به فرزندانتان احترام بگذارید / استقلال طلبی نوجوانان را باید با مدیریت جهت دهی کرد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام سید علیرضا تراشیون، کارشناس و روانشناس تربیتی کودک و نوجوان، در برنامه پرسمان که از رادیو معارف پخش می‌شد، به ارائه بحث انتقال مفاهیم به نوجوانان پرداخت و گفت: پدران و مادران باید در ماه مبارک رمضان، بنده خدا بودن را برجسته کنند، به این معنا که«اینکه گفته می‌شود ماه مبارک، ماه میهمانی خدا است، یعنی ماه بندگی است».
وی ادامه داد: لازم است شوق بندگی را در بچه‌ها ایجاد کنیم و خود پدر و مادرها هم سرگذشت بزرگان دینی، رزمندگان زمان جنگ، شهدا و مانند آن را بازگو کنند، اینکه آن‌ها در ماه مبارک رمضان، بندگی خدا را می‌کردند، این خود الگویی مناسب است، هرچه هم الگوها مناسب با سن بچه‌ها باشد بهتر است.
ایجاد شوق در کودکان برای ورود به ماه رمضان
این کارشناس حوزوی اظهار داشت: یکی از نکات مهم این است که ما در ماه مبارک رمضان برای بچه‌ها برنامه ریزی داشته باشیم، ارتباط آن‌ها را با محیط‌های معنوی بیشتر کنیم و از همین الآن آن‌ها را آماده ورود به ماه مبارک کنیم، مثلاً به او بگوییم دوست داری نماز ظهر را در کدام مسجد بخوانی؟ یعنی با یک برنامه وارد ماه مبارک شویم و ذهن بچه‌ها را آماده ورود به ماه مبارک رمضان کنیم.
حجت‌الاسلام تراشیون ابراز داشت: برنامه دیگر می‌تواند این باشد که مثلاً به بچه بگوییم در ماه مبارک رمضان، یک روز دوستانت را برای افطار دعوت کن، چه روزی بهتر است؟ این‌ها در واقع همان شوق ورود به ماه مبارک رمضان را در بچه‌ها ایجاد خواهد کرد.
استقلال طلبی در جوانان و نوجوانان
این کارشناس تربیتی در پاسخ به پرسش «فرزندی 18 ساله دارم که احساس بزرگی می‌کند، حتّی اگر پدر او به مسجدی که او در آن حضور داشته برود، عکس‌العمل نشان می‌دهد و می‌گوید چرا شما همواره مواظب من هستید؟ من دیگر بزرگ شده‌ام چگونه با او برخورد کنیم؟» گفت: یکی از ویژگی‌هایی که در دوره نوجوانی ایجاد می‌شود، بحث استقلال طلبی است.
وی ادامه داد: استقلال طلبی یعنی ویژگی که نوجوان علاقه‌مند می‌شود از خانواده جدا شده و خود او مستقلاً در کارها قرار بگیرد، این ویژگی، ویژگی خوبی است ولی این نگرانی وجود دارد که او هنوز پختگی لازم را پیدا نکرده است و ممکن است در تصمیم گیری‌ها اشتباه کند و آسیب ببیند، استقلال طلبی بچه‌ها را باید با مدیریت جهت دهی کرد.
کمتر امر و نهی کنیم
این کارشناس کودک و نوجوان ابراز داشت: اولین نکته در زمینه استقلال طلبی این است که امر و نهی‌های نسبت به فرزندان را کم کنیم، چون امر و نهی به نوعی با استقلال طلبی تعارض دارد، هنگامی که به یکی زیادی امر و نهی می‌کنیم یعنی او را کوچک دیده‌ایم، به این معنا که تو نمی‌توانی و باید حرف من را گوش کنی.
وی ادامه داد: این دقیقاً با حس استقلال طلبی در تعارض است، به جای این جملات، می‌توانیم در قالب خواهش و درخواست، خواسته خودمان را به فرزندمان انتقال دهیم، مثلاً یک وقت به او گفته می‌شود تو ساعت 11 یا 10 شب باید خانه باشی، یک وقت هم به او می‌گوییم پسر خوبم، ساعت 10 شب ما در منزل منتظر شما هستیم.
