پالایش اعتقادات جامعه راهکار مناسبی برای دوری از پرخاشگری است
حجتالاسلام سید مهدی سعیدی، استاد حوزه علمیه قم، در تبیین علل بروز پرخاشگری و بی صبری در میان جامعه در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، گفت: علت اصلی پرخاشگری به ابعاد اعتقادی انسان بر میگردد، اگر فرد نگرش به دنیا و آخرت را در تمام مسائل حل کند و سپس ارتباط هر یک را با هم قبول داشته باشد، دیگر دچار دوگانگی در رفتار نمیشود.
وی در ادامه افزود: به طور مثال انسان میداند که خداوند رزاق است اما نمیخواهد قبول کند و در بعد عملی نیز که در آن به نتایجی رسیده بر خلاف آن کشفیات عمل کرده و در آن راه قدم میگذارد، از این رو نگرش اعتقادی بحث مهمی در این موضوع و تمام موضوعات بوده و قبول کردن و تسلیم شدن در مقابل آن مرتبه ای بلندتر است که انسان را به آرامش میرساند، اما متأسفانه ما به فرض حل شدن جنبه علمی آن نیز باز نمیخواهیم قبول کنیم.
باید کوشید رنجهای انسان از حیث علمی و اعتقادی حل شود
این استاد حوزه علمیه تصریح کرد: بحث پرخاشگری نیز همین طور است، ابتدا بایستی موضوع علمی آن حل شود، و باید دید که انسان از چه چیزی به رنج آمده است، و باید کوشید این رنجهای انسان در موضوعات مختلف از حیث علمی و اعتقادی حل شود و سپس به حیث عملی آن توجه کرد، از این رو این موضوعات مرتبه بندی و نسبی هستند.
حجت الاسلام سعیدی با اشاره به عوامل مؤثر در جهت ایجاد پرخاشگری در افراد، بیان داشت:یکی از موضوعاتی که سبب میشود انسان به فعل منفی پرخاشگری دچار شود، بحث خاطرات آدمی است، که این نکته از نظر جامعهشناسان از اهمیت بالایی برخوردار است، در حقیقت باید گفت که عمل انسان نتیجه خاطرات او است.
تأثیر گذار بودن خاطرات خوب و بد در عملکرد انسان
وی ابراز داشت: اگر انسان آن چیزهایی را که در خاطر خود میگذراند، خاطرات مثبتی باشد اراده و شوق او نیز نسبت به حرکتی که میخواهد انجام دهد، مثبت خواهد بود، اما اگر خاطرات منفی باشد، این سبب خواهد شد که عملکرد او نیز منفی شود.
این کارشناس مذهبی خاطر نشان داشت: البته بحث اساسی در اینجا است که این خاطرهها و خیالات چگونه عوامل مثبت و منفی پیدا میکند، که در پاسخ باید به دو سیستم ورودی انسان اعم از حواس پنجگانه و باطن آدمی اشاره کرد.
وی با اشاره به ابعاد باطنی انسان از سه جنبه خیال، استنتاج و صفات درونی بیان داشت: با توجه به این سه بعد، اگر انسان به درستی حواس خود را معطوف به عملکرد خود کرده و مانع این شود که صفات زشت همچون غضب، وهم و شهوت بر او غلبه پیدا کند، و نیز در ابعاد فکری در حل یک مجهول به درستی صغری و کبری کند به حقیقت میتواند این خصیصه را از خود دور کند.
ضرورت توجه به جنبه اعتقادی زندگی انسان در برخورد با مسأله پرخاشگری
حجت الاسلام سعیدی در بیان رابطه میان پرخاشگری و دنیای مدرن کنونی و همچنین دغدغه های شغلی و اجتماعی، اظهار داشت: در این امر نیز یک نوع افراط و تفریط وجود دارد، که این هم به جنبه اعتقادی فرد بر میگردد، به طور مثال موضوع ساده زیستی که متأسفانه به خطر افتاده بزرگترین ثروتی است که خدای تعالی برای ما بشریت قرار داده، اما ما آن را به فراموشی سپردهایم.
