رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم:
آزادی بیان باید در چارچوب عقلانیت اسلامی باشد
خبرگزاری رسا - رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان این‌که آزادی بیان باید در چارچوب عقلانیت اسلامی باشد، گفت: عقلانیت منحصر و محدود در عقلانیت معاصر غربی نمی‌شود و چالش نظام‌های غرب‌ساخته با اسلام، ناشی از پیش‌فرض‌های نادرست آنان است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام احمد واعظی، رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم پیش از ظهر امروز در نشست گفت‌وگوی دینی کلیسای کاتولیک اتریش با عنوان آزادی بیان در عرصه‌های دینی، اخلاقی و حقوقی که پیش از در سالن همایش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، گفت: چالش غرب و نهادهای بین‌المللی غرب‌ساخته با تلقی اسلام از آزادی و سرزنش و انتقاد به محتوای برخی احکام اسلامی و محدودیت‌هایی که اسلام برای برخی جلوه‌های آزادی فردی برقرار کرده است در واقع عقلانی بودن این تلقی و محتوا را مورد پرسش قرار داده و چنین وانمود می‌شود که وجود چنین احکام و محدویت‌هایی نامعقول، غیر انسانی و خلاف کرامت و حقوق بشر است.
وی افزود: این‌گونه داوری‌ها که از جنس چالش در سطح عقلانیت است مشتمل بر یک پیش‌فرض و پیش‌داوری آشکار است، چنین تصور شده است که عقلانیت معاصر غربی که نهفته در پس تلقی لیبرالی از ارزش‌های حیات اجتماعی و سیاسی و اعلامیه جهانی حقوق بشر است یگانه عقلانیت مقبول و متصور است و این عقلانیت بی‌رقیب می‌تواند مبنای داوری انتقادی نسبت به درون‌مایه همه فرهنگ‌ها و مکاتب دیگر قرار گیرد.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اظهار داشت: واقعیت آن است که تکثر و تنوع در نظام‌های عقلانیت اجتناب‌ناپذیر است و عقلانیت منحصر و محدود در عقلانیت معاصر غربی نیست، بنابراین پیش از هرگونه داوری و یا پیش‌داوری راجع به دیگر تلقی‌ها درباره آزادی و مانند آن لازم است جانب هرمنوتیکی بحث مورد توجه قرار گیرد و گام نخست به فهم عقلانیت نهفته در پس هر یک از تلقی‌های موجود اختصاص پیدا کند.
حجت‌الاسلام واعظی در ادامه گفت: لازم است مدافعان تلقی غربی از آزادی در مواجهه با تلقی اسلامی از آزادی و محدودیت‌های آن درک عقلانیت اسلامی را که قوام‌بخش تصور اسلامی از آزادی است در اولویت قرار دهند.
وی خاطرنشان کرد: عقلانی بودن یا نامعقول بودن یک نظریه یا تلقی و باور غیر موجه بودن آن است همان‌طور که این دو غیر از حق و باطل بودن یا درست و نادرست بودن و حقیقت داشتن آن امر است.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اظهار داشت: ممکن است باور یا عمل یا تصوری معقول باشد اما مدافعان آن نتوانند به نحو قابل قبولی آن را برای دیگران موجه کنند و پذیرش دیگران را به دنبال داشته باشند همچنان که باور و عملی که موجه شده است ممکن است در واقع به حق و صحیح نباشد.
وی تصریح کرد: سطح عقلانیت تنها طرد و سرزنش آن دسته از باورها و اعمال و جهت‌گیری‌هایی را بر می‌تابد که نامعقول باشد در غیر این صورت صرف تفاوت در عقلانیت هرگز مایه سرزنش و طرد را فراهم نمی‌آورد، به تعبیر دیگر اگر بپذیریم که نظام‌های عقلانیت متکثری وجود دارد به صرف تفاوت عقلانیت خویش یا دیگر نظام‌های عقلانیت حق آن را نداریم که دیگر ره‌آوردهای عقلانی سایر نظامات را نامعقول و غیر انسانی بشماریم.
حجت‌الاسلام واعظی گفت: ورود در سطح توجیه مجال چالش انتقادی را برای اندیشه‌ها و اعمال معقول فراهم می‌اورد زیرا سطح توجیه عرصه دلیل‌آوری و استدلال بر درستی و اعتبار یک باور و نظریه و عمل است و مجال واکاوی و بررسی موجه بودن یا نبودن نظریه‌ها و تصورات رقیب را فراهم می‌آورد پس زمانی یک نهاد غربی یا متفکر وفادار به عقلانیت غربی حق آن را دارد که تلقی اسلامی از آزادی را مورد سرزنش و طرد قرار دهد که موفق شده باشد پس از درک عقلانیت اسلامی و منابع و معیارهای عقلانی‌بودن تلقی اسلامی از آزادی، ناموجه بودن این منابع و حقانیت و موجه بودن مؤلفه‌ها و منابع عقلانیت غربی را به کرسی نشانده باشد.
وی با اشاره به این که عقلانیت اسلامی بر منابعی متکی است که به گزاره‌های کلیدی در حوزه هستی‌شناسی و انسان‌شناسی، اخلاق، اجتماع و سیاست تکیه زده است، اظهار داشت: معمولا چنین است که در چالش‌های انتقادی غربیان نسبت به احکام و تعالیم حقوقی و اجتماعی اسلام نظیر آزادی و محدودیت‌های آن نه این عقلانیت و چارچوب‌های آن همدلانه مورد فهم قرار می‌گیرد و نه در سطح عمیق‌تری موجه بودن یا نبودن آن‌ها به بحث گذاشته می‌شود.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در پایان با بیان این که آزادی بیان باید در چارچوب عقلانیت اسلامی باشد، گفت: عقلانیت منحصر و محدود در عقلانیت معاصر غربی نمی‌شود و چالش نظام‌های غرب‌ساخته با اسلام، ناشی از پیش‌فرض‌های نادرست آنان است./907/پ202/پ
ارسال نظرات