کرامت ذاتی انسان در حقوق و فقه امامیه قابل دفاع است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محسن اسماعیلی، عضو هیأت علمی و رییس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع)، عصر دیروز در همایش صیانت از کرامت انسانی در اندیشه حقوق اسلامی که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، گفت: مقصود از کرامت ذاتی انسان، همان موضوعی است که در اعلامیه حقوق بشر آمده است و این را منشأ برخی از حقوق سلب‌ناشدنی برای انسان تلقی کرده‌اند.
وی در ادامه افزود: انسان به دلیل انسان بودن حقوقی را دارا است و کرامت چون در ادبیات دینی ما دارای ارزش معنوی است، اشتباهاتی درباره کرامت به وجود آمده است.
اسماعیلی با اشاره به این پرسش که آیا از آنچه که به عنوان کرامت و حقوق ذاتی انسان یاد می‌شود، میتوان احترام گذاشتن به انسان را فهمید، گفت: نویسندگان اعلامیه حقوق بشر بر این حق ذاتی انسان تأکید کرده‌اند و گفتهاند که این کرامت ذاتی ربطی به ارزش‌های معنوی انسان ندارد.
رییس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع) اظهار داشت: انسان در هر وضعیتی که باشد، بدون حکم قانون از حق حیات برخوردار است و نیز تا هنگامی که حیات وی سلب نشده است از حق غذا، مسکن و نظایر این‌ها برخوردار است.
وی در ادامه تصریح کرد: « و لقد کرمنا بنی‌آدم و حملناهم فی‌البر و البحر» و کسانی بر اساس این آیه قائل به طهارت ذاتی انسان هستند؛ همچنین آیه 8 سوره مائده می‌فرماید که « ولایجرمنکم شنئان قوم علی الاتعدلو» دشمنی با گروهی باعث نشود که از جاده عدالت خارج شوید.
اسماعیلی خاطر نشان کرد: آیه شریفه‌ای در سوره بقره می‌فرماید: « و قاتلو فی سبیلالله الذین یقاتلونکم و لاتعتدو» پس معلوم می‌شود دشمنان ما حتی اگر کافر حربی باشند، نباید به حقوقشان تجاوز کرد.
وی گفت: اسلام درباره کسی که می‌خواهد حرف اسلام را بشنود، می‌گوید «فاجره حتی یسمع کلام‌الله» و بر این اساس برخی از علما فتوای غدر با کفار را می‌دانند.
رییس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع) افزود: حکم کافر حربی مرد، قتل است و اگر این کافر که هیچ کرامت اکتسابی ندارد و دنبال براندازی نظام اسلامی بوده باشد، اسیر شود باید حقوق اولیه‌اش مانند رفع تشنگی و گرسنگی رعایت شود، حتی اگر به زودی قرار است کشته شود.
وی خاطرنشان کرد: در برخی از متون فقهی اسلامی، از قیاس اولویت درباره انسان استفاده شده و گفته شده که ذی‌روح غیر انسان نیز از حقوقی برخوردار است.
اسماعیلی با اشاره به روایتی از امام علی(ع) ابراز داشت: در روایتی نیز از امام علی(ع) نیز شکایت کردند از فردی نصرانی که در دوران کارآمدی خود برای حکومت اسلامی کار کرده است و بعد از آن و مرحوم صاحب جواهر از این روایت یک حکم فقهی استنباط کرده است.
وی ادامه داد: مهم‌ترین اصل،اصل دوم قانون اساسی است، که ایمان را بر پایه شش چیز می‌داند که یکی از آن اصول اعتقاد به کرامت و ارزش والای انسان و مسؤولیت او در برابر خدا است.
رییس دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به اینکه در قانون اساسی از کرامت انسانی حمایت شده است، اظهار داشت: در قانون، مجازات برای کسانی تعیین شده است که حقوق اولیه مردم را رعایت نکند.
وی در پایان تاکید کرد: کرامت ذاتی به معنانی حقوقی که ناشی از انسان بودن انسان است در حقوق و فقه امامیه قابل دفاع است./914/پ203/ن