دستاوردهای پژوهشی پایه و اساس حیات اجتماعی مسلمانان
خبرگزاری رسا ـ در شرایط کنونی که دشمنان سعی در نفی معارف اسلامی و تحریف علوم انسانی دارند، رهبر انقلاب اسلامی در کنار مطالبات دیگر از حوزه های علمیه بارها بر تدوین متون علوم انسانی بومی و اسلامی تاکید کرده و از حوزه های علمیه خواستند تا اقدامات پژوهشی را سرلوحه برنامه های خود قرار دهند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در ارومیه، دین مبین اسلام در ذات خود آموخته ها و دستاوردهای علمی و پژوهشی را از زیرساخت های مهم و مبنایی عقلانیت و دیانت و به طور کلی پایه و اساس حیات اجتماعی مسلمانان می داند و حوزه معارف علمی را در طول و راستای معارف الهی و وحیانی قرار داده است و هیچ تعارض تضادی را نمی توانیم در این خصوص شاهد باشیم.
اینکه بعد از گذشت چندین هزار سال از عمر اسلام، هنوز شاهد پویایی مذهب شیعه و تاثیرگذاری این مکتب ناب محمدی هستیم نشان از اهمیت و جایگاه اقدامات تحقیقی و پژوهشی در این زمینه است.
در شرایط کنونی که دشمنان سعی در نفی معارف اسلامی و تحریف علوم انسانی دارند، رهبر انقلاب اسلامی در کنار مطالبات دیگر از حوزه های علمیه به کرات بر تدوین متون علوم انسانی بومی و اسلامی تاکید کرده و از حوزه های علمیه خواستند تا اقدامات پژوهشی را سرلوحه برنامه های خود قرار دهند.
بعد از سفر مقام معظم رهبری به قم و رهنمودهای ایشان در جمع طلاب و روحانیون، حوزه علمیه کشور و نهادهای دینی ـ مذهبی در راستای تحقق مطالبات و رهنمودهای معظم له برنامه های کوتاه مدت و بلند مدتی را در دستور کار قرار دادند.
خبرگزاری رسا به بهانه هفته پژوهش به بررسی روند فعالیتهای پژوهشی در حوزه های علمیه و به ویژه در مدارس علمیه استانها پرداخته است.
آذربایجان غربی از جمله استان هایی است که در سال های اخیر مرکز مدیریت حوزه های علمیه در این استان فعالیت رسمی خود را آغاز کرده است، دور از انتظار نیست اگر مرکزی با دو سال فعالیت هنوز نتواند آنچنان که باید در عرصه پژوهشی وارد شده و آن را در قالب مقالات علمی درجه بالا ارائه کند این درحالی است که به گفته مسوؤلان حوزه علمیه آذربایجان غربی عملکرد این استان در رابطه با فعالیتهای پژوهشی نسبت به سایر استانها ملموس تر است.
حجت الاسلام محمد جواد قهرمانی، مدیر استانی حوزه های علمیه آذربایجان غربی با بیان اینکه معاونت پژوهشی این مرکز به صورت مستقل فعالیت خود را آغاز کرده است، خاطرنشان کرد: این معاونت با برنامه ریزی های صورت گرفته توسعه فعالیتهای علمی و پژوهشی در حوزه علوم انسانی، معارف دینی، فقه و ... را در دستور کار خود قرار داده است.
به گفته این مسوؤل، با وجود نوپا بودن مرکز مدیریت حوزه علمیه آذربایجان غربی، اقدامات خوبی در رابطه با پژوهش محوری صورت گرفته است که برگزاری کارگاههای دانش افزایی برای معاونان پژوهشی، اساتید و طلاب گواهی بر این ادعاست.
وی ابراز امیدواری کرد: در آینده نزدیک مدارس علمیه آذربایجان غربی با ارائه مقالات تحقیقی و پژوهشی بتوانند در راستای تحقق منویات رهبری سهم خود را به درستی ایفا کنند.
ایجاد اتاق پژوهش در مدارس علمیه آذربایجان غربی
حجت الاسلام علیرضا عبدی فام، معاون پژوهش حوزه علمیه آذربایجان غربی در تشریح فعالیتهای این معاونت بیان کرد: در راستای گسترش فعالیتهای تحقیقی و پژوهشی حوزه علمیه استان، اتاق‌های پژوهش در همه مدارس علمیه راه اندازی و به امکاناتی چون دستگاه‌های رایانه، نرم‌افزارهای پژوهشی و تحقیقی، اینترنت و کتاب تجهیز شده است.
وی با بیان اینکه در راستای سامان بخشی به فعالیتهای پژوهشی در بین طلاب، معاون پژوهشی مدارس نیز منصوب شده است، افزود: تاکنون دو دوره دانش افزایی با موضوعات تدریس پژوهش و تحقیق محور برای معاونان پژوهشی و استادان مدارس علمیه برگزار شده است.
