انتشار نظرات آیت الله سیستانی در خصوص کمبود آب در عراق

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در نجف، نماینده حضرت آیت‌الله سید علی سیستانی در لبنان، حاج حامد الخفاف به مناسبت مسأله کمبود آب در عراق نظرات این مرجع تقلید در این باره و مسأله آب عراق با ترکیه را منتشر کرد.

در روز سه‌شنبه ۲۹ مارس ۲۰۱۱، حضرت آیت‌الله سیستانی نخست‌وزیر وقت ترکیه رجب طیب اردوغان را در نجف اشرف به حضور پذیرفت. در این دیدار، موضوعات متعددی مطرح شد که یکی از آن‌ها بحران کمبود آب در عراق بود.

این مرجع تقلید این موضوع را با مهمان ترک در میان گذاشت و از او خواست که ترکیه از اقداماتی که موجب کاهش سهم آب عراق می‌شود، خودداری کند.

اردوغان پاسخ داد: سوریه است که بر میزان آب رود فرات کنترل دارد؛ ما حجم کافی از آب را در این رود رها می‌کنیم، و در ادامه، درصدهایی در این خصوص بیان کرد.

اما حضرت آیت‌الله سیستانی تصریح کرد: مشکل فقط مربوط به رود فرات نیست، بلکه رود دجله نیز در معرض خطر است! این رود از مرز ترکیه و سوریه می‌گذرد و ظاهراً تفاهماتی بین دو کشور برای اجرای طرح‌هایی روی این رود وجود دارد که به زیان سهم آب عراق تمام می‌شود.

اردوغان وعده داد که موضوع را پیگیری کند.

سپس در دوشنبه ۱۱ نوامبر ۲۰۱۳، احمد داود اوغلو، وزیر خارجه وقت ترکیه، به دیدار حضرت آیت‌الله سیستانی آمد.

در این دیدار، این مرجع تقلید یادآور شد که میان عراق و ترکیه سابقه‌ای طولانی وجود دارد؛ به‌ویژه در جنگ جهانی اول، علمای نجف فتوا به وجوب جهاد در کنار دولت عثمانی علیه انگلیس دادند، و در نبردهایی خون عراقیان و ترک‌ها در هم آمیخت.

داود اوغلو گفت: درست است، و نجف شهری مقدس است که به آن افتخار می‌کنیم.

اما حضرت آیت‌الله سیستانی پاسخ داد: تاریخ مشترک فقط مخصوص نجف نیست، بلکه متعلق به سراسر عراق است. من این را گفتم تا به نکته دیگری برسم: عراق از دیرباز بلاد ما بین‌النهرین نامیده می‌شد به‌دلیل وفور آب در دجله و فرات، اما امروز عراقی‌ها از خشکسالی می‌ترسند؛ از اینکه روزی کشورشان خشک و بی‌آب شود و دو رود بزرگشان از بین برود! و این به‌دلیل پروژه‌های سدسازی است که ترکیه قصد اجرای آن‌ها را دارد، که به سود تاریخ مشترک دو کشور نیست.

حضرت آیت‌الله سیستانی در این زمینه سخن را بسط دادند و تأکید کردند که این مسئله برای ملت عراق حیاتی است، هرچند دولت عراق به آن توجه لازم ندارد. ایشان خواستار شدند که ترکیه نیاز آبی عراق را تأمین کند و توافقی بر اساس همکاری دوجانبه شکل گیرد، و اگر لازم باشد، مسئله طبق قوانین بین‌المللی مربوط به رودخانه‌های مشترک حل‌وفصل شود.

سپس حضرت آیت‌الله سیستانی به طرح ترکیه برای ساخت سدی بر رود دجله اشاره کردند که باعث کاهش آب عراق می‌شود.

وزیر گفت: تا آنجا که می‌دانم، سدهایی بر دجله وجود ندارد؛ فقط بر فرات ساخته شده‌اند.

اما حضرت آیت‌الله سیستانی بر صحت اطلاع خود اصرار ورزیدند و فرمودند مدتی پیش درباره آن خوانده‌اند. در این هنگام، یکی از اعضای هیئت همراه وزیر گفت: در واقع، پروژه‌ای بر رود دجله نزدیک مرز ترکیه و سوریه در حال اجراست. وزیر وعده داد که موضوع را با دولت عراق پیگیری کند.

گفت‌وگو درباره مسئله آب، بیشترین بخش از دیدار را به خود اختصاص داد.

شایان ذکر است سدی که حضرت آیت‌الله سیستانی به آن اشاره کرد، سد ایلیسو (Ilısu) است؛ سدی بزرگ بر رود دجله که ساخت آن از سال ۲۰۰۶ در نزدیکی روستای ایلیسو در مرز استان‌های ماردین و شرناک ترکیه آغاز شد و اخیراً تکمیل شده است.

پیش‌بینی می‌شود که این سد نیمی از سهم آبی عراق از رود دجله را کاهش دهد.