خدامحوری مهمترین مبنای اقتصادی قرآن است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمد عابدی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، عصر روز گذشته در نشست تخصصی جهاد اقتصادی در قرآن که در بخش حوزوی بیستمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد گفت: هدف از جهاد در قرآن، عبودیت، مقابله با ضدخدا و استکبار و استبداد است.
وی در ادامه افزود: خداوند در قرآن به مسلمانان می‌فرماید که چرا در راه خدا و مستضعفین جهاد نمی‌کنید که علامه طباطبایی(ره)، در تفسیر این آیه بیان می‌دارند که در این جا به دلیل اینکه مخاطبان قرآن را گروه‌های مختلف تشکیل می‌دهند، به همین خاطر خداوند با توجه به انگیزه‌های گروه‌های مختلف برای دین داران، اهداف خاص عبادی و الهی و برای انسان‌های آزاده و با وجدان، انگیزه‌های انسانی را مطرح کرده است.
عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در بیان ویژگی‌های اقتصاد اسلامی، اظهار کرد: نظام اقتصادی اسلامی دارای روابط و الگوهای رفتاری است که در حوزه تولید، توزیع و مصرف، تبیین شده است؛ اگر الگوی ما در این سه بخش، مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و قرآنی باشد می‌توانیم ادعا کنیم که در حوزه اقتصاد اسلامی وارد شده‌ایم؛ در حوزه اقتصاد اسلامی، طرح‌ها و راه کارها نیز اسلامی است، زیرا اگر مبنا، اسلامی باشد، بنا نیز اسلامی خواهد شد.
وی ادامه داد: مبانی اقتصاد قرآنی در چند حوزه، باید بررسی شود که نخستین آن، مبانی خداشناسی است؛ در اقتصاد غربی، مبنا، نفی دخالت خدا در اقتصاد است ولی در اسلام، اصل اولیه، حضور خدا و دین در تمام عرصه‌هاست.
حجت‌الاسلام عابدی با اشاره به مبانی جهان شناختی غرب و قرآن اظهارکرد: مبنای جهان بینی غربی مبتنی بر بی هدفی دنیا و اصالت سود و لذت است؛ ولی خداوند در قرآن، مبنای هستی را عبودیت انسان‌ها در درگاه خداوند ذکر می‌کند و این مسأله چالشی عمیق بین فرهنگ قرآنی و غربی ایجاد می‌کند.
وی در بیان مبانی انسان شناختی قرآنی و غربی، گفت: خداوند در قرآن هدف از خلقت انسان را کسب کمال و رسیدن به حریم کبریایی و عبودیت ذکر کرده است؛ پس در نظامی که قرار است قرآن و اسلام برای بشر ترسیم کنند، عبادت و خداوند، رابطه انسان و خدا را شکل می‌دهد و تمام روابط بر این مبنا تعیین می‌شود.
عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، خدامحوری را از مهمترین مبنای اقتصادی قرآن ذکر کرد و افزود: در تفکر قرآنی، اعتقادات و ارزش‌های دینی بر اقتصاد و سایر ابعاد زندگی انسان تاثیر می‌گذارد و در غرب این شرایط برعکس است و محور همه چیز اقتصاد است و همه حوزه‌ها از این رابطه تاثیر می‌پذیرند؛ در قرآن اعتقاد بر تمام روابط حاکم است.
وی ادامه داد: در اقتصاد غربی سه هدف، رفاه مصرف کننده، رشد اقتصادی و عدالت توزیعی، مهمترین مبنا هستند و اهداف دیگر از جمله حفظ محیط زیست و ثبات قیمت‌ها و آموزش و...، وسیله هستند؛ در این نگاه همه چیز از جمله دین، ارزش‌ها، جنگ‌ها، جان انسان‌ها، زن، کرامت انسانی و... در خدمت اقتصاد قرار می‌گیرد.
حجت‌الاسلام عابدی اظهار کرد: در اقتصاد قرآنی و اسلامی، حفظ امنیت در حوزه‌های مختلف از مهمترین اهداف اقتصاد است؛ وقتی خداوند در قرآن مومنان را به افزایش قدرت در برابر کافران امر می‌کند بر توسعه اقتصادی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و انسانی نیز تاکید دارد؛ اجرای عدالت دومین تفاوت مبنایی عظیم اقتصاد اسلامی و غربی است که در اقتصاد اسلامی حق هر کس باید به آن داده شود؛ رشد و توسعه اقتصادی نیز از منظر اسلام دارای مراتب و شاخصه‌های است که با الگوی غربی متفاوت است.
عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: خط قرمز در الگوی اقصاد اسلامی سعادت و رشد انسان‌هاست؛ نظام اقتصادی در قرآن، مبتنی بر نظام اخلاقی است؛ در اسلام و قرآن، همه چیز حول محور عقاید و اخلاق می‌گردد؛ نظام اخلاقی در اسلام، در راس قرار دارد و هدف اقتصاد اسلامی، تکامل معنوی است؛ ملاک خوشبختی در اقتصاد اسلامی، سعادت رفاه و توازن مادی و معنوی، به صورت همگانی است؛ وقتی ما تلاش کردیم برای اقتصاد، حوزه اسلامی، ترسیم کنیم باید با راهکاری به آن هدف برسیم که این راهکار، جهاد اقتصادی است.
حجت‌الاسلام عابدی عنوان کرد: اسلام نگاه بسیار عمیقی به مقوله فقر دارد و معتقد است که فقر می‌تواند مانع رشد دین شود؛ فقر مهمترین منع آگاهی دینی است و به همین دلیل است که بسیاری از مردم در کشورهای توسعه نیافته، با مشاهده تمدن پرزرق و برق غرب، شیفته آن می‌شوند که این معضل حتی در صدر اسلام نیز وجود داشت؛ به همین جهت کشورهای مسلمان باید سعی کنند توسعه اقتصادی اصیل را در دستور کار قرار دهند.
وی در پایان گفت: توسعه اقتصاد اسلامی می‌تواند جلوی بسیاری از گناهان را بگیرد که در قرآن نیز به آن اشاره شده‌است که از آن جمله زنده به گور کردن دختران از ترس فقر در میان اعراب جاهلی بود که در این عصر نیز در برخی کشورهای اقتصاد زده، جنین‌های دختر را به دلیل عدم صرفه اقتصادی، از بین می‌برند؛ از مهمترین ظرفیت‌های اقصاد اسلامی، توسعه و تقویت دین است که باید به آن توجه جدی داشت./921/پ202/ن