معاون پژوهشی موسسه مطالعات راهبردی علوم اسلامی:
فلسفه اسلامی در پی هستی‌شناسی برهانی مبتنی بر آموزه‌های دینی است
خبرگزاری رسا ـ معاون پژوهشی موسسه مطالعات راهبردی علوم اسلامی با اشاره به نیاز به فلسفه و عرفان شیعی فقاهتی در فهم دین و جامعه گفت: فلسفه اسلامی تلاش دارد مدل هستی‌شناسانه ارائه شده از سوی قرآن و روایات را به زبان برهان ارائه دهد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، نخستین جلسه از سلسله نشست های نقد و نظر پیرامون فلسفه و عرفان با عنوان «بازخوانی هویت فلسفه و عرفان» شب گذشته با استقبال بالای حوزویان و دانشگاهیان در مشهد برگزار شد.
بر اساس این گزارش، این مناظره میان حجت الاسلام عبدالحمید واسطی، معاون پژوهشی موسسه مطالعات راهبردی علوم ومعارف اسلام و مدرس سطح عالی حوزه علمیه خراسان و آقای نصیری، مدیر مسوول نشریه سمات و از فعالان فرهنگی کشور صورت گرفت.
حجت الاسلام واسطی در آغاز این نشست خاطرنشان کرد: فضای موجود در این عرصه، یک فضای تقابلی است میان قائلین به فلسفه و عرفان و مخالفان است لذا با توجه به توصیه های اکید امام خامنه ای نسبت به آموزش و ترویج فلسفه، شفاف سازی مسائل با مخالفان فلسفه وعرفان می تواند مسیر حرکت را هموارتر و عمومی تر کند.
درادامه، نصیری که معتقد است فلسفه، عرفان و مدرنیته حجاب اسلام است، اظهار کرد: فلسفه و عرفان مدرسه ای جدا از مدرسه قرآن و عترت است و هر یک، بانیان و معلمان خاص خود را دارند با متون و مسائل متفاوت؛ بانی مدرسه قرآن و عترت، خداوند و رسول اکرم(ص) و معلم دوم آن نیز پیامبر اسلام و متون آن قرآن و کتب روایی معصومین است.
وی افزود: بانیان مدرسه فلسفه و عرفان، فیلسوفان یونانی همچون سقراط، افلاطون و در عالم اسلام، بنی امیه و بنی عباس بوده اند که با تاسیس مدرسه حکمت از سوی مامون، توجه به فلسفه در جهان اسلام به اوج می رسد و دو تن از اساتید فلسلفه و عرفان معاصر تصریح کرده اند قصد خلفا از این ترجمه فرهنگی، مقابله با اهل بیت بوده است.
نصیری یادآور شد: ممکن است این دو مدرسه در مسائلی( خصوصا اصول دین) اشتراک داشته باشد ولی در بسیاری موارد این تنها یک نوع اشتراک لفظی است نه تفاهم معنوی. به عنوان مثال در مورد وجود خالق و مخلوق، رویکرد قرآن و عترت این است که تقابل خالق و مخلوق تقابل غیرمقدار و مقدار است در حالی که در فلسفه و عرفان طبق نظریه وحدت وجود سخن از عینیت خالق ووخلوق و وحدت و یگانگی این دو است.
حجت الاسلام واسطی در پاسخ ابراز داشت: فلسفه و عرفان مشترک لفظی هستند بین دیدگاه های متعدد و مختلف از جمله فلسفه غرب وشرق، فلسفه قدیم وجدید، فلسفه ارسطویی، افلاطونی، اشراقی، مشائی و صدرایی.
وی با تأکید بر این‌که بحث ما از فلسفه، پیرامون فلسفه و عرفان شیعی فقاهتی است، تصریح کرد: در این فلسفه، اگر عارف و فیلسوف نظری دارد طوری در دستگاه فکری او منسجم شده که او را ملتزم به عمل شرعی فقهی می کند و تاکنون دیده نشده هیچ یک از فلاسفه اسلامی به سمت اشیاء نماز بخوانند در حالی که طبق نظریه وحدت وجود همه اشیاء و جانداران عین ذات خدا هستند و تفاوتی میان عبادت خدا و شیء نیست.
معاون پژوهشی موسسه مطالعات راهبردی علوم ومعارف اسلام خاطرنشان کرد: کار فلسفه پاسخ به یک سری نیازها و مسائل است که تحت عنوان «فلسفه» بجای می گیرد و ما با این اسم، نه حب داریم نه بغض. این اسم، اصطلاحی است برای هستی شناسی برهانی که در فلسفه اسلامی، مبتنی بر آموزه های دینی است.
وی با اشاره به نیاز به فلسفه و عرفان در فهم دین و جامعه تصریح کرد: مطالعات آینده پژوهی این مرکز در سه محور «روش تفکر»، «علوم شناختی و معرفت نفس» و «معنویت عملی» که تعیین کننده روندهای جهانی هستند، در حال پیگیری است.
حجت الاسلام واسطی ادامه داد: جریان اسلام گرایی ناب در این مسیر رو به آینده، نیازمند فعال سازی هر سه محور است و تجمع نیروهای ارزشی از کلیه طیف های فکری و فرهنگی در این مسیر، پدافند معرفتی کشور را تقویت کرده و تولید فکر از سوی آن ها روند تمدنی آینده را به نفع جبهه اسلام تغییر می دهد.
گفتنی است، نشست های نقد و نظر پیرامون فلسفه و عرفان، به منظور دستیابی به شاخص های فلسفه وعرفان صحیح، در قالب 12 جلسه با عناوین «تاریخ فلسفه و عرفان در جهان»، «علل انشعابات فکری ورفتاری در جریان فلسفه و عرفان در جهان»، نفلسفه وعرفان در جهان اسلام»، «فلسفه وعرفان در اهل سنت»، «فلسفه و عرفان در تشیع اثنی عشری»، «فلسفه وعرفان در نحله های فقهی شیعی»، «فلسفه وعرفان های کاذب در جهان اسلام»، «فلسفه و عرفان های کاذب در جهان»، «فلسفه و عرفان های کاذب در جامعه معاصر ایران»، «تفاوت عرفان و تصوف» و «شاخص های فلسفه وعرفان مطلوب» در طول دو تا سه سال آینده ادامه خواهد یافت./930/پ201/س
ارسال نظرات