انسان با سر همبندی محقق نمیشود
با توجه به اهمیت طرح این مباحث برای طلاب بهویژه طلاب جوان و تازهوارد به حوزههای علمیه، خبرگزاری رسا اقدام به انتشار بخشی از محتوای این کتاب کرده است.
در فصل سوم این کتاب، در بخش پیوستها می خوانیم:
جدی گرفتن درسها
رهبرمعظم انقلاب: باید به طور جدی درس بخوانید، همان توصیهای که من همیشه به جوانهای طلبه میکنم، علومی را که امروز در اختیار حوزههای علمیه است فرا بگیرند، و از بن دندان، خودتان را به سطح تحقیق برسانید.
انسان با سرهم بندی، محقق نمیشود، با برف انبار کردن، انسان فقیه و فیلسوف نمیشود، باید محکم، خشت خشت این پایه را روی هم بچینید و بروید تا به آن اوج برسید. در عرصه علم و تقوا، شماها نورانی هستید. دلهای شما پاک و جانهایتان پاکیزه است. شماها شفافید، این شفافیت را حفظ کنید، از گناه دوری کنید و به ذکر و توجه اهمیت دهید....
هدف مقدس طلبگی
مقام معظم رهبری: اگر طلبه و روحانی ما، برای استخدام درس خواند، به درد عالم روحانیت نمیخورد. طلبه باید درس بخواند، تا فقیه و واعظ و محقق و مدرس و کتاب نویس و ملای فلان محل و ملای فلان شهر بشود و مردمی و در اختیار مردم باشد؛ و الا اگر برای استخدام درس بخواند، پس همان روحانیت وابستهای است که ما این قدر در عالم مسیحیت و یا درعالم براداران اهل تسنن، برایش بد میگفتیم....
تحصیل هدفمند
مقام معظم رهبری: نظام و هدف درسی دانشگاهها، با نظام و هدف درسی حوزه متفاوت است. آن برای یک کار است و این، برای کار دیگری است. اگر مدرک آن نظام، به این جا بیاید، هیچ چیز را نشان نخواهد داد... مثلا انسان در رشتهی علوم آزمایشگاهی، پس از چند سال به درجهی دکترا میرسد؟ حساب کنید، چهار سال دورهی لیسانس است؛ دوسال دورهی فوق لیسانس است؛ دو، سه سال هم در دورهی دکترا به تحصیل ادامه میدهد؛ یعنی مجموعا هفت، هشت سال. حالا من از شما سؤال میکنم، در درس طلبگی ما، آیا کسی با شش سال، هفت سال، هشت سال، ده سال، به تحقیق میرسد؟... میبینید که اصلا طبیعت این نظام، با طبیعت آن نظام فرق دارد.
فقه آل محمد(ع) بهترین ختم!
آیة الله العظمی بهجت: شخصی به دیگری گفت: برای گرفتاریها، ختمی به ما یاد بدهید. او در جواب فرمود: ختمی محرب در نظر دارم، و آن فقه آل محمد(ع) است. به تعلیم و تعلم، مباحثه و مذاکرهی فقه مشغول و ملتزم باشید، خدا میداند چه اثراتی دارد! علم فقه اثردارد، ولی نه برای این که مقصود کسی که بدان اشتغال دارد این باشد که از اعوان ظلمه گردد. این فرق میکند با انسانی که فقه بخواند برای این که تمام کمالات بالقوهی این علم در او بالفعل گردد.
عدم انحراف از مسیرصحیح
آیة الله رضا استادی: گذراند دورههای خاص و یا تخصصی برای طلاب مستعد، بسیار سودمند است. اما شرط موفقیت، برنامه ریزی صحیح و اساتید ماهر و مجرب است و دریافت مدرک پس از گذراندن دوره و نوشتن رساله هم اگر صورتسازی نباشد، عیبی ندارد، بلکه بسیار خوب است. فقط باید دو مطلب مهم را در نظر داشته باشند:
یکی از این درسها را سرسری نگیرند و در هر مسـأله و موضوع، محققانه وارد و خارج شوند.
دیگر این که هدفشان فقط استفادههای مادی و مالی و گرفتن مدرک نباشد، چون حیف است مسیر علم دینی، برای رسیدن به مادیات طی شود.
مدرک گرایی، آفت راتقاء علمی
آیة الله سید حسن مدرس هاشمی: توصیه میکنم؛ طلاب عزیز کلاس پیما نباشند، سعی کنند تا میتوانند پایه و مبانی ادبی خود را محکم کنند؛ زیرا بخش مهم فهم کتاب و سنت، متوقف بر ادبیات است. به هر میزان که فهم ادبی بیشتر باشد، ارتقاء علمی بیشتر و درک قرآن و سنت آسانتر میشود. فهم ادبی، قدرت استنباط را قوی میکند
میگویند:مرد ملا ومجتهدی بوده به نام حاج محمد عطا آبادی که در سفر مکه، همراه با سید شفتی، با علمای چهار مذهب اهل سنت، مناظره داشته و آنان را مجاب کرده است. این شخص، از وجوهات استفاده نمیکرده است و برای گذراندن زندگی، به امر تجارت میپرداخته است. یک وقتی آقا شیخی میآید خدمت ایشان و تقاضای اجازهی اجتهاد میکند. ایشان طبق رسم خودش، هم فرع فقهی، هم فرع اصولی به آن آقا میدهد تا تحقیق کند و ارائه دهد. آن آقا زحمت بسیار میکشد، ولی به هنگام تقریر مطالب خودش، مینویسد:«اختلف الا صولیین» به جای اینکه بنویسد:« اختلف الاصولیون» مرحوم حاج محمد عطاء در انتهای ورقه مینویسد: والدین مکرم جناب شیخ... خواهش میکنم به آقازاده بفرماییید تا درس بخوانند و ملا شوند، آنگاه بیایند تا به ایشان اجازهی اجتهاد بدهم.
1. آفات الطلاب، ص28.
2.حوزه و روحانیت، ج 2 ص17.
3. در محضرآیة الله بهجت،ج1ص98.
4. همان، ص18.
5.پاسخ مکتوب (15/5/88)
6. متولد 1290 ه ش از نوادگان مرحوم آیة الله سید حسن مدرس و از شاگردان آیة الله مفید و آیة الله اریاب.
7. مجله حوزه، شماره 47،ص 40./971/د101/ن