رسانه‌ها نقش اساسی در مبارزه با تجمل‌گرایی دارند
حجت‌الاسلام محمدصادق گلزاده، مدیرکل اطلاع‌رسانی و مشارکت‌های فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی در پاسخ به پرسش‌های « تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟ و چرا در بین بسیارى از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟» در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، گفت: تجمل در جمال ریشه دارد و به معنای جلوه گری و خود نمایی است.
وی با اشاره به نیازهای مشروع انسان از جنبه اقتصادی و معیشتی و تأمین این نیاز به اقتضاء، اظهار داشت: در فقه اسلامی موضوعی تحت عنوان شأن و اقتضاء شخصیت و محیط و همچنین شأن زندگی ذکر شده است که باید نیازهای مشروع انسان با توجه به آن تأمین شود.
این استاد حوزه و دانشگاه در تبیین بحث تجمل گرایی بیان کرد: تجمل گرایی چند معنا را همراه خود دارد، که گاه مفهوم چشم و هم چشمی دارد و گاه در آن موقعیت مطرح است؛ به طور مثال شخص تجمل گرا در خرید وسیله‌ای که مد نظر او است به کیفیت توجهی ندارد بلکه جلوه گری آن مورد توجه است.
تجمل گرایی نتیجه عبور از حد اعتدال زندگی
حجت‌الاسلام گلزاده با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در زمینه سبک زندگی اظهار داشت: ایشان در نیم نگاهی به بحث تجمل گرایی نقل به مضمون چنین توصیف فرمودند: آن هزینه ای که به اقتضای شأن یک فرد باشد و اسراف، زیاده روی همچنین چشم هم چشمی در آن نباشد، به آن تجمل گرایی نمی‌گویند بلکه اگر این هزینه از حد اعتدال زندگی فرد بالاتر باشد، او دچار تجملات شده است.
وی همچنین با بیان رواج فرهنگ غلط خرید جنس خارجی در میان جامعه و فقط به جهت دارا بودن برند شرکتهای خارجی، تصریح کرد: این عمل نه تنها باعث کاهش رونق اقتصادی در کشور خواهد شد بلکه عاملی برای چشم روی هم چشمی خانواده ها در برابر یکدیگر به جهت خرید جنس خارجی با برند های مطرح روز دنیا شده است.
توجه افراد به شأن و سطح زندگی خود در هزینه کرد
این کارشناس مذهبی در تبیین علل گرایش تجمل گرایی در جامعه به ریشه‌های فرهنگی اشاره و بیان داشت: به علت عدم هدف گزاری و برنامه ریزی درست در زندگی فردی و اجتماعی و نبود شناخت کافی افراد از آموزه‌های دینی و عمل به آنها و نیز عدم آگاهی نسبت به خرید لوازم زندگی متناسب با شأن و سطح زندگی خود و توان مالی، جامعه را به سوی تجمل گرایی سوق می‌دهد.
وی ادامه داد: متأسفانه به علت تبلیغات زیاد و بیش از حد برندها و اجناس لوکس از سوی رسانه‌های تصویری همچون صدا و سیما باعث شده است تا فرهنگ غلط تجمل گرایی و مصرف گرایی در جامعه به صورت گسترده ای گسترش پیدا کند، که این مستلزم توجه ویژه مسؤولان به ویژه متولیان فرهنگی است.
زیاده‌خواهی حاصل تجمل گرایی
حجت‌الاسلام گلزاده به آفت‌ها و پیامدهای حاصل از تجمل گرایی در جامعه پرداخت و اظهار داشت: یکی از پیامدهای حاصل از تجمل گرایی، زیاده‌خواهی خواهد بود که این حس سبب می‌شود که فرد در این راه حیثیت و سلامت خود را فدای تجملات کند.
وی ادامه داد: فرد برای این‌که بتواند آن نگاه تجمل گرایانه حاکم بر زندگی خود را تأمین کند ممکن است زیر بار قرض رفته و در فاصله زمانی اندکی به علت عدم پرداخت آن راهی زندان شود، که نتیجه آن از میان رفتن حیثیت و آبروی او خواهد بود.
آسیب‌های اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی نتیجه تجمل گرایی
این کارشناس مذهبی همچنین در ادامه افزود: از دیگر آفت‌های تجمل گرایی می‌توان به آسیب‌های اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی اشاره کرد، که هر یک به گونه‌ای در آسیب رساندن به فرد و جامعه نقش‌های فراوانی دارند، به طور مثال در بحث اخلاقی خانواده‌ای که دچار تجملات و زندگی آسان شده است به علت ذهنیت حاصل از تجمل گرایی خود را در حد دیگر اعضای فامیل ندانسته و در نتیجه از ایجاد ارتباط با آنها صرف نظر خواهند کرد، که این خود موجب کاهش صله رحم که بسیار در دین اسلام تاکید شده است، خواهد شد.
