اعتبار معرفت‌شناختی خبر واحد در اعتقادات دینی در قم بررسی شد
خبرگزاری رسا – استاد حوزه علمیه گفت: معتبر دانستن خبر واحد به معنای پذیرش تعبدی آن نیست، بلکه نشان‌گر وجود سیره‌ای عقلانی در میان خردمندان جهان است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عبدالله محمدی، استاد حوزه علمیه قم، چهارشنبه شب دهم آبان در نشست «اعتبار معرفت‌شناختی خبر واحد در اعتقادات دینی» که در سالن همایش‌های انجمن‌های علمی حوزه علمیه قم برگزار شد، گفت: یکی از مباحث چالش‌برانگیز در فلسفه دین و معرفت‌شناسی دینی، موضوع حجیت خبر واحد در اعتقادات دینی است.
وی افزود: اعتقاد اصولیان بر آن است که دست یافتن به یقین در عقاید دینی لازم است، اما می‌توان گفت که یقین تنها معرفت مطلوب در عقاید دینی نیست، بلکه اعتقاد جازم یا همان قطع و اطمینان در این حوزه کافی است.
استاد حوزه علمیه بیان داشت: در علم اصول غفلتی رخ می‌دهد و آن این است که ظنی که در مصطلح فیلسوفان و منطقیان مطرح می‌شود با آن ظنی که در قرآن نکوهش شده همسان فرض می‌شوند در حالی که ادله مختلفی در دست است که این دو ظن با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند.
وی اظهار داشت: آن کسانی که به دست یافتن به یقین در عقاید دینی اعتقاد دارند، به دلیل ظنی بودن خبر واحد، آن را شایسته استفاده شدن در عقاید دینی نمی‌دانند.
حجت‌الاسلام محمدی خاطرنشان کرد: با ارائه دلایلی می‌توان استفاده کرد که اعتبار خبر واحد اطمینان‌بخش در عرض قطع و نه در طول آن است، بنابراین از سوی شارع نیازی به جعل حجیت، امضاء و تأیید آن نیست.
وی تصریح کرد: یکی از دلیل‌های مخالفان حجیت خبر واحد دینی در عقاید این است که ظن بدون جعل حجیت اعتبار ندارد و این جعل حجیت تنها در صورتی ممکن است که آثار عملی نسبت به آن در تصور بیاید.
استاد حوزه علمیه ادامه داد: ضرورت اثر شرعی تنها زمانی مطرح می‌شود که ما علت حجیت خبر واحد را متونی بدانیم که ما را به پذیرش خبر واحد متعبد می‌سازند.
وی با بیان این‌که مهم‌ترین دلیل حجیت عقل بنای عقلا محسوب می‌شود، افزود: اگر دلیل پذیرش خبر واحد بنای عقلا دانسته شود، دیگر ضرورتی برای وجود اثر شرعی طرح نمی‌شود.
حجت‌الاسلام محمدی ادامه داد: عقلا در معتبر دانستن خبر واحد تفاوتی میان امور عملی و غیر عملی قائل نیستند و همچنین می‌توان اعتقاد دینی را یک فعل قلبی واجب شرعی دانست که اثر عملی نیز دارد.
وی به یکی دیگر از دلایل مخالفان حجیت خبر واحد اشاره و خاطرنشان کرد: مخالفان حجیت خبر واحد می‌گویند در عقاید دینی نیازمند به علم به واقع هستیم، علم از روی تعبد حاصل نمی‌شود بلکه به فراهم بودن مقدمات آن وابسته است.
استاد حوزه علمیه به بیان پاسخ اشکال مطرح شده از سوی مخالفان پرداخت و گفت: معتبر دانستن خبر واحد به معنای پذیرش تعبدی آن نیست، بلکه نشان‌گر وجود سیره‌ای عقلانی در میان خردمندان جهان است.
وی ادامه داد: گرچه تحصیل علم، تکوینی و غیر وابسته به بایدها و نبایدها است، اما برای مقدماتی که صلاحیت استفاده و ورود به استدلال را ندارند می‌توان قانونی وضع کرد.
حجت‌الاسلام محمدی در پایان گفت: حجت بودن خبر واحد به این معنا نیست که آن را به طور کلی می‌پذیریم، بلکه آن را در جمع ادله وارد می‌کنیم، یعنی خبر واحد نیز در جایگاه خود راهی را که احتمال خلاف در آن نیز می‌رود به ما می‌نمایاند./914/پ202/ی
ارسال نظرات