فلسفه روزه عبودیت و رسیدن به مقام تقوا است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام فلاح، کارشناس، محقق و پژوهشگر در مسائل اعتقادی، در برنامه پرسمان اعتقادی که از رادیو معارف پخش می‌شد، گفت: نگاه ما به عبادات به احکامی که خدا برای ما آورده، باید مبتنی بر معرفت باشد، خداوند می‌خواهد گوشه‌ای از احکام را که برای ما تشریع کرده، باز کند تا شوق بیشتری به عبادت پیدا کرده و بتوانیم معرفتمان را نسبت به نظام حکیمانه الهی بیشتر کنیم.

وی ادامه داد: خداوند قطعاً حکیم است، یکی از اوصاف خداوند حکیم بودن است، حکیم کار بیهوده و بی هدف نمی‌کند، اگر حکمی را برای ما تشریع می‌کند مبتنی بر اهداف است، این هدف به خود خدا برنمی‌گردد، کسی هدف را دنبال می‌کند که فاقد چیزی است، از عجز و ناتوانی و ناداری می‌خواهد به چیزی دست یابد، ولی خداوند به واسطه کمال مطلق بودن، نیاز به چیزی ندارد، پس این اهداف به خدا برنمی‌گردد.

این کارشناس حوزوی ابراز داشت: آن گونه که متکلمین گفته‌اند، هدف دنبال کردن احکام به فعل برمی گردد، یعنی خداوند از آنجا که حکیم است، کار بیهوده انجام نمی‌دهد، اما غرض و هدفش به خودش برنمی‌گردد، بلکه به فعلش یعنی به موجودات برمی‌گردد، خداوند به واسطه حکیم بودن، موجودات را هدفمند خلق می‌کند و برای آن‌ها اغراضی را در نظر می‌گیرد.

وی ادامه داد: اگر ما بخواهیم تصویر درست و روشنی از اهداف خداوند داشته باشیم، دقیقاً احکامی که خداوند برای انسان خلق می‌کند، در مسیر همان غرض و هدفی است که برای آن، انسان را خلق کرده است، خداوند در قرآن می‌فرماید «من جن و انس را خلق نکردم، مگر برای عبادت»، این آیه انحصار را نشان می‌دهد.

وی افزود: برای اینکه انسان به این هدفش برسد، بر اساس نظام حکیمانه الهی و بر اساس قاعده لطف خدا، باید ابزار و شرایط رسیدن به این هدف را هم روشن کند، این ابزار و شرایط همان احکام و تشریعی است که برای ما آورده است، یعنی آوردن کتاب، رسول و شرایع برای تحقق این هدف است، البته خداوند در کنار این مساله، عبادت را برای انسان به صورت‌های مختلف بیان و تشریع کرده است که مهم‌ترینش نماز است.

حجت‌الاسلام فلاح اظهار داشت: مساله مهم و عبادت ارزشمند دیگری که خداوند بیان می‌کند، روزه است، خدا برای روزه جایگاه ویژه ای قائل شده است، برای همین محوری‌ترین چیزی که می‌توانیم در فلسفه روزه بگوییم، همان عبودیت و نائل شدن به مقام قرب است، یعنی گره خوردن به فلسفه خلقت و آمدن انسان، خداوند روزه را برای قرب و رسیدن به یک کمال معنوی در انسان واجب کرد.

این کارشناس مسائل اعتقادی افزود: اگر کسی روزه را برای بهداشت روانی یا برای تندرستی گرفت، آن هدف اتفاق نیفتاده، زیرا مهم‌ترین هدف عبودیت است، خداوند این ظرفیت را ایجاد کرده که انسان به واسطه عبادتی مثل روزه به کمال و نهایتاً به مقام تقوا برسد، برای همین در قرآن مساله روزه با لطافت خاصی بیان می‌شود.

وی ادامه داد: در آیه 183 سوره بقره خداوند می‌فرماید «یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام»، اگر انسان دقت کند که خداوند با چه لطافت و کرامتی او را صدا می‌زند، تمام سختی‌ها و دشواری‌های عبادات از جمله سختی روزه برایش آسان می‌شود؛ برای شما واجب کردم، مقرر کردم روزه را «کما کتب علی الذین من قبلکم»، می‌خواهد بگوید این مساله این قدر برای من به عنوان خدا مهم بوده است که تمام ادیان و اقوام گذشته بهره‌مند بوده‌اند.

حجت‌الاسلام فلاح ابراز داشت: در سیستم عبادتی که خداوند برای انسان آورده، روزه جایگاه ویژه‌ای دارد، «لعلکم تتقون»، این لام تعلیل است، برای اینکه فلسفه روزه را بیان کند، هدف این است که شما به تقوا برسید، این لعل می‌خواهد انسان را در مقام تردید قرار دهد، یعنی به مراتب روزه اشاره دارد، یک بار روزه پرهیز از خوردن و آشامیدن است، یک بار هم اعضا و جوارح ما روزه است، مرتبه عالی روزه، روزه قلب و دل است.

این پژوهشگر اعتقادی گفت: انسان بر اساس درجاتی که طی می‌کنید به تقوا خواهید رسید، آن قدر روزه برای خدا مهم است و ظرفیت معنوی برایش قائل است که در حدیث قدسی می‌فرماید «روزه مال من است و خود من جزا و پاداش آن هستم».

وی در ادامه گفت: برای روزه گیر دو شادی است، یک شادی وقتی که افطار می‌کند، می‌گوید خدایا تو از من راضی شدی، من امروز سعی کردم به رضای تو به آن چیزی که تو خواستی عمل کنم و یک شادی هم روزی است که خدا را ملاقات می‌کند، چون حقیقت روزه آنجا ظهور و بروز می‌کند.

این کارشناس مسائل اعتقادی تصریح کرد: اولین و محوری‌ترین نکته در فلسفه روزه عبودیت و رسیدن به مقام تقوا است، اگر ما این ظرفیت معنوی بزرگ را در نظر بگیریم، ظرفیت‌های دیگر مثل سلامت جسمی، مسائل اجتماعی، بهداشت روانی و غیره هم به دنبال آن خواهد بود./9194/پ202/ی