چگونگی دلالت 5 آیه از سوره مائده بر ولایت حضرت امیر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام رفیعی، در برنامه سمت خدا که از شبکه سوم سیما پخش می‌شود با اشاره به این که سوره مائده سوره ولایت نامیده شده چرا که سه آیه از پنج آیه ای که در رابطه با ولایت در قرآن وجود دارد در این سوره آمده است، گفت: در آیه 76 از این سوره که آیه بلاغ نامیده شده شروع آیه با «یا ایها الرسول» است این یعنی خطاب مربوط به رسالت و وظیفه رسالت پیامبر است، بخش بعدی آیه «بلغ ما انزل»، انزل فعل مجهول است، یعنی قراری که قبلا با تو داشتیم ولی الان آن را به همه برسان.

وی ادامه داد: بسیاری از آیات با شان نزول آن معروف و شناخته می شوند از جمله این آیه که در شان نزول آن در تفسیر کبیر فخر رازی آمده است و داستان آن موضوعیت دارد. این آیه در فضیلت علی بن ابی طالب(ع) است ، بعد از نزول این آیه پیغمبر دست علی را گرفت و فرمود هر کس من مولای اویم این علی مولای اوست ، خدایا دوستان او را دوست بدار و دشمنان او را دشمن بدار، اولین کسی که به حضرت علی تبریک گفت عمر بود. وی دست حضرت را گرفت و گفت:گوارا باشد، تو امروز رهبر من و رهبر مومنین ومومنات شدی!

این استاد حوزه علمیه در ادامه بیان داشت: سومین بخش از این آیه و «ماتفعل...» یعنی ای پیغمبر تو بعد از بیست وسه سال رسالتت را انجام دادی ولی اگر این را ابلاغ نکنی گویی رسالتت را انجام نداده ای و این اهمیت ابلاغ این مسئله را می رساند. در بخش چهارم گوشزد می کند که ابلاغ این مواضع خطراتی را برای تو در پی دارد و در انتهای آیه می فرماید: نترس در مقابل واکنش های پنهان و آشکار.

وی به آیه سوم این سوره که آیه اکمال نامیده شده اشاره کرد و گفت: در این آیه به معرفی گوشتهای حرام پرداخته است و در آن می فرماید: مردار ، خون، گوشت خوک و ... بر شما حرام است و سپس می فرماید: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی» می بینید که موضوعات مطرح شده در این آیه کاملا مستقل و بی ارتباط با یکدیگر هستند. مرحوم علامه در باب استقلال این دو موضوع می گوید: اگر قسمت الیوم اکملت لکم دینکم... را برداریم هیچ خللی در معنا ایجاد نمی شود. بنابراین این دو موضوع هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. در ادامه آیه می فرماید: امروز کافران از دین شما مایوس شدند و دین شما دین برگزیده شد. این آیه به ضمیمه روایات صحیح السند به همین معنا اشاره دارد. در مجمع البیان طبرسی آمده است سیاق با قبل و بعد آیه یکی نیست، بنابراین معلوم می شود که واقعه بزرگی در پس این موضوع هست.

وی در ادامه گفت: آیه 55 سوره مائده هم به ولایت اشاره می کند «انما ولیکم...» قرآن بعضی از داستان های فردی را با صیغه جمع آورده و آن را تعمیم می دهد. این آیه به انفاق حضرت امیر(ع) در نماز اشاره دارد. بعضی اشکال کردند که آن حضرت اگر همه توجهشان به خدا بوده چطور متوجه سائل شدند، باید گفت که حضرت امیر(ع) در این داستان غرض دنیایی نداشتند بنابراین نماز و انفاق بخاطر نداشتن غرض دنیوی با هم منافاتی ندارند.

حجت الاسلام رفیعی ادامه داد: در این آیه آمده است همانا ولی شما خداست که ولی همه محسوب می شود و ولی شما نماینده خدا، رسول خداست و ولی شما کسانی هستند که نماز می خوانند و در حال رکوع انفاق می کنند، ولی این شامل هر کسی نمی شود، پس اشاره به کسی است که برجستگی هایی دارد، این سه جمله به هم عطف شدند، یعنی خدا و رسول خدا و کسانی که با این شرایط انفاق می کنند دارای یک سنخیت خاص هستند.

این پژوهشگر دینی در پاسخ به اینکه چرا خداوند بطور صریح به ولایت حضرت علی اشاره نکرده است گفت: امام صادق می فرماید : قرآن کریم کلیات را بیان می کند، جزئیات نماز و حج را نمی گوید . جزئیات را سنت پیامبر و روایات بدست ما می دهد.

وی بیان داشت: در آیه 59 سوره نساء خداوند اولی الامر را معرفی می کند و می فرماید اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم. کسی که ولایت دارد مدیریت دارد و این جمله به جمله رسول عطف شده و اطاعت کردن آن تکرار نشده یعنی اطاعت از اولی الامر مثل اطاعت از رسول خداست. و اولی الامر ، اوصیاء پیامبر ، حضرت علی(ع) و فرزندان ایشان هستند.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به آیه 119 سوره توبه، «یا ایها الذین آمنوا اتقوا و کونو مع الصادقین» گفت: کونوا اشاره به همیشگی بودن دارد. صادقین یعنی معصومند زیرا اگر خطایی داشتند خداوند نمی فرمود که همیشه با آنها باشید. بنابراین آنها همیشه صادق و معصومند، در روایات زیادی از شیعه و سنی داریم که منظور از صادقین اهل بیت هستند.

وی در پایان اظهار داشت: این پنچ آیه در سوره مائده دلایل زعامت و جانشنی امیرمومنان(ع) است به علاوه صدها روایت که در این باره نقل شده است./916/پ202/ع