حجت‌الاسلام تراشیون بیان داشت: این خیلی متفاوت است؛ در نوع اوّل عکس‌العمل او را در بر دارد، یعنی به نوعی مقاومت می‌کند، چون امر و نهی، زمینه ایجاد مقاومت در طرف مقابل را فراهم می‌کند، ولی هنگامی که از او درخواست کرده و انتظار خودمان را به او می‌گوییم، این بچّه دیگر عکس‌العمل نشان نمی‌دهد.
فرزندانمان را زیر ذره بین قرار ندهیم
وی افزود: نکته دوم این است که؛ نباید بچه‌ها را در این سنّ خیلی زیر ذرّه بین ببریم، کنترل، دقّت نظر و هدایت باید غیر محسوس باشد، ولی اینکه مستقیم به او بگوییم چه کار کردی، چه کار نکردی، باعث می‌شود که او فکر کند هر جا می‌رود، زیر ذرّه بین والدینش است، به همین دلیل او دوست دارد در محیط‌هایی باشد که پدر و مادر در آنجا نباشند، این در حقیقت روحیه انسان‌های مستقل است.
به فرزندانمان مسؤولیت بدهیم
این کارشناس حوزوی اظهار داشت: نکته سوم؛ باید توجه داشته باشیم که یکی از راه‌هایی که استقلال، استقلال منطقی می‌شود، دادن مسؤولیت به فرزندان است، گاهی ما به فرزندانمان استقلال و مسؤولیت می‌دهیم، ولی این مسؤولیت، بیگاری کشیدن است، بنابراین او زیر بار مسؤولیت نمی‌رود و ممکن است مقاومت کند، پس لازم است، مسؤولیت‌های مورد علاقه فرزندمان را به او بدهیم، به عبارتی باید به او حقّ انتخاب داده شود.
سوء ظن نداشته باشیم
وی ادامه داد: نکته چهارم که باید به آن توجّه داشت، این است که نگاه‌ها و رفتارهای ما نسبت به نوجوان و جوانمان خیلی مهم است، گاهی نگاه سوء ظنّی است، مثلاً مادر در هنگام ورود، دست و پا، لباس و موی بچه را نگاه می‌کند، این سوء ظن‌ها به فرزندان ما آسیب می‌رساند و فرزند ما را از ما دور می‌کند.
این کارشناس تربیتی ابراز داشت: البته نمی‌گوییم این نگرانی‌ها وجود نداشته باشد، در جامعه امروز، والدین این نگرانی‌ها را دارند ولی نباید تبدیل به سوء ظن شود، چون فرمایش صریح خداوند در قرآن است که سوء ظن را گناه می‌داند، فرقی هم نمی‌کند، این سوء ظن نسبت به فرزند، شوهر، همسر، همسایه یا فرد دیگری باشد، ولی در کارهای فرزندانمان دقّت داشته باشیم.
جذابیت داشته باشیم
حجت‌الاسلام تراشیون در بیان نکته آخر گفت: اگر بخواهیم بچه‌ها کنار ما باشند، باید پدر و مادر برای او جذّابیّت داشته باشند و مهم‌ترین جذّابیت والدین برای فرزند این است که، عاملی باشند برای آرامش فرزندشان، آرامش هم از سه راه ایجاد می‌شود، آرامش بصری، به این معنا که دیدن پدر و مادر به فرزند آرامش بدهد، دوم آرامش کلامی، یعنی در ارتباط کلامی آرامش او را حفظ کنیم، و آرامش سوم هم آن است که با رفتار ایجاد می‌شود.
وی در پایان خاطر نشان کرد: در قرآن و روایت اهل بیت (ع)، مدل‌هایی برای رفتارهای مناسب را می‌بینیم، مثلاً روایتی است که می‌فرماید: به فرزندانتان احترام بگذارید، احترام گذاشتن، یک رفتار آرامش بخش نسبت به فرزند است. /9194/پ201/ن