اولویتسنجی در تحقق آرمانها یک ضرورت است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاعرسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، شریف لکزایی، با اشاره به مکاتب ایدهآلیسم و رئالیسم گفت: مکتب ایدهآلیسم بیشتر اخلاقگرا است و بر مباحث اخلاقی و غیرمادی تأکید دارد و مکتب رئالیسم قدرتگرا است و به امور مادی و عینی توجه بیشتری نشان میدهد.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه افزود: فارغ از همه ویژگیهای این دو مکتب و اشتراکاتی که دارند میتوان گفت واقعگرایی و واقعگرایان به امور دنیوی توجه زیادی دارند و از طرفی آرمانگرایان امور فرامادی را بیشتر مورد توجه قرار میدهند.
لکزایی عنوان کرد: در اندیشههای اسلامی نمیتوان تنها به یک مکتب و یک دیدگاه خاص نگاه کرد، رئالیسم و ایدهآلیسم به تنهایی جایگاهی ندارد، در آموزههای دینی وجه جمع این دو مکتب مدنظر است، امر مادی و معنوی را باهم لحاظ میکند و هر کدام را در جای خود مهم میداند، همچنین نمیتوان یکی را فدای دیگری کرد.
وی با ذکر این نکته که در زندگی اجتماعی و سیاسی به امور معنوی و مادی نیاز داریم، عنوان کرد: نمیتوان یکی را به صورت کامل رها کرد، البته در فلسفه اسلامی مراتب سهگانه به عنوان مراتب حسی، خیالی و عقلی طراحی شده است که باید آنها به صورت گام به گام طی شود و یک سالک با طی این مراحل به مراحل والای اندیشهای دست پیدا میکند.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: در آموزههای فلسفی و سیاسی بحث سعادت وجود دارد که به عنوان یک مفهوم مورد توجه است، دو وجه مادی و معنوی و واقعگرایی و آرمانگرایی آنجا لحاظ شده است؛ به طور مثال ملاصدرا بحث سعادت را مطرح میکند، در بحث دنیوی میگوید این سعادت ممکن است جسمی باشد که به صحت و سلامتی، شهامت، حسن و جمال اشاره دارد؛ یعنی جسم اگر در صحت و سلامتی و شهامت و حسن و جمال باشد از نظر جسمی انسان سعادتمند میشود.
وی اظهار کرد: انسانی که در امور دنیوی نیازهای دنیویش تأمین باشد از نظر دنیوی سعادتمند خواهد بود، از طرفی این سعادت ممکن است اخروی باشد که به علمی و عملی تقسیم میشود، در بخش علمی انسان وقتی سعادتمند است که به کسب معارف و حقایق بپردازد و از خصائل و رذایل آگاهی کامل داشته باشد، جنبه عملی نیز این است که اطاعت الهی را محقق کند و آراستگی به فضائل و اخلاق زیبا را در خود تحقق ببخشد.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به مسأله شقاوت گفت: در شقاوت از نظر جسمی فرد مریض و ضعیف و ترسو است و در تأمین نیازهای زندگی خود به دیگران نیازمند است و از نظر اخروی نیز در بعد علمی از معارف اصیل الهی و انسانی محروم است و توفیقی بر اطاعت خداوند نخواهد داشت.
لکزایی عنوان کرد: در آموزههای دینی جمع اهداف مادی و معنوی مورد نظر است و نمیتوانیم به خاطر آرمانها از واقعیتها بگذریم و نیز نباید به دلیل برخی واقعیتها آرمانها را فراموش کرد. باید این مسائل اولویتبندی شود، هر آرمانی برای اجرایی شدن با توجه به نیازها و امکانات باید محقق شود؛ یک اولویتسنجی در تحقق آرمانها مورد نیاز است.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: انسان یک نیازهای ضروری مادی دارد که باید تأمین شود، با رفع این ضرورتهای اولیه میتوان انسان گامهای بعدی را بردارد، انسان باید ابتدا از نظر جسمی در صحت و سلامت باشد تا بتواند آرمانها را پیگیری کند.
وی در پایان گفت: انسان باید از توان و امکانات خود به درستی استفاده کند، اگر آرمانی در زمان حاضر تحقق آن امکانناپذیر است باید به دنبال آرمانهایی بود که میتوان در زمان کنونی آنها را تحقق بخشید، البته این به معنای فراموشی بخشی از آرمانها نیست./997/د102/ی