سخن غیرمتخصص در حوزه فقه خطای به معنای گناه است

  
حجت‌الاسلام محمدرضا زیبایی‌نژاد، رییس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به شبهه قاب شدن صورت زن با چادر مشکی گفت: اگر به عرف جامعه ایرانی مراجعه کنید، خواهید دید که چادر مشکی با عفاف‌ترین و کم‌جاذبه‌ترین نوع حجاب است.
 
وی ادامه داد: افرادی که شبهه قاب شدن صورت زن با چادر مشکی را مطرح می‌کنند در تلاش هستند تا بحث‌های عرفی را که عرف باید آن را تشخیص بدهد به بحث‌های علمی تبدیل کنند.
 
رییس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان با بیان این‌که برای بحث‌های روان‌شناختی ارایه شده درباره چادر مشکی دو فرض قابل تصور است، افزود: در فرض اول اگر این سخنان اشتباه باشد که هیچ قابل استناد نیست، اما اگر صحیح باشد برای ما ارزش استنادی دارد که با آن حکم شرعی ثابت می‌شود.
 
وی با اشاره به عرفی بودن این شبهه، پاسخ آن را از روش عرفی ممکن دانست و تصریح کرد: در فرض صحیح بودن این مدعا اگر چادر مشکی کمی جذابیت زن را بالا ببرد، آیا این جذابیت به اندازه‌ای بالا رفته است که از نظر عرف وقتی زن چادر مشکی می‌پوشد تغییر ‌یابد.
 
حجت‌الاسلام زیبایی‌نژاد بیان داشت: این افراد موضوع شبهه را از روانشناسی رنگ‌ها برمی‌دارند و با استناد به این روان‌شناسی می‌گویند که جذابیت زن بیشتر می‌شود؛ کبرای آن را هم از آیه قرآن استفاده می‌کنند که هر پوششی جذابیت زن را بیشتر کند جایز نیست.
 
وی با بیان این‌که برای پاسخ به این شبهه ابتدا باید یک اشکال روشی به آن گرفت، خواستار عدم اظهارنظر افراد غیرمتخصص در حوزه فقه شد و اظهار داشت: اشکال روشی که بر این مدعا می‌گیرم آن است که این حرف را یک فقیه باید بزند نه کسی که هیچ تخصصی در این زمینه ندارد.
 
این استاد حوزه افزود: اظهارنظر در حوزه علم حقوق، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی که در تخصص فرد نیست، سخن بیهوده‌ای است که اتفاق خاصی به دنبال نخواهد داشت، اما اظهارنظر غیرمتخصص در حوزه فقه در صورت درستی یا نادرستی خطا است و دیگر این خطا مانند خطایی که در رشته‌های علمی دیگر می‌کنند نیست.
 
وی اضافه کرد: اظهارنظر افراد غیرفقیه در مباحث فقهی، رابطه‌ای را که مبتنی بر حجیت نظر فقیه برای مقلدان است خراب می‌کند؛ یعنی مقلد باید اطمینان کند به حرف فقیه و دنبال سخن فقیه حرکت کند.
 
حجت‌الاسلام زیبایی‌نژاد بیان داشت: اگر هر کس بخواهد اظهارنظر فقهی کند و حرف دیگری غیر از نظر فقیه بزند، اگر درست هم باشد خطا کرده، اگر خطا هم باشد این خطا مانند خطای در رشته‌های علمی نیست؛ بلکه از نوع گناه است.
 
وی با بیان این‌که خطای ورود فرد غیرمتخصص در حوزه فقه اعتقاد مردم را به لزوم تبعیت از فقیه در احکام شرعی سست می‌کند، گفت: آقای کلهر اگر ادعایش درست هم باشد گناه است، غلط هم باشد گناه است، چراکه بحث حوزه فقه را باید به فقیه واگذار کرد.
 
رییس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان در ادامه به تبیین بیشتر این بحث روشی پرداخت و ابراز داشت: حوزه فقه مانند حوزه‌های دیگر دانشی نیست چرا که به قضاوت می‌ماند؛ در روایت آمده است که اگر کسی در حوزه قضاوت سخن درستی زد، اما شرایط قضاوت را نداشت، پا در جهنم گذاشته است.

وی با بیان این‌که از نظر علمی هم می‌توان به این شبهه پاسخ داد، در فرض صحت قاب شدن صورت زن با چادر مشکی، افزود: این سخن را ‌که چهره سفید زن داخل قاب مشکی، نمایش بیشتری به چهره می‌دهد، باید جامعه روان‌شناسی تأیید کند که یا تأیید می‌کند یا تأیید نمی‌کند.
 
حجت‌الاسلام زیبایی‌نژاد گفت: اگر روان‌شناس بگوید رنگ مشکی غیر از رنگ قهوه‌ای است و جذابیت بیشتری به زن می‌دهد؛ باید ببینیم نظر روان‌شناسی می‌تواند مستند بر یک حکم شرعی درست کند یا خیر و این تغییری که ایجاد می‌شود به اندازه‌ای هست که جذابیت زن را به گونه‌ای بالا ببرد که شاخک عرف درباره آن حساس شود.
 
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: در فرض سخن پیشین، اگر گفته شود چادر مشکی جذابیت زن را درصد ناچیزی بالا می‌برد اما به اندازه‌ای نیست که عرف حساسیت خاصی پیدا کند با این وجود اگر روان‌شناس هم بگوید این تفاوت وجود دارد، ارزش استنادی برای این‌که حکم شرعی از آن استخراج شود ندارد.
 
وی گفت: در جامعه ایرانی که استاندارد عرفی پوشش، چادر مشکی است؛ آیا اگر زنی با چادر زرد، سفید و یا نارنجی به خیابان بیاید بیشتر چشم‌ها متوجه او می‌شود و چهره زن را دنبال می‌کند یا زنی که با چادر مشکی بیرون آمده بیشتر جلب توجه می‌کند.
 
حجت‌الاسلام زیبایی‌‌نژاد با بیان این‌که مسأله مطرح شده در جامعه ایرانی ممکن است، پاسخ عکس دهد تصریح کرد: اگر به عرف جامعه ایرانی مراجعه کنید، خواهید دید که چادر مشکی با عفاف‌ترین و کم‌جاذبه‌ترین حجاب است.

وی یادآور شد: البته همان چادر مشکی را به سبکی می‌توان پوشید که جذابیت جنسی هم ایجاد کند؛ مانند کسانی که صورت خود را می‌پوشانند و تنها چشم خود را بیرون  نگاه می‌دارند اما به اندازه‌ای آرایش می‌کنند که همه چشم‌ها به سمت آن جذب می‌شود که این چهره‌ها مصداق حرمت شرعی است.
 
رییس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان با اشاره به حضور زنان با چادر سفید در طواف خانه خدا گفت: در احرام کسی به چشم نمی‌آید، چراکه همه سفید پوشیده‌اند؛ درجامعه ایرانی هم اگر همه چادر سفید ضخیم می‌پوشیدند ممکن بود کسی به چشم نیاید، اما اکنون که چادر مشکی می‌پوشند کسی به چشم نمی‌آید.

رییس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان بیان داشت: مباحث مطرح شده درباره بحث حجاب و چادر مشکی، سخنان خوشمزه‌ای است، اما اگر به عرف مراجعه شود خواهیم دید که ذائقه عرفی این سخنان را پس می‌زند و نمی‌پذیرد. /920/ت301/ع