حوزه و دانشگاه، دو بال برای پرواز سبک زندگی اسلامی

به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا به نقل از رسالت، 27 آذرماه سالروز شهادت آیت الله دکتر محمد مفتح در سال 1358 است. شهیدی که تمام هم و غم خود را برای قرابت هرچه بیشتر دانشگاه و حوزه های علمیه به کار بست و در نهایت نیز توسط بدخواهان همین حرکت به شهادت رسید.
 
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه سال 57 نیاز به تحول و دگرگونی هم در حوزه و هم در دانشگاه پدید آمد. از یک سو حوزه ها باید با نیازهای روز جامعه و انقلاب اسلامی که حالا حکومتی اسلامی را پدید آورده بود آشنا می شدند و از سوی دیگر دانشگاه ها نیز باید بر منطق اسلامی به دنبال تولید علم می بودند و در زمینه های علوم اجتماعی پیرو و تقلید کورکورانه از دستاوردهای تمدن غربی را به کناری می گذاشتند. شهید مفتح یکی از پیشگامان در این تحول به حساب می آمد و سرانجام نیز این شهید بزرگوار هنگام ورود به دانشکده الهیات،‌ توسط گروهک فرقان هدف گلوله قرار گرفت و به فیض عظیم شهادت نایل آمد. این روز به مناسبت فعالیت و مجاهدت این شهید بزرگوار در راه تحقق وحدت میان حوزه و دانشگاه، روز وحدت روحانی و دانشجو نامیده شده است.
 
 با این حال به نظر می رسد که در شرایط فعلی یعنی نیمه های دهه چهارم از انقلاب اسلامی ما همچنان نیازمند تقویت پیوند میان حوزه و دانشگاه هستیم. البته در این عرصه موفقیت های بسیاری کسب شده است اما هنوز هم با توجه به تدریجی بودن تولید علم و تغییر روش های علمی ضرورت قرابت هرچه بیشتر حوزه و دانشگاه نمود دارد.
 
به زعم راقم این سطور ما می توانیم برای هرچه سریعتر ساختن این وحدت از پروژه های علمی و تحقیقاتی بر روی مسائل راهبردی استفاده نمائیم. امروز یکی از اصلی ترین مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی از دانشگاه ها و حوزه مسئله تدوین و ترویج سبک زندگی اسلامی ایرانی است. سبک زندگی ای که قرار است در برابر سبک زندگی غربی قرار گرفته و برخلاف سبک غربی که اساسا سکولار است به ترویج دین و ایمان بپردازد.
 
 لذا ما می توانیم شاهد آغاز پروژه های هماهنگ در حوزه و دانشگاه در خصوص تدوین درونمایه های سبک زندگی اسلامی و راه های جامعه‌پذیر کردن این سبک باشیم. سبک زندگی اسلامی ایران نیاز به دو مولفه اساسی دارد. ابتدا مسئله درونمایه این سبک زندگی است که به نظر می رسد بیشتر در تخصص حوزه باشد. ما بر خلاف سبک زندگی غربی اعتقاد داریم که تنها یک سبک زندگی حقیقی و واقعی است و آن سبک زندگی مومنانه است و لذا تدوین درونمایه های سبک زندگی اسلامی نیز منوط به فعالیت گسترده حوزه های علمیه علی الخصوص با شناخت دقیق از نیازهای جامعه امروز دارد. از سوی دیگر ترویج این سبک نیز نیازمند شناخت دقیق جامعه و به تعبیر دقیق تر مسلط بودن به علوم جامعه شناسی و مردم شناسی است که این علوم امروز در سطوح بالایی در دانشگاه های کشور تدریس می شود و جامعه شناسان متعدد و خبره‌ای داریم که می توانند در این حوزه وارده شده و به کمک سعادت جامعه بیایند.

متاسفانه یکی از ترفند های قدیمی و البته مهلک جریان سلطه و استکبار برای عقب نگاه داشتن جامعه ایرانی فاصله انداختن میان دین و علم بوده است. اگر بخواهم دقیق تر این موضوع را بیان کنیم باید بگوییم که از قدیم دشمنان سعی داشته اند تا چهره ای ضد علمی از دین به نمایش بگذارند و از سوی دیگر نیز علم را با مبنای دین و اسلام مغایر جلوه دهند. 
  
متاسفانه تاریخ ما نیز حکایت از آن دارد که این ترفند در سالیان درازی در کشورما از سوی غربی ها در جریان بوده است و نتیجه آن نیز عقب ماندگی گسترده علمی و آمیخته شدن دین مردم به برخی خرافات بوده است که عصر مشروطه را باید نمونه ای بارز از این مسئله دانست. با این حال امروز عالمان و اندیشمندان ما صراحتا از بنیان های دین دفاع می نمایند و مذهب مداران ما نیز تاکیدی جدی بر تولید علم دارند و شاهد مثال حمایت مراجع دینی در کشور از تولید علم همین بس که امروز پرچمدار اصلی حمایت و هدایت جنبش علمی در کشور حضرت ایت الله خامنه ای مد ظله العالی است. پس باید اذعان کنیم که امروز حداقل در حوزه نخبگی یک توافق نسبتا قوی شکل گرفته است که تضادی میان علم و دین نمی داند.ما باید از این ظرفیت نهایت استفاده را برده و مسائل کاربردی کشور را با اتفاق همین دو نظر حل و پیشرفت واقعی در کشور را میسور سازیم. 
 
 یکی از آسیب های دیرینه در حوزه و دانشگاه ما این بوده است که پاسخگویی به نیازهای نوین چندان مطمح نظر نبوده است. از یک سو برخی از حوزوی ها با نیازهای روزجامعه آشنا نبوده و خود را از مردم جدا کرده اند و از سوی دیگر نیز برخی ازدانشگاهیان تنها و تنها دروس غربی را تحصیل نموده و برای شناخت جوامع غربی کارآمد هستند! اما امروز کشور ما نیاز دارد که برای دستیابی به پیشرفت دو بال علمی و عقیدتی یعنی دانشگاه و حوزه دست در دست هم داده و به تولید محتوا و روش برای حل مسائل اساسی جامعه اقدام نمایند. یکی از این مسایل کلیدی مسئله سبک زندگی است که مقام معظم رهبری به جد بر آن تاکید ورزیده اند. تولید و ترویج و استقرار سبک زندگی مومنانه در جامعه ایرانی می تواند بسیاری از چالش های اجتماعی و حتی سیاسی واقتصادی ما را به راحتی حل و فصل سازد. سبک زندگی در حقیقت اصلی ترین چارچوبی است کهمی تواند به زندگی انسان ها جهت دهد. هرچند که برنامه دین نیز حقیقتا خود یکسبک زندگی است اما ما به خوبی نتوانسته ایم مفاهیم دینی را مبتنی بر نیازها و ذائقه‌های امروز جامعه ایرانی ترویج کنیم و در این زمینه دچار قصور شده ایم که آثار ونتایج منفی این قصور ها نیز در آسیب های فرهنگی و اقتصادی و... به وضوح دیده می‌شود. امروز ایران نیازمند دوبال حوزه و دانشگاه ها برای به پرواز درآوردن سبک زندگی اسلامی است./971/پ202/ع