ضرورت رعایت اعتدال و میانه روی در زندگی
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به آیات و روایات فراوان از اهل بیت(ع) در ناپسند دانستن تجمل گرایی بیان داشت: در قرآن آیات فراوانی تاکید دارد که افراد در زندگی معنوی، انسان‌های بالاتر از خود را الگو قرار داده و نیز در زندگی مادی، معیشتی و اقتصادی انسان‌های پایین‌تر از خود را الگو و مد نظر خود قرار دهند.
وی در ادامه با اشاره به وجود تفاوت در نوع زندگی امام علی(ع) و زندگی امام صادق(ع) به دلیل اقتضای زمانی تصریح کرد: بر اساس مجموعه سیره اهل بیت(ع)، تجمل گرایی مازاد بر شأن فرد مورد مذمت قرار گرفته است، و بر اساس آموزه‌های دینی باید اعتدال و میانه روی در این موضوع رعایت شود.
توجه به انفاق، خیرات و توسعه اخلاقی راه برون رفت از تجمل گرایی
حجت‌الاسلام گلزاده در بیان راهکارهای موجود در برون رفت جامعه از بحث تجمل گرایی اظهار داشت: توجه به انفاق و خیرات و نیز امورات الزامی اسلام همچون زکات و خمس می‌تواند به عنوان مانعی در اعتدال تجمل گرایی عملکرد مثبتی داشته باشد.
وی در ادامه یکی دیگر از راهکارهای ممکن برای دوری از تجمل گرایی را توسعه اخلاقی دانست و بیان کرد: ما هر چه قدر اخلاق اجتماعی، خانوادگی و اخلاق ارتباط با دوستان را در ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی خود گسترش دهیم، می‌توانیم از آن در مبارزه با تجمل گرایی استفاده کنیم.
استفاده از ظرفیت رسانه‌های ارتباط جمعی در فرهنگ سازی مبارزه با تجمل گرایی
این کارشناس مذهبی با بیان این‌که رسانه‌ها نقش اساسی در تشویق مردم به مبارزه با تجمل گرایی دارند، گفت: با توجه به ظرفیت‌های موجود در خبرگزاری‌ها و رسانه‌های ارتباط جمعی از جمله رسانه ملی، می‌توان با فرهنگ سازی و ظرفیت سازی از این طریق نسبت به نجات جامعه از تجملات اقدام کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در حوزه تبلیغ دینی باید متولیان اهل تبلیغ همچون مبلغان و نهادهای علمی و تبلیغی در بیان مفاهیم دینی و مسائل مربوط به جامعه از بحث تجمل گرایی، مصرف گرایی و توسعه سبک زندگی اسلامی بیش از پیش فعال‌تر عمل کنند.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، دو پرسش از این پرسش‌ها مربوط به موضوع دروغ بود.
گفتنی است، پرسش‌های زیر بخش از پرسش‌های مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:
چرا فرهنگ کار جمعى در جامعه‌ى ما ضعیف است؟
علت کار گریزی چیست؟
چرا در روابط همسایگى‌مان رعایت‌های لازم را نمی‌کنیم؟
چرا در زمینه‌ى فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطى به طور کامل نیستیم؟
حد زاد و ولد در جامعه‌ى ما چیست؟
الگوى تفریح سالم چیست؟
نوع معمارى در جامعه‌ى ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهاى ماست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخى از بخش‌های کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگرى و بى‌صبرى در میان بعضى از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام می‌کنیم؟ علت قانون گریزی در برخى از مردم چیست؟
انضباط اجتماعى در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کارى در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخى از حرف‌های خوب، ایده‌هاى خوب، در حد رؤیا و حرف باقى می‌ماند؟
چه کنیم که ریشه‌ى ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتمان‌نشینى چقدر براى ما ضرورى است؟
تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیارى از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟
چرا پشت سر یکدیگر حرف می‌زنیم؟
چرا در برخى از بخش‌های کشورمان روى آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صله‌ى رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتمان‌نشینى چقدر براى ما ضرورى است؟ چقدر درست است؟
طراحى لباسمان چقدر متناسب با نیازهاى ما و عقلانى و منطقى است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرت‌های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگونیم؟
بعضى‌ها با داشتن توان کار، از کار می‌گریزند؛ علت کار گریزی چیست؟
علت پرخاشگرى و بى‌صبرى و نا بردباری در میان بعضى از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانه‌ها ، در اینترنت و... مراعات می‌کنیم؟
تولید کیفى در بخش‌های مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌هاى ادارى ما کم است؟
چرا در بعضى از شهرهاى بزرگ، خانه‌هاى مجردى وجود دارد؟ این بیمارى غربى چگونه در جامعه‌ى ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشى خانواده، آنچنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه‌ى ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعی‌اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی‌اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر، حق فرزندان رعایت شود؟/9192/ت301/پ