حوزه علمیه در عرصه تحول به سوی حوزه آرمانی در حرکت است

حجت الاسلام مجتبی نظری، استاد حوزه و دانشگاه تبریز، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز به تشریح ابعاد مهم تحول در حوزه‌های علمیه در راستای تحقق رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخت و اظهار داشت: تحول در حوزه علمیه از دوران سیدمرتضی و سیدرضی در نجف آغاز شده و در دوران مرحوم بهبهانی(ره)، مرحوم نائینی، امام خمینی(ره) و آیت الله حائری تاکنون ادامه داشته است؛ توجه به این تحولات، هم در مدیریت، هم در ساختار و هم در متون و محتوا ضرورت دارد.

وی ادامه داد: با وجود این که حوزه‌های علمیه در روند تکاملی خود باید به سمت حوزه آرمانی حرکت کند که تلاش‌های خوبی هم در این راستا شده است؛ با همه این اوصاف داشتن نقشه جامع علمی و چشم انداز حوزه‌ها در تدوین برنامه‌های کلان‌ مدت‌دار حیاتی است که شامل برنامه‌های بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت است.

حجت الاسلام نظری افزود: آنچه که باید در تحقق تحول در حوزه باید مد نظر باشد، این است که اولاً تحول و حرکت اصلاحی باید مثبت و صحیح باشد و نباید تحول انحرافی را با حرکت اصلاحی خلط کرد، ثانیاً تحول، گاهی در حوزه ساختار است و گاهی در حوزه محتوا و در هر دو گونه یادشده باید تحول، صحیح باشد.

مسؤول سابق نهاد رهبری در دانشگاه تبریز گفت: در این خصوص که اصلاحات در حوزه، تدریجی باشد و یا انقلابی و سریع، باید توجه کرد که اصلاحات تدریجی و سریع، مانع الجمع نیستند؛ در بعضی موارد نیازمند اصلاح سریع و انقلابی هستیم؛ اما در بسیاری از موارد باید آهسته گام برداشت.

وی افزود: اگر یقین نداریم دیوار خوب بسازیم دیوار موجود را نباید خراب کنیم، ضمن این که دست زدن به اصلاح بدون زیرساخت‌های محکم، موقتی خواهد بود، چه بسا زمینه انحراف را آماده کند. بر همین اساس می توان گفت که تحول در متون باید تدریجی باشد و در بعضی از ساختارها، تحول سریع و انقلابی لازم است؛ از این رو تحول گاهی تدریجی، گاهی انقلابی و گاهی تلفیقی است.

حجت الاسلام نظری در ادامه با اشاره به نیازمندی‌های تحول در حوزه‌های علمیه اظهار داشت: حوزه‌ها از علم‌محوری و حافظه‌محوری باید به سمت عقل و قلب محوری متحول شوند و به جای تأکید در فهم متون، حداقل به همان اندازه تأکید روی فهمیدن مطلب باشد.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: باید انگیزه‌سازی در حوزه‌ها به ضرورت غیرقابل تردید تبدیل شود و از سوی دیگر بخشی از متون درسی نیاز به تحول جدی دارند؛ البته در بحث مصداقی اختلاف نظرهایی وجود دارد که عموم علما و صاحب نظران حوزوی در کلیات اشتراک نظر دارند.

وی با تأکید بر این‌که حوزه در بحث پرسش‌زایی و تولید اندیشه نیازمند تقویت است، افزود: مدرک‌گرایی و مقایسه با مدارک دانشگاهی و نظام آموزشی حوزه نیازمند بازنگری است، امروز یکی از بزرگ‌ترین آفت‌های طلبگی مدرک گرایی است./935/ت302/س