به گفته حجت الاسلام عبدی فام، سومین دوره دانش افزایی ویژه معاونان پژوهش مدارس علمیه استان بعد از ایام محرم برگزار خواهد شد.
این مسؤول با اشاره به اقدامات معاونت پژوهشی حوزه علمیه آذربایجان غربی در راستای ارزیابی سطح علمی طلاب و همچنین ترغیب آنان به فعالیتهای تحقیقی و پژوهشی افزود: در این راستا با انتشار فراخوانی نسبت به جمع‌آوری مقالات پژوهشی ـ علمی طلاب استان اقدام شده است.
وی اضافه کرد: تا کنون بیش از یکصد مقاله علمی که بیشتر آنان با محوریت معارف و دورس حوزوی نگاشته شده اند، به معاونت پژوهشی حوزه علمیه استان ارسال شده است.
معاون پژوهش حوزه علمیه آذربایجان غربی از برنامه ریزی معاونت پژوهش حوزه علمیه استان جهت برگزاری المپیاد علمی طلاب خبر داد و گفت: همه اقدامات پژوهشی طلاب در راستای بالندگی حوزه ها و تحقق رهنمودهای مقام معظم رهبری مبنی بر آشنایی طلاب با علوم عصر برای پاسخ دهی به شبهات صورت می گیرد.
حجت الاسلام عبدی فام، میزان آشنایی طلاب استان با رایانه و کارکرد فضای مجازی را در حد قابل قبول ارزیابی کرد و گفت: با این وجود حوزه علمیه استان آموزش طلاب با دنیای مجازی را در دستور کار دارد و در این رابطه نیز دوره هایی را برگزار کرده است که در این زمینه می توان به دوره آموزش رایانه و صدور گواهی برای یکصدو بیست نفر از طلاب اشاره کرد.
انتقاد از عدم تسلط طلاب به مباحث پژوهشی
حجت الاسلام حسن اسماعیلی، معاون پژوهش حوزه علمیه امام خمینی(ره) ارومیه معتقد است که در شرایط کنونی که عصر ارتباطات و تکنولوژی است نخستین گام برای انجام فعالیتهای پژوهشی مسلط بودن به تجهیزات و نرم افزارها است.
وی با بیان اینکه معاونت های پژوهشی در مراکز حوزوی هنوز تشکل های نوپایی هستند، افزود: بدون شک پویایی پژوهش های حوزوی مستلزم وجود بسترهای لازم و مناسب است بنابراین باید گفت توجه به توسعه زیرساخت های نرم افزاری شرط اساسی پژوهش محور شدن مراکز حوزوی است.
این مسؤول سامان بخشی به فعالیتهای پژوهشی در بین طلاب و همچنین ارتقای سطح کیفی و کمی پژوهش در مراکز حوزوی و همچنین نهاینه کردن فرهنگ پژوهش محوری در کنار علم آموزی را از اهداف اصلی معاونتهای پژوهشی مدارسی اعلام کرد.
حجت الاسلام اسماعیلی با انتقاد از عدم تسلط طلاب و نخبگان دینی و حوزوی به مسائل و مباحث پژوهشی گفت: برای جبران این کاستی، در معاونت پژوهشی حوزه علمیه ارومیه دوره آشنایی با اصول مقاله نویسی و مبانی پژوهش تا پایان سال جاری اجرا می شود.
به گفته این استاد حوزه، پژوهش محور شدن دروس ارائه شده در حوزه ها گام مهمی در جهت ورود مبانی تحقیق و پژوهش به مباحث تئوری و نظری دروس حوزوی است.
وی ارائه بیش از 35 مقاله و طرح پژوهشی را از جمله عملکرد های معاونت پژوهش حوزه علمیه امام خمینی (ره) ارومیه عنوان کرد و گفت: بدون شک توان پژوهشی مراکز حوزوی بسیار بالا است و باید بسترهای بهره گیری از این ظرفیت در جنبه های مختلف فراهم شود.
نیاز سنجی رکن مهم توفیق در فعالیت های پژوهشی
حجت الاسلام کبیری، معاون پژوهش حوزه علمیه نمازی خوی نیز گفت: برای اینکه بتوانیم نتیجه فعالیتهای پژوهشی را به طور محسوس در جامعه لمس کنیم باید در مرحله اول نیاز شرایط کنونی را شناخته و محور پژوهش ها را بر پاسخ دادن به این نیازها متمرکز کنیم.
وی با بیان اینکه نیاز سنجی شرط اصلی و مهم موفقیت هر طرح پژوهشی است، خاطرنشان کرد: اگر طرح های پژوهشی براساس درک،نیاز و مطالبات معنوی، دینی و فرهنگی جامعه برنامه ریزی نشود، کاربردی نبوده و نتیجه مثبتی نخواهد داشت.
