سیره عملی علمای اهل سنت پیرامون مسأله توسل

توسل مسأله‌ای است که با نص صریح و احادیث صحیح و متواتر ثابت شده و اکثر مسلمانان از قدیم تا به امروز به آن عمل نموده‌اند؛ اما عده‌ای با دلالیل غیر منطقی به مخالفت با توسل می‌پردازند.

به طور مثال عده‌ای می‌گویند در قرآن آیاتی وجود دارد که خواندن غیر خدا را نهی می‌کند.

در جواب باید گفت: توسل به ائمه اطهار(ع) به این معنا نیست که برای آنها در مقابل خداوند استقلالی قائل شویم؛ بلکه هدف آن است که از آبرو و جاه آنها در پیشگاه خداوند مدد طلبیم و از احترام و عظمتی که در راه خدا دارند، کمک بخواهیم که این مسأله عین توحید و عبودیت پروردگار است.

برخی دیگر از فرقه‌های ضاله مانند وهابیت مسأله توسل را رد می‌کنند.

انکار توسل از سوی وهابیت

وهابیت دارای عقاید معروفی هستند که یکی از آنها انکار توسل به اولیاء خدا می‌باشد و منشأ این قول پیروی آنها از مذهب سلفی گری به رهبری ابن تیمیه حرانی است.

سلفی گری یک جریان انحرافی است که به قرن سوم هجری بر می‌گردد و در قرن هفتم توسط عبدالحلیم ابعاد وسیعی به خود گرفت و این شخص بدعت‌هایی در دین گذاشت که هیچ کدام از علمای اسلام آن بدعت را مطرح نکردند.

افزون بر توسل به مرقد پیامبر(ص) برخی از علمای اهل سنت به قبور و مزار اهل بیت پیامبر(ص) نیز توسل کرده‌اند! در ادامه به بررسی نمونه‌هایی از سیره عملی علمای اهل سنت در مسأله توسل که توسط حجت الاسلام و المسلمین سید علوان نجاتی موسوی گردآوری شده است، می‌پردازیم.

نمونه‌هایی از توسل اهل سنت

1-  خطیب بغدادی در تاریخ خود از چند تن، از ابوعلی خلال، شیخ حنابله در زمان خود نقل می‌کند که او می‌گوید: «ما همنی أمر، فقصدت قبر موسى بن جعفر، فتوسلت به إلا سهل الله تعالى لی ما أحب؛» و این به معنی این است: هر گاه مشکلی برای من پیش می‌آمد، کنار قبر موسی بن جعفر علیهماالسلام می‌رفتم و به او متوسل می‌شدم و مشکلاتم برطرف می‌شد.

2-  ابو حاتم محمد بن حبان بستی، مردی نامدارو مورد تأیید اهل سنت است. در شرح حال امام علی بن موسی الرضا(ع) در کتاب الثقات خود می‌گوید:

قد زرته مرارا کثیرة و ما حلت بی شدة فی وقت مقامی بطوس فزرت قبر علی بن موسى الرضا صلوات الله على جده و علیه و دعوت الله إزالتها عنى إلا أستجیب لی و زالت عنى تلک الشدة و هذا شئ جربته مرارا فوجدته کذلک أماتنا الله على محبة المصطفى و أهل بیته صلى الله علیه و سلم الله علیه و علیهم أجمعین؛ من قبر او را چندین بار زیارت کردم و زمانی که در طوس بودم هیچ سختی به من نمی‌رسید، مگر آن که قبر علی بن موسی الرضا صلوات الله علیه را زیارت کرده و در آن جا از خداوند می‌خواستم مشکلم را بر طرف کند و دعایم اجابت شده و سختی‌ام بر طرف می‌شد!

این چیزی است که بارها تجربه کرده و نتیجه گرفتم، خداوند ما را بر دوستی محمد مصطفی(ص) و اهل بیتش بمیراند.

3- شهاب الدین ابن حجر عسقلانی در کتاب تهذیب التهذیب در شرح حال علی بن موسی الرضا به نقل از حاکم در تاریخ نیشابور، می‌گوید: از محمد بن مؤصل شنیدم که می‌گفت: به همراه پیشوای اهل حدیث ابوبکر بن خزیمه و عدل او ابوعلی ثقفی و گروهی از بزرگان به زیارت قبر علی بن موسی الرضا در طوس رفتیم  و آن چنان تعظیم و تواضعی از ابن خزیمه در کنا آن بقعه دیدم که ما را به حیرت آورد.

از آن چه که ذکر شد، نتیجه می‌گیریم مسأله توسل با ارواح مطهر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و تبرک به مرقدهای آن بزرگواران، سیره همیشگی مسلمانان در طول نسل‌های متمادی بوده و علمای امت اسلام در این امر پیشگام بوده‌اند و بنا به روایات ذکر شده، اقدام شیعه مبنی بر توسل به قبور اهل بیت(ع) مورد تأیید علمای اهل سنت نیز بوده است.

تألیفات اهل سنت در موضوع توسل

در پایان به برخی از تألیفات بزرگان اهل سنت پیرامون مسأله توسل اشاره می‌کنیم:

1-      الوفاء فی فضائل المصطفی(ابن جوزی)

2-      شفاء السقام فی زیاده خیر الانام(تقی الدین سبکی)

3-      وفاء الوفاء لاخبار دارالمصطفی(نورالدین سهودی)

4-      المواهب الدنیه(ابو عباس قسطلانی)

5-      شرح المواهب اللدنیه(زرقانی مالکی)

6-      صلح الاخوان(خالد بغدادی)

حجت الاسلام سید علوان نجاتی موسوی

9464/703/ر