همایش « ترجمه و علوم انسانی» و رونمایی از سایت ترجمان برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، همایش « ترجمه و علوم انسانی» عصر امروز سه‌شنبه سی مهرماه در تالار کمال دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران با حضور دکتر غلامعلی حداد عادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران ، دکتر سیدحمید طالب‌زاده عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران، دکتر مسعود فکری عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و دکتر احمد رهدار رییس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح، برگزار شد.

گفتنی است که در این مراسم آقایان حداد عادل، طالب‌زاده، فکری و رهدار به ترتیب به بررسی موضوعات "نقش ترجمه در علوم انسانی"، " اهمیت توجه به ترجمه متون کلاسیک در علوم انسانی"، " آسیب شناسی عدم توجه به ترجمه آثار اندیشمندان مسلمان و عرب در علوم انسانی" و " بررسی تطبیقی نهضت ترجمه در قرن‌ سه و چهار هجری با دوره معاصر" پرداختند.

لازم به ذکر است که حداد عادل در این مراسم با سخنان خود به سابقه مهم ترجمه در تاریخ اسلام که از قرن دوم و سوم آغاز شده و حدود 300 سال است که نهضتی به نام نهضت ترجمه وجود داشته، اشاره کرد و ابراز داشت: در دوران جدید از زمان محمد شاه ترجمه آثار فرهنگی به صورت مدیریت شده آغاز شد.

وی در ادامه با بیان این‌که در جامعه ما ترجمه با تجدد پیوند دارد، اظهار داشت: هر کس در رابطه با مدرنیته و تجدد تحقیق کند به این می‌رسد که ترجمه در خدمت تجدد بوده و این دو با هم داد و ستد داشته و همچنین ترجمه مجرایی برای ورود افکار دوران تجدد بود که در واقع یک شأن روشن فکری بوده است.

عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران با اشاره به این‌که روشن فکر منادی ارزش‌ها و بینش‌های غربی است، افزود: ترجمه هم معلول رویکرد روشن فکران به تجدد و هم علت برای تقویت آن بوده است و به خودی خود نمی‌توان گفت که ترجمه بد است یا خوب، بلکه بدی و خوبی آن تابع انتخاب مترجم است، پس ارزیابی تاثیر ترجمه در عالم علوم انسانی به ارزیابی جامعه مترجمان باز می‌گردد.

حداد عادل تبیین کرد: از مشروطه به بعد مذهبی‌ها و متدینین علاقه و گرایشی به آموختن زبان خارجی نشان نمی‌دادند و درست یا غلط ترجیح دادند که به سراغ علوم جدید نروند تا به گمراهی کشیده نشوند و بیشتر کسانی که به خارج از کشور می‌رفتند، کسانی بودند که مقید به دین نبودند.

وی با بیان این‌که ترجمه به تفکر اسلامی کمکی نکرده و زمینه‌ای در این خصوص نداشت، افزود: متدینین و روحانیون بجز زبان عربی عموما زبان خارجی نمی‌دانستند و در حوزه‌های علمیه از چند هزار نفر دو نفر با زبان خارجی آشنایی داشتند.

در ادامه مراسم دکتر سیدحمید طالب‌زاده، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران، گفت: اهمیت ترجمه در همه مراتب آن به دیدگاه ما درباره زبان مکول می‌شود که بستگی به نحوه زبان ما دارد و زبان ابزاری برای انتقال معانی و مفاهیم است که با سایر ابزارها در یک حد ارزش دارد.

وی افزود: اگر اصالت با مفاهیم باشد ابزاری که برای آن انتخاب می‌شود جنبه ثانوی و تبعی دارد، پس می‌توان مفاهیم واحدی را به زبان‌های مختلفی برگرداند و به اذهان مختلف ارزه کرد که هرچه مترجم بتواند از زبان پاکیزه‌تر استفاده کند، آن مفاهیم بهتر منتقل می‌شود.

پس از آن دکتر مسعود فکری، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) به آسیب شناسی عدم توجه به ترجمه آثار اندیشمندان مسلمان و عرب در علوم انسانی پرداخت و ابراز داشت: وضعیت ترجمه در کشور ما به نحو عام و خاص وضعیت خوبی ندارد.

وی گفت: نگاه من به ترجمه نگاهی طراوتی است و آن را یک عنصر دو سوی می‌بینم، اگر چه این‌که در دوره‌هایی از فعالیت‌های ترجمه در دوران ما نگاهی وارداتی بوده است و ترجمه دریچه‌ای بوده تا آنچه که در بیرون اتفاق می‌افتد به ما منتقل ‌شود.

شایان ذکر است که در حاشیه این مراسم با سخنرانی محمد ملاعباسی، دبیر سایت «ترجمان» از اولین سایت تخصصی ترجمه در عرصه علوم انسانی رونمایی شد./9598/پ202/ن