بیداری اسلامی و تاثیر انقلاب اسلامی در قیام های منطقه غیرقابل انکار است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، قیام هایی که از چند ماه پیش در بخش هایی از خاور میانه و شمال آفریقا به وقوع پیوسته است، در کمند تحلیل های گوناگونی واقع شده است.

کارشناسان دنیای اسلام این قیام ها را جنبشی از جنس نهضت های اسلامی و طنین صدای انقلاب اسلامی ایران می‌دانند و در تحلیل گفتار خود با اشاره به شعارهای اسلام خواهانه به نمادهای دینی همچون برگزاری نمازهای جماعت و جمعه در خلال راهپیمایی های اعتراضی اشاره می‌کنند.

اندیشمندان دنیای اسلام عنوان می کنند حرکت هایی که اتفاق افتاده علیه نظام هایی است که یکی از مهمترین ویژگی‌های آنه سکولار بودن و وابسته و متحد بودن با امریکا و گاه اسرائیل است و طبیعی است که این سیاست ها یکی از مهمترین موارد اعتراض مردم علیه این دولت ها است. همچنین در قیام های فعلی زمانی که اسلام گرایان وارد میدان می شوند، تجمع مردم چند برابر می‌شود، اسلام گرایان بخش مهمی از این حرکت‌های اجتماعی هستند‌.

خبرگزاری رسا، در این راستا با شریف لک‌زایی و عبدالمجید مبلغی از کارشناسان علوم سیاسی که در حوزه اندیشه دینی نیز مطالعاتی دارند به گفت‌و‌گو پرداخته است.


رسا ـ لطفا تحلیل خود را از قیام های مردمی صورت گرفته در کشورهای اسلامی بیان کنید و آیا این انقلاب ها را از جنس بیداری اسلامی می‌دانید؟

مبلغی:  هنگامی که به زنجیره قیام های مردمی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نگاه کنیم و استراتژی را از نظر دور نگاه نداریم، متوجه عنصری مشترک در تمامی این انقلاب ها می شویم.

با بررسی انقلاب های مردمی که در چند ماهه اخیر اتفاق افتاده است دو سطح عناصر بومی و عناصر ملی دیده می شود، توضیح اینکه عناصر بومی به هر کشور به خصوص برمی‌گردد که تابعی از مناسبت‌ها و وی‍ژگی‌های هریک از واحدهای ملی است اما عناصر عمومی تا اندازه زیادی مشترک بین ملت های گوناگون است.

بیداری اسلامی از عناصر عمومی قیام‌های مردمی کشورهای مسلمان است از این رو می توان اشاره به نهضت اسلامی و خاسته های دینی را به گونه ای موثری در تمامی قیام ها مشاهده کرد.

این هوشیاری دینی با درنظر گرفتن رخ دادن قیام ها در حکومت هایی که سال ها به روش سکولاریستی یا لیبرالی حکومت کرده اند قابل توجه است.

رویکرد به جریان‌های غیر استبدادی از دیگر عناصر عمومی انقلاب‌های اخیر است و این فرایند استکبارستیزی در واحدهای ملی ای اتفاق می افتد که در نقشه استراتژیک منطقه جزء کشورهای وابسته محسوب می شود.

انقلاب اسلامی ایران عنصر مشترکی است که در حافظه تاریخی مردم مسلمان نقش بسته است و مسلمانان امروز دید وسیعی به دستاوردهای انقلاب پیدا کرده اند و تجربه ایران در نفی وابستگی و طرد استبداد را مرور کرده اند.

البته باید توجه داشت که این قیام ها در مسیری حرکت می کند که قبل از انقلاب هم وجود داشت و وجود این رویکرد تاریخی کمک می کند تا با دقت موثرتری نقشه راه این اتفاقات را مشاهده و رصد کنیم.

شریف لک زایی:  واقعیت این است که اقدامات انقلابی و اعتراضی اخیر در این کشورها متأثر از انقلاب اسلامی ایران و اندیشه ناب امام خمینی(ره) است که با تأخیری سی و دو ساله بروز و ظهور یافته است.

باید این واقعیت تبیین شود که فضای اعتراضی جدید یک جو مردمی است و این به دلیل افزون شدن آگاهی های مردم از آموزه های دینی است، زیرا مردم کشورهای اسلامی امروز با احکام اسلامی آشناتر شده اند و تجربیات گرانسنگی را از ایستادگی ایران در مقابل استکبار به دست آورده‌اند.