وی در ادامه گفت: امروزه به دلیل تغییر در سبک زندگیها و حرکت به سمت مدرنیته شدن و نیز حرکت به سمت تجمل گرایی، شاهد این هستیم که افراد به واسطه این زندگی، متحمل بار سنگین آن شده که بعضاً نیز در تحمل آن ناکام میشوند زیرا عبور از این وادی نیازمند اعصابی آرام دارد که برخی به دلیل فشار های وارده فعلی از آنان جلوه میکند که نتیجه آن پرخاشگری و بی صبری است.
سفارش آموزه های دینی به دوری از بی احترامی به دیگران
این محقق و پژوهشگر حوزه با اشاره به راه های مقابله با آن در آیات و روایات بیان داشت: در سوره حجرات خداوند خطاب به مؤمنین میفرمایند « مؤمنین نباید نسبت به یکدیگر دشنام و بدگویی کنند» و همچنین در برخی دیگر از آیات آمده است که حتی نباید نسبت به اعتقادات دیگر ادیان، بی احترامی کرده و حرفی زشت بر زبان آورند، که این خود نشان از اهمیت والای تکریم و احترام در دین مبین اسلام دارد.
این استاد حوزه در تبیین راهکارهای موجود به منظور برون رفت از این خصیصه بد اخلاقی با اشاره به نقش مهم دین در این راستا، ابراز داشت: تمامی مطالب و موفقیتهایی که از بعد اعتقادی بدان دست پیدا میکنیم، اساس آن از دین است، البته حجت درونی هم نقش مؤثری در آن دارد، یعنی انسان میتواند توسط عقل خود نیز موضوع را سبک و سنگین کند از این رو هر دو آنها در یک مسیر قرار دارند.
تصحیح و پالایش اعتقادات جامعه راهکار مناسب برای دوری از پرخاشگری
وی تصریح کرد: در این راستا به منظور جلوگیری از بروز این گونه تمایلات منفی در میان جامعه، بهترین کار تصحیح و پالایش اعتقادات جامعه بر مبنای آموزه های دینی است، اکثر ناهنجاریهایی که در جامعه رخ میدهد در اثر ضعف اعتقادات است، در حالی که ما گمان داریم از خود فعل است.
حجت الاسلام سعیدی در پایان خاطر نشان کرد: درست است که خود فعل اشتباه است اما اگر ریشه یابی درستی شود تمامی این مباحث افعالی به صفات آدمی بر میگردد و صفات نیز به اعتقادات او بر میگردد، از این رو هر چقدر ما روی اعتقادات خودمان سرمایه گذاری کنیم در واقع شروع به تصحیح صفات و افعال خودمان کردهایم.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیبهای سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، پرسشهای زیر بخش از پرسشهای مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:
چرا فرهنگ کار جمعی در جامعه ما ضعیف است؟
علت کار گریزی چیست؟
چرا در روابط همسایگیمان رعایتهای لازم را نمیکنیم؟
چرا در زمینه فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطی به طور کامل نیستیم؟
حد زادوولد در جامعه ما چیست؟
الگوی تفریح سالم چیست؟
نوع معماری در جامعه ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهای ماست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخی از بخشهای کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگری و بیصبری در میان بعضی از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام میکنیم؟ علت قانون گریزی در برخی از مردم چیست؟
انضباط اجتماعی در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کاری در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخی از حرفهای خوب، ایدههای خوب، در حد رؤیا و حرف باقی میماند؟
چه کنیم که ریشهٔ ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتماننشینی چقدر برای ما ضروری است؟
تجملگرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیاری از مردم ما مصرفگرایی رواج دارد؟
چرا پشت سر یکدیگر حرف میزنیم؟
چرا در برخی از بخشهای کشورمان روی آوردن جوانها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صلهٔ رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتماننشینی چقدر برای ما ضروری است؟ چقدر درست است؟
طراحی لباسمان چقدر متناسب با نیازهای ما و عقلانی و منطقی است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرتهای روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگوییم؟
بعضیها با داشتن توان کار، از کار میگریزند؛ علت کار گریزی چیست؟
علت پرخاشگری و بیصبری و نا بردباری در میان بعضی از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانهها ، در اینترنت و... مراعات میکنیم؟
تولید کیفی در بخشهای مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاههای اداری ما کم است؟
چرا در بعضی از شهرهای بزرگ، خانههای مجردی وجود دارد؟ این بیماری غربی چگونه در جامعه ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشی خانواده، آنچنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعیاش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگیاش محفوظ بماند؟/9192/ ت302/ن