هویت روحانیت با مسجد است/ مشاوره بدون معنویت ثمر ندارد

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید ملکی، قائم‌مقام مدیر حوزه علمیه قم در آیین افتتاحیه اجلاسیه مدیران، مسئولان فنی و مسئولان پذیرش مراکز مشاوره سماح که در سالن جلسات مدرسه دارالشفاء برگزار شد، با تأکید بر جایگاه ممتاز قم در مواجهه با مسائل فکری و اجتماعی روز، اعلام کرد: حوزه علمیه امروز با برخورداری از رشته‌های تخصصی متنوع و گسترش مراکز مشاوره، به سطحی رسیده است که قادر است به تمام شبهات و نیازهای فکری جامعه پاسخ دهد.

وی همچنین با اشاره به نقش تعیین‌کننده مسجد و حضور میدانی روحانیت افزود: طلبه‌ای که ارتباط مستقیم و دائمی با مردم داشته باشد می‌تواند دین خدا را در جامعه حفظ کند.

توسعه مراکز مشاوره

قائم‌مقام مدیر حوزه در ادامه سخنان خود با ابراز خرسندی از شکوفایی فعالیت‌های مشاوره‌ای در حوزه گفت: یکی از آرزوهای دیرینه من گسترش مراکز مشاوره در سراسر کشور بود که امروز به لطف خدا محقق شده است. این شبکه گسترده امروز ظرفیت بی‌نظیری برای پاسخ‌گویی به بحران‌های روانی، خانوادگی و اجتماعی جامعه اسلامی فراهم کرده است.

وی تأکید کرد: ورود حوزه به عرصه تخصصی روان‌شناسی و مشاوره اقدامی ضروری و هم‌ساز با نیازهای زمانه است؛ اما این حرکت باید در مدار معنویت، اخلاق و آموزه‌های اسلامی هدایت شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی با اشاره به تجربه شخصی خود در مواجهه با علوم جدید اظهار داشت: من در آغاز با علوم روانشناسی آشنا نبودم؛ اما هرچه با آن بیشتر مأنوس شدم علاقه‌مندتر و معتقدتر شدم که تجربه بشر در شکل‌گیری بسیاری از علوم ارزشمند است و می‌توان از آن بهره گرفت؛ البته به شرط آنکه همراه با بهره‌گیری از علوم الهی و قرار گرفتن در چارچوب تقوا باشد.

وی با استقبال از پیشرفت‌های علمی و ضرورت به‌روز بودن طلاب گفت: امروزه طلبه باید اهل مطالعه‌ی گسترده و آشنایی با علوم روز باشد. این به‌روزبودن نه یک امتیاز بلکه بخشی از وظیفه علمی و تبلیغی اوست.

هوش مصنوعی؛ ابزار مفید اما نه جایگزین معرفت دینی

قائم‌مقام مدیر حوزه علمیه قم با اشاره به مباحث پرگستره هوش مصنوعی گفت: هوش مصنوعی می‌تواند یک ابزار هشداردهنده و کمک‌رسان باشد؛ اما هرگز نمی‌تواند مفسر دین و معارف الهی باشد.

وی با تأکید بر ضرورت استقلال علمی و فناورانه جهان اسلام افزود: نباید نبض این فناوری‌ها در دست غرب باشد. کشورهای اسلامی باید خود صاحب این ابزار و فناوری شوند تا بتوانند آن را در خدمت اهداف انسانی و الهی به‌کار گیرند.

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به فرهنگ گفتار در فضای مجازی گفت: گاهی از سخنان برخی افراد در شبکه‌های اجتماعی پیداست که تنها اندکی از علم بهره دارند. این کم‌عمقی علمی در کنار بی‌توجهی به سبک زندگی قرآنی، ریشه بسیاری از آسیب‌های روانی و اجتماعی در جامعه است.

وی با استناد به آیه «اِن تَصبِروا و تَتَّقوا لا یَضرُّکُم شیئاً» افزود: اگر سبک زندگی انسان بر پایه صبر، تقوا و رعایت رازهای نهفته در معارف الهی باشد، بسیاری از مشکلات روانی و رفتاری اصلاً شکل نمی‌گیرد.

قائم‌مقام مدیر حوزه در تأکید بر نقش وظیفه‌شناسی طلاب خاطرنشان کرد: اگر طلبه وظایف الهی، اخلاقی و اجتماعی خود را انجام دهد، هرگز درمانده نمی‌شود. طلبه‌ای که با بصیرت، تقوا، علم و مردم‌داری حرکت می‌کند هم برای خود مصونیت می‌سازد و هم در جامعه آرامش ایجاد می‌کند.

وی گفت: علوم بشری به‌تنهایی کافی نیست و این علوم زمانی برکت پیدا می‌کنند که در قالب معنویت و اخلاق الهی قرار گیرند.

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی با اشاره به ضرورت معنویت در کار مشاوره تأکید کرد: مشاوره‌ای که از معنویت، توکل و نورانیت الهی تهی باشد هرچقدر هم علمی باشد ثمره کافی نخواهد داشت. روحانیِ مشاور باید دلش را با عبادت، مسجد، دعا و ارتباط با مردم زنده نگه دارد تا سخنش بر جان مراجعان اثر کند.

هشدار نسبت به الگوی غربی مطب‌نشینی

قائم‌مقام مدیر حوزه در ادامه با لحنی صریح هشدار داد: هیچ‌گاه نباید به مطب‌نشینی عادت کنیم و الگوی غربی جداشدن از مسجد را دنبال کنیم. عبا و عمامه یعنی مسجد. هویت روحانیت با مسجد تعریف می‌شود. مطب فی‌الجمله می‌تواند ابزار کمک‌رسانی باشد، اما اصل، حضور در مسجد و میان مردم است.

وی در بخش پایانی سخنان خود با یادآوری توصیه مهم آیت‌الله نوری همدانی گفت: ایشان به من فرمودند مرحوم آخوند یک ساعت قبل از نماز در مسیر مسجد با مردم احوال‌پرسی می‌کرد و پس از نماز نیز مسیر مسجد تا خانه‌اش گاه سه ربع طول می‌کشید، چون با مردم می‌نشست، می‌شنید و همراهی می‌کرد. چنین روحانی‌ای می‌تواند دین خدا را در جامعه زنده نگه دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی با تأکید بر اینکه امامت مسجد یعنی همه کار، افزود: روحانی باید در مسجد مرکز حل مسائل مردم باشد؛ از مشاوره و آموزش گرفته تا آرامش‌بخشی و هدایت اجتماعی. هرجا مسجد زنده است، دین و جامعه نیز زنده‌اند.

مهدی الهی