مردم در کشورهای اسلامی بیدار شده‌اند و کرامت انسانی آنها قبول نمی کند که دین و هویتشان ضعیف شمرده شود از این رو تصمیم دارند که حق حاکمیت خود را احیا کنند و از حداقل اختیارات موجود فعلی فراتر روند.

با توجه به تصریحات برخی از رهبران فعلی این قیام ها، نمی توان تاثیر انقلاب اسلامی ایران را در تحولات اخیر کتمان کرد. راشد الغنوشی، از رهبران اسلامی تونس، در مباحث خود به صورت پیوسته به نقش جمهوری اسلامی ایران اشاره و گفتمان انقلاب اسلامی را تحسین کرده است.

رسا ـ دیپلماسی چمهوری اسلامی ایران در قبال قیام‌های مردمی را تشریح کنید.

مبلغی: نظام جمهوری اسلامی ایران رویکردی موثر و صحیح در مقابل قیام های منطقه گرفته است زیرا حمایت از مظلومین هماهنگ با اهداف عالی جمهوری اسلامی و چشم انداز مردم مظلوم منطقه است که نشان دهنده توانمندی ایران در ارتباط با توده های مردمی در منطقه است.

تحلیل تحولات جهان اسلام بدون حضور کیفی ایران، تحلیلی نسنجیده و ناکارآمد است و ایران اسلامی به پژواک علاقه مردم برای رهایی از دست حکام وابسته تبدیل شده است.

شریف لک زایی: شعار جمهوری اسلامی ایران دفاع از مظلومین است و در منطق دیپلماسی کشور ایران، دفاع از مظلوم مرز نمی شناسد.
کشور ایران در طول این اتفاقات در ماه های اخیر به این نکته عنایت داشته است که باید به خواست های مردم اهمیت داده شود و اعتراض ایران به اقدامات سرکوب گرایانه در کشور بحرین با جو سازی های سیاسی روبرو شد در حالی که ایران از تمامی حرکت های مردمی دفاع کرد.

تشدید اعتراض ایران به بحرین زمانی بیشتر شد که کشتار مردم با سکوت مجامع بین المللی و منطقه‌ای روبرو شد در حالی که این مجامع در قضیه کشورهای لیبی، تونس و مصر سکوت نکردند.

ایران از مظلومین در هر کشوری دفاع می کند و شیعه و سنی نمی‌شناسد، همان گونه به مسائل فلسطین حساسیت دارد، در قضیه بحرین هم سکوت نخواهد کرد.

طرح ادعای شیعه و سنی در حمایت ایران از سوی کشورهای غربی و عربی فرار رو به جلو است تا ایران از موضع خود کوتاه بیاید، این در حالی است که ایران با بحرین پیوندهای گسترده ای دارد و بسیاری از مردم بحرین دارای تبار ایرانی هستند و ایران دفاع از آنان را حق خود می‌داند.


رسا ـ سازمان‌های بین المللی در جامعه بین المللی جایگاه ویژه‌ای دارند اما در ماه های اخیر با سکوت و تعلل‌های خود در قبال قیام های مردمی، امتحان خوبی پس نداند، لطفا تحلیل خود را از وضعیت کنونی سازمان ها و نهادهای بین المللی توضیح دهید.

مبلغی: واقعیت این است که سازمان‌های بین‌المللی در شرایط این چنینی مستقل از اراده بلوک های قدرت‌مند عمل نمی‌کنند و به صراحت نظر خود را اظهار نمی‌دارند.

این سازمان‌ها از برخی قیام‌ها حمایت کرده‌اند اگر چه این حمایت ها در صدد این بوده تا انقلاب های مردمی را در گرایش و جهت خاصی کانالیزه کند.

این سازمان ها وضعیت دوگانه‌ای نسبت به قیام های منطقه از خود نشان داده اند، در برخی قیام ها دست پیش گرفتند و به انتقاد از حاکمیت پرداختند و در برخی قیام های مردمی سکوت کردند و حتی نسبت به تهاجم نظامی کشور دیگر واکنش نشان ندادند.

کشور بحرین با تهاجم نظامی عربستان مواجه هست که اگر به دقت نگاه کنیم تمامی عناصر کیفی و مضمونی برای مخالفت سازمان ملل در این باره وجود دارد اما سازمان ملل در مقابل این فجایع سکوت کرده است.


