خط فقر ملاک پرداخت زکات فطره نیست
حجت‌الاسلام حسین وحیدپور، عضو ستاد ترویج احکام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا پرداخت زکات فطره را بر کسانی که فقیر نبوده و از عهده هزینه مخارج خود و افراد تحت تکفلشان برمی‌آیند، واجب دانست و فقیر عالم، همسایه و فامیل را از اولویت‌های پرداخت زکات فطره برشمرد.
وی با بیان این‌که دو راه برای پرداخت فطریه وجود دارد، گفت: یک راه آن است که خود ما فقیری را در میان آشنایان سراغ داریم و می‌خواهیم فطریه را مستقیما به او پرداخت کنیم که حتی اگر پیش از نماز عید هم نتوانیم به دستش برسانیم، چون مورد نظر فقیر خاصی است زکات فطره را می‌توان به تأخیر انداخت.
این عضو ستاد ترویج احکام با اشاره به این‌که پدر، پدر بزرگ و یا مادر به عنوان سرپرست خانواده به شرط این‌که فقیر نباشد، باید فطریه را پرداخت کند، تصریح کرد: ملاک فقر از نظر شرعی آن است که کسی هزینه‌های معمول و متعارف سالیانه زندگی‌اش را نتواند تأمین کند.
وی افزود: هزینه‌های متعارف توان تأمین مسکن ملکی یا استیجاری، تهیه خوراک، پوشاک معمول و در حد شأن و لوازم حداقلی زندگی است که اگر فردی می‌تواند این‌ها را در حد متعارف برای خود و افراد تحت تکفل تأمین کند فقیر نیست، اما اگر نمی‌تواند تأمین کند یا اصلا درآمد ندارد و از کار افتاده است یا درآمد دارد اما مکفی نیست و این نیازها را نمی‌تواند برآورده کند، فقیر است.
حجت‌الاسلام وحیدپور با بیان این‌که خط فقر ملاک پرداخت زکات فطره نیست و به کسی فقیر شرعی است باید فطره داد، تأکید کرد: افراد متفاوت و نیازهای آنان نیز متفاوت است و نمی‌توان برای همه یک خط فقر یکسان در نظر گرفت، بنابراین هرکس نیازهای متعارف زندگی خود را نتواند تأمین کند، فقیر است.
وی اظهار داشت: به فقیر کمتر از یک فطریه نمی‌توان داد و باید یک فطریه کامل به یک فقیر پرداخت شود، مثلا اگر یک خانواده‌ای فطریه خود را حساب کرده و می‌خواهد برای سه نفر اعضای خانواده به دو فقیر 9 هزار تومان دهد، چنین چیزی امکان ندارد و اگر بیشتر از یک فطریه می‌دهد نصف نمی‌شود کرد.
مسؤول پیشین دفتر استفتائات مرحوم حضرت آیت‌الله شیخ جواد تبریزی با بیان این‌که چند خانواده می‌توانند فطریه خود را به یک فقیر بدهند اما نمی‌توانند فطریه را نصف کنند، گفت: برای پرداخت زکات فطره غیر از غذا و یا پول راه سومی وجود ندارد و این‌که برخی تمایل دارند به عنوان فطریه لوازم زندگی یا لوازم التحریر مدرسه به فقیر بدهند، صحیح نیست.
وی ملاک پرداخت زکات فطره را اطمینان عنوان و اظهار کرد: اگر خودمان فقیری را سراغ نداشتیم و نتوانستیم زکات فطره را مستقیما به دست نیازمند برسانیم، می‌توانیم آن را به واسطه دیگران که اطمینان داریم به دست فقیر شرعی می‌رسانند مانند کمیته امداد، سازمان بهزیستی و دفاتر مراجع پرداخت کنیم.
حجت‌الاسلام وحیدپور در پاسخ به این سؤال که آیا فطریه را می‌توان در صندوق صدقات کمیته امداد ریخت، گفت: اگرچه فطریه هم صدقه است اما چون به هر فقیری کمتر از یک فطریه نمی‌توان داد و مقدار فطریه واریز شده در صندوق صدقات مشخص نیست، بنابراین باید فطریه جدا جمع‌آوری شود. /920/ت302/ن