به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا از خبرگزاری ایکنا، سید علی نقی ایازی عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: نکته مهمی که در این زمینه لازم است به آن توجه کرد، این است که ذائقه‌های فرهنگی کاربران را به درستی شناسایی کنیم و عدم شناخت آن می‌تواند به ناکارآمدی تبلیغ در فضای مجازی منجر شود.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: توجه به احساسات و عواطف نکته بعدی است و این مطلب خودش را در فضای مجازی بسیار پررنگ نشان می‌دهد؛ یعنی در فضای مجازی باید پیام‌هایی متناسب با عواطف و احساسات مخاطب ارائه شود و این نکته‌ای اساسی است که باید به آن التفات شود.
وی درشت‌نمایی و خلاف واقع‌گفتن و ظاهر غیرواقعی ساختن و ارائه‌کردن از حقایق دینی را یکی از آسیب‌های تبلیغ دین در فضای مجازی برشمرد و گفت: باید از این مسائل پرهیز شود و در واقع، صداقت و خلوص نیت از مهم‌ترین خصوصیات یک تبلیغ موفق دینی در فضای مجازی است. هرچه به میزان صداقت و اخلاص در ارائه پیام در فضای مجازی بیشتر باشد، تاثیرگذاری آن بر کاربران نیز افزون خواهد بود.
ایازی با بیان اینکه تبلیغ دین در فضای مجازی باید سامان‌مند باشد، گفت: نباید افراد غیرکارشناس و غیرمطلع در این مسأله ورود پیدا کنند. همان‌طور که در تبلیغ شفاهی ساز و کار معینی فراهم شده است، البته ساز و کار متعدد و سلایق مختلف و متعدد هم در این‌باره وجود دارد، ولی حساسیت بر روی تبلیغ در فضای مجازی باید بیشتر باشد. نه باید خیلی به صورت روشنفکری به این مطلب نگاه کرد و نه خیلی به قالب‌های سنتی تکیه کرد.
این محقق و پژوهشگر با بیان اینکه باید در این‌باره اعتدال را در پیش گرفت و یک وضعیت و شرایط بینابین را مدنظر قرار داد، تصریح کرد: گاهی نگرش‌های سنتی به طور جدی، مُهلک هست و نمی‌توان آن را در همه شرایط پیش گرفت. در حوزه مسائل روشنفکری هم نمی‌توان همه‌چیز را برای کاربر عام ارائه کرد، بلکه باید مخاطب ما ظرفیتش را داشته باشد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: مطلب دیگر این است که باید بیشتر از مشترکات دینی استفاده شود و از تکثری که در مذاهب به وجود می‌آید، واقعاً پرهیز شود؛ چون ما به اندازه کافی دشمنان غیردینی و لائیک داریم که تأکید بر این تکثر مذاهب، می‌تواند در برخی موارد مشکل‌ساز باشد.
وی با تأکید بر اخلاق‌محوری در تبلیغ دین در فضای مجازی، عنوان کرد: قبل از اینکه ما بخواهیم خیلی مسائل را به عنوان یک مسأله دینی ارائه کنیم، ابتدا و در گام اول باید آن را به عنوان یک مسأله انسانی ارائه کنیم تا مخاطب را جذب کنیم و اخلاق یکی از این موضوعات است. البته وقتی اخلاق را مطرح می‌کنیم، بدین معنا نیست که شریعت به آن التفاتی نداشته، ولی این‌گونه مطالب کمتر در فضای مجازی به آن پرداخته شده است.
ایازی با بیان اینکه اخلاق‌محور بودن، موجب جذب مخاطب عام بیشتری می‌شود، عنوان کرد: آن دسته از باورها، هنجارها و ارزش‌ها و عناصر فرهنگی که می‌خواهیم بیان کنیم، باید با تاکید بر مسائل اخلاق‌محور باشد.
وی با تاکید بر توجه به شرایط محیطی در تبلیغ گفت: این نکته بسیار قابل اعتنایی است. در تبلیغ شفاهی ممکن است، شرایط جغرافیایی حاکم بر یک منطقه خاص که مبلغ به آنجا اعزام شده، بیشتر در نظر گرفته شود، ولی توجه به شرایط محیطی در فضای مجازی بسیار پیچیده‌‌تر است و مبلغ دین در فضای مجازی باید آن شرایط را استخراج کرده و براساس آن عمل کند.
این محقق و پژوهشگر با تاکید بر ضرورت توجه به تنوع محتوا و صورت پیام در تبلیغ دین در فضای مجازی گفت: اگر بخواهم تشبیهی در این زمینه بیان کنم، بحث اشباع‌شدن از خوراک را اشاره می‌کنم. مثلاً فرض کنید یک پلو را ساده ارائه کنیم و یک پلو را تزئین کنیم و در اختیار قرار دهیم یا مثلاً فرض کنید یک خورشت را به میزان زیاد در اختیار قرار دهیم یا تنوع خورشت را مهیا کنیم، روشن است که تزئین و تنوع در جذاب‌بودن پیام بسیار موثر است و البته حال مخاطب نیز باید در این‌باره مدنظر باشد.
وی ادامه داد: مسأله دیگر، توجه به ابعاد یک پیام است. یک پیام ممکن است از مناظر مختلف قابل نگاه باشد؛ یعنی ابعاد و لایه‌های گوناگون داشته باشد و اینکه گفته می‌شود کار روی مسائل فرهنگی بسیار پیچیده است، به همین معناست؛ یعنی یک پیام می‌تواند لایه‌ها و ابعاد پنهان متعددی داشته باشد و مبلغ دین در فضای مجازی باید تشخیص دهد که کدام بُعد را در چه شرایطی طرح کند.
عض هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه در این زمینه نمی‌توان نسخه واحدی ارائه کرد، تصریح کرد: کارشناس تبلیغ دین در فضای مجازی باید به تناسب مخاطب به طرح بُعد یا ابعاد حساب‌شده از یک مسأله بپردازد تا بتواند تاثیرگذاری خود را داشته باشد.
ایازی در پایان یادآور شد: قبل از اینکه ما بخواهیم خیلی مسائل را به عنوان یک مسأله دینی ارائه کنیم، ابتدا و در گام اول باید آن را به عنوان یک مسأله انسانی ارایه کنیم تا مخاطب را جذب کنیم. /907/د103/ن