پیامبر اکرم برای نهادینه کردن فرهنگ مشورت امر شده بود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت‌الله سید جعفر سیدان، استاد عالی حوزه علمیه خراسان، در ادامه درس تفسیر خود به اهمیت موضوع مشورت در اسلام و آیه 32 سوره نمل «قَالَتْ یَا أَیُّهَا المَلَأُ أَفْتُونِی فِی أَمْرِی مَا کُنتُ قَاطِعَةً أَمْرًا حَتَّى تَشْهَدُونِ» اشاره کرد و گفت: تأکید قرآن در این آیه بر لزوم مشورت کردن در هر موضوع و هر موقعیتی با دیگران است.
آیت‌الله سیدان پیش از آغاز درس تفسیر به بیان احکامی در خصوص روزه‌داری پرداخت و گفت: اگر شخصی نیت روزه نکند و روزه بگیرد به این قصد که تظاهر به روزه‌داری کند و برای دیگران ریا کند، روزه‌اش باطل و قضای آن بر او واجب است اما کفاره ندارد و یا این که شخصی قصد کند که روزه خود را بشکند یا کاری کند که روزه‌اش باطل شود ولی آن کار را انجام ندهد نیز روزه‌اش باطل است و باید قضای آن را به جا آورد ولی کفاره ندارد.
وی افزود: اگر بر روزه‌دار غسلی واجب شود و فراموش کند که آن را انجام دهد و پس از مدتی متوجه آن شود، باید به اندازه روزهایی که با آن شرایط روزه داشته قضای آن را به جا آورد و همچنین اگر شخصی بدون تحقیق در مورد صبح شدن، کاری کند که روزه را باطل کی کند مثل آب خوردن و متوجه شود که از زمان گذشته، روزه باطل است و باید قضای آن را به جا آورد ولی کفاره ندارد.
مشورت کردن نقص نیست
استاد عالی حوزه علمیه خراسان با اشاره به آیات قرآن پیرامون موضوع مشورت، ادامه داد: خداوند خطاب به پیامبر می‌فرماید«وشاورهم فی الامور». با وجود این که پیامبر (ص) با وحی در ارتباط است و نیازی به مشورت کردن با مردم ندارد ولی خداوند او را به مشورت توصیه کرده از این رو که وقتی شخصی با جمعی مشورت می‌کند، به او احترام گذاشته و نوعی الفت و علاقه بین آنان ایجاد می‌شود.
وی افزود: تأکید اسلام بر انجام مشورت از این جهت است که امت اسلامی بداند مشورت کردن نقص نیست؛ از طرفی، با مشورت، می‌توان افراد ناصح و مؤمن حقیقی را از منافقان تشخیص داد.
استاد عالی حوزه علمیه خراسان به موضوعاتی که مشورت در آن‌ها باطل است اشاره کرد و اظهار داشت: برخی معتقدند که منظور از مشورت در امور در آیه ذکرشده، مشورت در تمامی مسائل مربوط به امت اسلامی، حتی خلافت است و اگر چنین باشد، اولین کسی که بر خلاف قرآن عمل کرده پیامبر(ص) است. اما با توجه به واقعه غدیر و معرفی امیر مؤمنان(ع) به عنوان جانشین، این موضوع را به کلی نقض کرده و مشورت در امر خلافت را در چارچوب این آیه نمی‌داند؛ همچنین مشورت در نص نیز بی‌معنا است، چیزی که دین صریحا آن را بیان کرده مشورت در آن بی‌معنا است.
وی مشورت را چشمه هدایت دانست و بیان داشت: شخصی که با او مشورت می‌کنید وظیفه دارد بسیار دقیق عمل کند و اگر این وظیفه را به خوبی انجام ندهد خداوند این توان را از او می‌گیرد چنان که امام صادق (ع) می‌فرماید«کسی که با او مشورت می شود، سعی کند خیرخواه باشد» و همچنین امام محمدباقر(ع) نیز در لزوم انجام مشورت می‌فرماید «کسی که مشورت نکد پشیمان خواهد شد».
آیت‌الله سید جعفر سیدان با توجه به ولادت کریم اهل‌بیت، امام حسن مجتبی(ع) به بیان فضائل، درجات معنوی و علمی ایشان پرداخت و گفت: در قرآن کریم، به سه شکل کلمه علم به‌کاربرده شده که در شکل اول، کلمه کتاب به همراه علم و بدون «اُم» که به معنای عالم به کل کتاب است و امام علی (ع) عالم به کل کتاب است. نقل شده است که از پیامبر(ص) دو شاهد برای نبوت خود می‌خواهند که ایشان خدا و کسی که کل علم کتاب را در سینه دارد را شاهد می‌گیرد.
وی، شکل دیگر کلمه علم را با «اُم» بیان کرد و ادامه داد: در شکل سوم، کلمه کتاب به همراه علم به‌کاررفته که به معنای عالم به بخشی از کتاب است.
استاد عالی حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: شخصیت‌های معدودی آگاه به علم کتاب هستند و یکی از این معدود شخصیت‌ها، وجود حضرت مجتبی(ع) است که خداوند این امتیاز را به ایشان عنایت فرموده است. همه کمالات و قدرت‌ها به علم بازمی‌گردد و از آنجا امام مجتبی(ع) آگاه به علم است، تمام کمالات در وجود ایشان وجود دارد.
وی به آیه مباهله اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از افراد قطعی حاضر در شب مباهله با گواهی تمام مستندات اهل سنت و تشیع، امام مجتبی(ع) است به گونه‌ای که پیامبر(ص) در مورد ایشان می‌فرماید«هرکس ایشان را دوست بدارد، خدا او را دوست خواهد داشت و هرکس این چنین باشد، دوزخی نخواهد شد»./9315/پ201/س