این مقام مسوول در ادامه کمبود حمایت های مادی و معنوی را از مشکلات طرح های پژوهشی به ویژه در مراکز دینی و حوزوی عنوان و اضافه کرد: بدون وجود حمایت های مادی فعالیت های پژوهشی اقدامات پژوهشی روند کلی‌گرایی و رفع تکلیفی پیدا می کند.
وی اضافه کرد: اختصاص دادن کانالهای خروجی معتبر برای بازتاب فعالیت های پژوهشی انجام شده در حوزه های علمیه بر کیفیت محتوایی و کمیت این فعالیتها می افزاید.
حجت الاسلام کبیری با اشاره به جایگاه و نقش مهم پژوهش در حوزه های علمیه، تصریح کرد: طلبه بدون پژوهش و علم کافی نمی تواند پاسخگوی پرسش ها و سوالات موجود در جامعه برای جلوگیری از ورود خرافه و انحراف به مبانی دینی شود.
وی با بیان اینکه مبانی فلسفی و وجوه مثبت پژوهش و فعالیت های تحقیقاتی باید در بدو ورود طلاب به حوزه های علمیه تبیین و تشریح شود، افزود: قدرت علمی و تفهیمی طلاب و روحانیون با پژوهش ارتقای کیفی پیدا می کند.
این استاد حوزوی در ادامه با اشاره به مطالبات مقام معظم رهبری در راستای تجهیز حوزه های علمیه به سلاح علم و پژوهش محور شدن فعالیتها، خاطرنشان کرد: مبانی استراتژیک پژوهش در راستای تحقق مطالبات رهبری باید به جد از سوی مراکز حوزوی پیگیری شود.
فقدان کتابخانه تخصصی پژوهش در حوزه را تحت شعاع قرار داده است
حجت الاسلام محمدرضا بابازاده، دبیر کانون های فرهنگی هنری مساجد آذربایجان غربی با اشاره به منویات مقام معظم رهبری لزوم اقدامات پژوهشی در بین طلاب و حوزه های علمیه را مورد تاکید قرار داد و این امر را نیازمند فراهم کردن زیرساختها دانست.
وی وجود کتابخانه های تخصصی و مادر و تسهیل در دسترسی پژوهشگران به منابع مورد نظر را یکی از نیاز های استان در رابطه با اقدامات پژوهشی خواند و گفت: به صورت کلی استان آذربایجان غربی به لحاظ برخورداری از کتابهای تخصصی و مادر فقیر است که با توجه به تاریخ، تمدن و فرهنگ غنی این خطه زیبنده استان نبوده و نیاز است که بسترها برای ایجاد کتابخانه های تخصصی و همچنین تجهیز کتابخانه های عمومی فراهم شود.
حجت الاسلام بابازاده وجود کتب مرجع و مادر را لازمه طرح های پژوهشی و پایان نامه های دانشگاهی و حوزوی برشمرد و گفت: نبود کتابخانه های تخصصی، طلاب و دانشجویان استان را در نوشتن مقاله های علمی و حتی پایان نامه ها با مشکل مواجه کرده است به طوریکه افراد برای تکمیل تحقیقات و پژوهش ها به استانهایی نظیر قم، مشهد و تهران مراجعه می کنند.
استاد راهنمای پایان نامه های سطح دو حوزه علمیه ابراز امیدواری کرد: برپایی نمایشگاه‌های کتاب به سمت ایجاد کتابخانه‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف سوق پیدا کند تا فعالیت های پژوهشی در سطح استان به علت کمبود منابع تخصصی تحت شعاع قرار نگیرد.
وی با اشاره به کتابخانه های حوزه علمیه استان تاکید کرد: کتابخانه حوزه هم به لحاظ برخورداری از کتابهای تخصصی فقیر است که نیاز است با تزریق اعتبار مورد نیاز نسبت به تجهیز آن اقدام شود.
این استاد حوزه و دانشگاه ابراز امیدواری کرد: با حمایت‌های مسؤولان در هر استان کتابخانه ای همچون کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی در قم و یا در درجاتی پایین تر از آن ایجاد شود.
بر اساس دیدگاه‌های ارائه شده در این گزارش به نظر می رسد از جمله راهکارهای تحقق منویات رهبری در زمینه تحقیق و پژوهش و تدوین متون علوم انسانی در حوزه های علمیه نوپا، فراهم ساختن زیرساخت‌های نرم افزاری و امکانات اولیه پژوهش است.
برگزاری همایش ها، نشست های تخصصی و علمی، فراخوان های پژوهشی از دیگر نکاتی است که در راستای پژوهش محور شدن فعالیتهای حوزوی می تواند نقش آفرین باشد که امیدواریم مسؤولان حوزوی با توجه به این نکات در راستای تحقق منویات رهبری قدم بردارند./936/ز502/س
ارسال نظرات