت با جانفشانی، ایثار و استقامت مثال‌زدنی، جنگ تحمیلی را که با هدف نابودی نظام جمهوری اسلامی طراحی شده بود، به فرصتی برای تثبیت انقلاب تبدیل کردند؛ امروز ما در امنیت، میراث‌دار همان تلاش‌ها هستیم.

روحانیت؛ پیشگام ایثار در دفاع مقدس با آمار ده‌برابر شهادت نسبت به سایر اقشار

مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به نقش ویژه روحانیت در دوران دفاع مقدس گفت: طبق آمارهای موجود، حدود پانزده و نیم درصد روحانیت کشور در ایام دفاع مقدس به شهادت رسیدند؛ این رقم معادل ده برابر میزان شهادت در سایر اقشار جامعه است.

وی ادامه داد: این امر تعجب‌آور نیست، چراکه حوزه‌های علمیه در همه صحنه‌های نیاز به فداکاری، با اقتدار حضور یافته و مصالح اسلام و مردم را پاس داشته‌اند. مرور تاریخ روحانیت نشان می‌دهد در هر زمان که اسلام به حضور آنان نیاز داشته، این قشر پیشگام، با صبر و استقامت وظیفه خود را انجام داده است.

یاد شهید سید حسن نصرالله و مقاومت اخیر امت اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط همچنین از شهدای مقاومت اخیر و شخصیت‌های برجسته جهان اسلام یاد کرد و گفت: مقاومت دوازده روزه اخیر برگ زرین دیگری در تاریخ ملت ایران و جهان اسلام است؛ افزون بر آن، این ایام مصادف با سالگرد شهادت مرحوم سید حسن نصرالله، بزرگ‌مرد عرصه روحانیت معاصر است که مقام معظم رهبری ایشان را ثروت عظیم اسلام توصیف کردند.

وی با اشاره به جایگاه جهانی شهید نصرالله افزود: پس از حادثه طوفان الاقصی، بنا بر آنچه در رسانه‌ها منتشر شد، چهار میلیارد نفر در سراسر دنیا منتظر شنیدن سخنان ایشان بودند. چنین جایگاه و شأنی کمتر برای شخصیتی در تاریخ روحانیت رقم خورده است. روح پرفتوح ایشان، شهدای دفاع مقدس، مقاومت اخیر و همه عالمان و بزرگان حوزه که پرچم دفاع از مکتب را بر دوش کشیدند، گرامی باد

مدیر حوزه علمیه خراسان تأکید کرد: امروز ما میراث‌دار راه شهدا و عالمان گذشته هستیم و باید با قدرت، مسیر آنان را ادامه دهیم و قله‌هایی را که آنان مد نظر داشتند، فتح کنیم.

منشأ و زمان صدور بیانیه؛ نشانه‌ای از اهمیت تاریخی

حجت‌الاسلام والمسلمین با اشاره به صدور بیانیه مهم مقام معظم رهبری به مناسبت یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، این پیام را «منشور راهبردی روحانیت» و سندی بی‌بدیل برای ترسیم نقش کلیدی حوزه در شرایط کنونی دانست و تأکید کرد: اگر جایگاه این بیانیه را آن‌گونه که هست نشناسیم، دچار سطحی‌نگری و غفلت از یک رخداد تاریخیِ کم‌نظیر خواهیم شد.

وی با تصریح بر اینکه بیانیه مذکور یک پیام معمولی نیست، گفت: منبع صدور این بیانیه شخصیتی است که هفت دهه از عمر خود را نه تنها در متن حوزه، بلکه در جایگاه‌های کلیدی علمی، فکری و اجرایی سپری کرده است.

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان بیان داشت: رهبر معظم انقلاب اسلامی که امروز در ۸۶ سالگی عمر شریف خود هستند، از همان آغاز یک طلبه باهوش، دغدغه‌مند و پرورش‌یافته در خاندان علم و فقاهت بوده‌اند و از دوران پیش از انقلاب تا امروز، تمام شئون علمی و اجرایی را تجربه کرده‌اند.