هیچ معاهده ای قادر به توجیه چنین رفتاری از سوی کشور عربستان نیست و حتی بالاترین قرارداد از منظر بین المللی نمی تواند دست کشوری را برای سرکوب مردم باز بگذارد.

یک توافق منطقه ای همچون معاهده همکاری کشورهای خلیج فارس نمی تواند سرکوب یک قیام داخلی توسط کشوری دیگر را اجازه دهد و این مطلب از اولیات توافق‌های سازمان ملل و شورای امنیت است.

کشور عربستان از سال ها پیش تلاش کرده است تا در منطقه خاور میانه، جایگاه ژاندارم منطقه را پیدا کند و به شمشیر قدرت های بزرگ تبدیل شود و انقلاب های مردمی را سرکوب کند.

یمن و بحرین هر دو در بازه زمانی گوناگون مورد لشگرکشی عربستان قرار گرفته اند، رژیم سعودی که از نفوذ موثر خود در سیاست این کشورها ناامید شد، برای تثبیت قدرت خود از قدرت سخت استفاده کرد و اقدام شدید نظامی را در دستور کار خود قرار داد.

امروز عدم نفوذ سیاست های عربستان مربوط به کشورهای خارجی نمی شود و این نظام در داخل هم با مشکلاتی نظیر شکاف بین نظام استبدادی و شیعیان، نخبگان کشور و علمای سلفی مواجه است به علاوه اینکه عربستان از نظر منابع مالی و جمعیت با کمبود مواجه است.

عربستان متزلزل با حضور نظامی در بحرین که گویای ضعف استراتژی او است فراری رو به جلو انجام داده است تا قیام های مردمی در کشور خود را نیز خاموش نگه دارد.


شریف لک زایی:  امروز عملکرد مدعیان حقوق بشر باعث تاسف است و سکوت سازمان های بین المللی در قبال حوادث بحرین نشان دهنده اشکالات راهبردی این دسته سازمان ها است.

امروز نسبت به مسلمان کشی و نسل کشی در بحرین توسط آل خلیفه اعتراضی صورت نمی‌گیرد اما شاهد بودیم که در ناآرامی‌های اریان در دو سال گذشته چگونه رسانه های خود را از حقوق انسان ها پر کرده بودند و شعار حقوق بشرشان گوش عالم را کر کرده بود.

دعوت حاکمان یک کشور برای لشگر کشی کشوری خارجی برای سرکوب مردم امر جدیدی است که در تاریخ سابقه ندارد و این امر مخالف تمامی موازین حقوقی و ارزش های انسانی است.

رسا ـ به نظر شما آینده خاورمیانه و جهان اسلام چگونه است؟ پیش بینی شما از قدرت امت اسلامی چیست؟

مبلغی: برخی تحلیل می کنند که این دومینوی حرکت های مردمی به اسقاط تمامی نظام‌های مستبد و وابسته ختم می شود اما این پیش بینی در قالب های علمی نمی‌گنجد زیرا عوامل فروپاشی نظام های مستقر به راحتی قابل طبقه بندی نیست به عنوان نمونه نظام استواری همچون مصر با چند راهپیمایی خیابانی ساقط می‌شود اما نظام متزلزل قذافی در لیبی هنوز مقاومت می‌کند.

 آنچه مسلم و قابل پیش بینی است اینکه خاورمیانه امروز با خاورمیانه قبل متفاوت خواهد بود و حکام کشورهای عرب، دیگر فضای امن گذشته را نخواهند داشت و ناگزیز از مراجعه به اراده ملت های خود هستند.

در آینده نزدیک شاهد تاثیر این اراده مردمی در تصمیم‌گیری‌های حاکمیتی همچون ارتباط با رژیم غاصب اسرائیل و همکاری با کشورهای مرکز خواهیم بود.

شریف لک زایی: تحولات مردمی بر اساس خواسته های مردمی و در راستای اهداف جمهوری اسلامی شکل گرفته است و حرکت های جدید به نفع جمهوری اسلامی پیش خواهد رفت و مواضع ایران را تقویت خواهد کرد.

تحولات اخیر هرگونه خاتمه یابد باز هم به نفع ایران اسلامی و مردم منطقه است، زیرا ایران با کشورهای اسلامی دارای نظام های دموکراتیک تعامل بهتر و مؤثرتری داشته و می تواند داشته باشد تا نظام های وابسته به غرب و دیکتاتورهایی که سال ها است بر ملت خود سیطره دارند.

رسا - با تشکر از شما که وقت خود را در اختیار ما گذاشتید. /909/گ402/ع