وی افزود: رهبر انقلاب هم مجاهد برجسته است، هم فقیه، هم مفسر، هم حکیم؛ و علاوه بر تدریس و تربیت شاگردان در حوزه، مسئولیت‌هایی داشته‌اند که برای هیچ روحانی دیگری حتی در طول یک عمر فراهم نشده است؛ از حضور فعال در تمامی شوراهای انقلابی و مدیریتی، تا هشت سال ریاست جمهوری و چهار دهه رهبری انقلاب اسلامی.

مدیر حوزه علمیه خراسان یادآور شد: چنین شخصیت جامعی که زیر و بم حوزه و جریان‌های فکری و علمی را دقیق می‌شناسد، قلم به دست می‌گیرد و در شرایط حساس تاریخی، بیانیه‌ای صادر می‌کند که هر آنچه برای درخشش حوزه در قله نیاز است، در آن مطرح شده است.

تمرکز و دقت رهبر انقلاب بر تدوین سند؛ در اوج مسئولیت‌ها

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با اشاره به شرایط خاص صدور این بیانیه گفت: این پیام ارزشمند در ایامی نوشته شد که کشور در آستانه جنگ دوازده روزه بود؛ زمانه‌ای که ذهن مسئولان کشور و شخص ایشان ناگزیر درگیر مسائل کلان و فوری بود. با این حال، نزدیکان ایشان نقل کرده‌اند که رهبر معظم انقلاب برای تدوین دقیق این بیانیه، نزدیک به ده روز خود را قرنطینه کردند؛ به گونه‌ای که تنها به مراجعات ضروری پاسخ دادند و از پذیرش دیدارها جز در موارد اضطراری خودداری کردند تا ذهنشان به طور کامل بر این بیانیه متمرکز باشد.

وی تأکید کرد: از چنین شخصیتی، در چنین شرایط و ظرف زمانی، چنین سندی صادر می‌شود؛ بنابراین نگاه سطحی یا بی‌توجهی به آن، ظلمی بزرگ به حوزه و روحانیت خواهد بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط خطاب به اساتید، طلاب و مدیران حوزه گفت: همه ما باید نسبت خود را با این بیانیه تاریخی روشن کنیم؛ استاد به شیوه خود، طلبه به نحوی، مسئول مدرسه به شکلی، اعضای شورای‌عالی و مدیران مرکز مدیریت حوزه نیز به نحوی باید حساسیت لازم را داشته باشند. این بیانیه نقشه راه حوزه در نقش‌آفرینی تاریخی و جهانی آن است و باید با تبیین، آموزش و عمل، به ساحت حوزه و روحانیت وارد شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه خراسان، شرط تحقق این مهم را توجه و اعتنای جدی به متن بیانیه برشمرد و گفت: نخستین اقدام، قرائت دقیق و چندباره این بیانیه است. در همین راستا از اساتید و همکارانی که با اهتمام ویژه به مطالعه و بازخوانی آن پرداخته‌اند، قدردانی می‌کنم. خوشبختانه در حوزه علمیه خراسان این توجه در مقطعی به‌خوبی صورت پذیرفت و حتی جلسات خوانش گروهی نیز برگزار شد که اهمیتی ویژه داشت و دارد.

وی خاطرنشان کرد: با وجود حوادثی همچون جنگ دوازده روزه که فضای فعالیت‌ها را تغییر داد، بازگشت به این بیانیه، اولویت نخست و شعار امسال حوزه علمیه خراسان است. این مسیر باید با برنامه‌ریزی پویا، پویش‌های متنوع و مشارکت همگانی همراه شود.

به گفته وی بیانیه در شش فصل تدوین شده است که از بازتأسیس حوزه قم و تبیین شرایط تاریخی پس از جنگ جهانی اول و نقش مؤسس آن، آیت‌الله‌العظمی حائری، آغاز می‌شود و در ادامه به نقش آیت‌الله‌العظمی بروجردی و دیگر بزرگان در شکوفایی حوزه اشاره دارد. سپس دستاوردهای برجسته‌ای همچون نقش حوزه در پیروزی انقلاب اسلامی در پرتو رهبری امام خمینی‌(ره) بیان می‌شود و بخش دیگری از بیانیه نیز به بازتعریف جایگاه حوزه به عنوان یک مرکز علمی، تربیتی، اجتماعی و سیاسی می‌پردازد و در پایان هشت توصیه برای پیشرو بودن حوزه ارائه شده است.

تأکید بر محورهای هشدار و برنامه‌ریزی دقیق

مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به هشت محور کلیدی در پایان بیانیه، گفت: این محورها شامل اصلاح ساختار آموزشی، بازنگری محتوای درسی، ارتقای عرصه تبلیغ، تهذیب و تربیت اخلاقی، فعالیت در حوزه اجتماعی، تقویت انگیزه‌های طلبگی، توجه به مسائل تمدنی و گسترش تعامل حوزه و دانشگاه است.

به گفته وی، در این بیانیه حدود چهل آسیب یا انتقاد نسبت به وضعیت فعلی حوزه‌ها مطرح شده که باید با برنامه‌ریزی دقیق مرتفع شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط تأکید کرد: هر فردی در حوزه، متناسب با تخصص و توانمندی خود، باید جایگاهش را در اجرای این سند بیابد؛ از اساتید و نخبگان علمی گرفته تا برنامه‌ریزان و مدیران. اگر این بیانیه به‌درستی اجرا شود، حوزه از برکات و آثار آن به‌طور کامل بهره‌مند خواهد شد.

حوزه مردم‌پایه و ضرورت تهذیب و بصیرت

وی در ادامه با بیان اینکه حوزه‌های علمیه از آغاز تأسیس، همواره بر پایه ارتباط با مردم استوار بوده‌اند، هشدار داد: کمرنگ‌شدن این بعد، به کاهش توفیقات حوزه منجر می‌شود.

به گفته وی، اقدام ارزشمند حوزه علمیه خراسان در دهه پایانی ماه صفر، نمونه‌ای موفق از ارتباط مؤثر با مردم بود که با اعزام و میزبانی کاروان‌های تبلیغی در مشهد و هماهنگی کامل با نهادهای مرتبط انجام شد.

مدیر حوزه علمیه خراسان همچنین بر اهمیت تهذیب و تربیت طلاب تأکید کرد و گفت: هیچ طلبه‌ای بدون تقویت مبانی تهذیبی و تربیتی به توفیق نمی‌رسد. تحصیل در حوزه، علاوه بر بُعد علمی و تخصصی، نیازمند رشد در دو عرصه است: نخست، بصیرت تربیتی همراه با تقوا و اخلاق، و دوم، بصیرت سیاسی؛ عالمی که فاقد بینش سیاسی باشد، هرچند فاضل و متقی باشد، قادر به ایفای نقش مؤثر در حوزه نخواهد بود و ممکن است آگاهانه یا ناآگاهانه در معرض سوءاستفاده دشمنان قرار گیرد.

تاکید بر ضرورت محبت و اخلاق در عرصه تبلیغ

مدیر حوزه علمیه خراسان در ادامه مراسم، با اشاره به اهمیت جایگاه اخلاق و محبت در فعالیت‌های تبلیغی، تأکید کرد: در صورت نبود اهتمام جدی به این موضوع، سایر اقدامات حوزه نیز به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.

وی گفت: ورود به عرصه تبلیغ، به معنای برقراری ارتباط با مردم است و اگر این ارتباط بر پایه محبت شکل نگیرد، مبلّغ در مسیر خود توان پایداری و استقامت نخواهد داشت. آنچه در این مسیر لازم است، کاری پرزحمت و دشوار اما ارزشمند است.

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان افزود: تحقق این مهم تنها در پرتو تربیت اخلاقی صحیح امکان‌پذیر است؛ زیرا صرف برخورداری از دانش کافی نیست و همراهی مهارت، بصیرت، تقوا و اخلاق، مجموعه‌ای است که به یاری طلبه در انجام وظایف سنگین تبلیغی می‌آید.

مدیر حوزه علمیه خراسان در پایان با دعا برای موفقیت همگان در انجام وظایف الهی، اظهار داشت: از خداوند متعال مسئلت داریم که هر یک از ما در هر جایگاهی که هستیم، بتوانیم به مسئولیت‌های خود به بهترین وجه عمل کنیم.