از نگاه هنجارهای بین‌المللی حقوق بشر؛
شبهات قانونی و فقهی فراروی جمهوری اسلامی ایران بررسی شد
خبرگزاری رسا ـ نشست علمی شبهات قانونی و فقهی فراروی جمهوری اسلامی ایران از نگاه هنجارهای بین‌المللی حقوق بشر در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری کمیسیون حقوق بشر اسلامی نشست علمی شبهات قانونی و فقهی فراروی جمهوری اسلامی ایران از نگاه هنجارهای بین‌المللی حقوق بشر را پیش از ظهر امروز چهارشنبه یکم آبان در قم برگزار کرد.
در این مراسم که در سالن اجتماعات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد، علیرضا دیهیم مدیرکل پیشین امور حقوقی وزارت امور خارجه، محمدحسن ضیایی‌فر دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی و حجت‌الاسلام طالبی از پژوهشگران حوزوی به بررسی مباحث حقوق بشر فراروی اندیشه اسلامی در جهان معاصر در سطوح مختلف تقنینی، اجرایی و قضایی و رفع چالش‌های موجود حقوق بشر پرداختند.
مدیرکل پیشین امور حقوقی وزارت امور خارجه در این نشست با اشاره به حضور خود در شورای حقوق بشر، به بیان مظلومیت اسلام و فقه شیعه در این شورا پرداخت و گفت: تحولی در رابطه با حقوق بشر رخ داده که اگر به این تحول توجه نکرده و صرفا به گزارشی که برای ما ارائه می‌شود اکتفا کنیم، در خواب هستیم.
علیرضا دیهیم با بیان اینکه امروز مکانیزم حقوق بشر برای فرد همانند دولت‌ها تعریف شده و روز به روز در حال توسعه است، از اسلام هراسی به عنوان یکی از تحولاتی که متأسفانه در جهان رخ داده است نام برد و افزود: دشمنان برای پیشبرد اهداف خود، تصویری بسیار منفی از جوامع اسلامی در جهان ارائه کرده‌اند.
ارائه پاسخ مستدل فقهی به ترویج اسلام‌هراسی
مدیرکل پیشین امور حقوقی وزارت امور خارجه خواستار پاسخ‌گویی مستدل فقهی به ترویج اسلام‌هراسی از سوی دشمنان شد و گفت: البته نگرانی ما تنها در این سطح نیست، اکنون غرب به شدت تلاش می‌کند تا نگاهی منفی به اسلام ارائه دهد و بزرگ‌ترین ضربه را به اسلام بزند که متأسفانه بیشترین قربانی آن تشیع است.
وی با بیان اینکه غرب توطئه عجیبی را علیه اسلام به راه انداخته که اگر ما حرکت نکنیم، کسی پاسخ‌گوی آثار منفی آن نیست، اظهار کرد: در گذشته شکایت‌های حقوق بشری و گزارش‌هایی که داده می‌شد بیشتر سمت رفتارها بود، اما امروز در جامعه بین‌المللی به قوانین اسلام حمله‌ور می‌شوند و می‌خواهند نگاه فقهی را مورد هجوم قرار دهند.
دیهیم از آزادی عقیده و تحقق آزادی‌های مذهبی به عنوان مواردی نام برد که غربی‌ها بر روی آن تأکید کرده‌اند و گفت: میثاق‌هایی را پذیرفته‌ایم که در آن بحث آزادی‌ها براساس نگاه سکولاریسم و لیبرالیزم است، یعنی مذهب و انجام فرائض مذهبی یک حق فردی تلقی می‌شود و نقشی در حقوق اجتماعی برای آن قائل نمی‌شوند.
وی با بیان اینکه براساس این میثاق‌ها و کنوانسیون‌ها هر فردی در ابراز عقیده آزاد است و کسی حق ندارد افراد را به واسطه عقیده مؤاخذه کند، تأکید کرد: البته شرع مقدس ما چنین تعهدی را نمی‌پذیرد، اما این میثاق‌ها مربوط به دوران طاغوت است و اگر الآن مطرح شود شورای نگهبان آنها را خلاف قانون اساسی می‌داند.
وی با اشاره به محورهایی که از سوی احمد شهید مطرح شده است، گفت: آنان نوع مجازات‌هایی که برای برخی جرائم مذهبی پیش‌بینی شده است را می‌پذیرند و توهین به مقدسات مذهبی و ارزش‌های اسلامی را جرم می‌دانند، اما نوع مجازاتی که پیش‌بینی شده است را بر خلاف معیارهای حقوق بین‌الملل و اصول حقوقی در دنیا می‌دانند.
مدیرکل پیشین امور حقوقی وزارت امور خارجه با بیان اینکه قوانین ما از فقه اسلامی الهام گرفته است، اما آنان این قوانین را برنمی‌تابند و در برابر آن مقاومت می‌کنند، تصریح کرد: برخی عملکردهای ما طوری در صحن بین‌الملل جلوه‌گر شده است که آنان می‌گویند مذهبی که دو سوم جهان را نجس می‌داند چه اعتقادی به کرامت انسانی دارد.
دیهیم متذکر شد: این مسائل و موارد دیگر بدون هیچ پوشش و به اصطلاح فیلترینگی در دنیا پخش می‌شود، جهانیان از آن مطلع می‌شوند و بر این تفکر فرو می‌روند که از دینی که در آن کرامت انسانی محدود به ایمان و ایمان محدود به فرقه خاصی شده است، اجتناب کنند و این نگاه بسیار خطرناکی است.
وی با بیان ینکه در تمام دنیا وقتی معیارهای مربوط به رفتارها قانون‌مند شود به شدت ضد حقوق بشری است، به عنوان نمونه گفت: آنان می‌گویند شما آیین‌نامه استخدام قضات گذاشته‌اید و آنجا شرط را ایمان عنوان کرده‌اید، یعنی هیچ فردی را غیر از شیعه قبول ندارید و از اینجا وارد بحث دیه و قصاص می‌شوند و در برابر آن مقاومت می‌کنند.
مدیرکل پیشین امور حقوقی وزارت امور خارجه ابراز کرد: آنان نوع نگاه ما براساس فقه را مورد نقد قرار می‌دهند و با این دیدگاه که حتی برخی جرم‌ها زندان هم ندارد، به بیان مباحثی همچون رأفت اسلامی می‌پردازند و می‌گویند صحبت‌های شما قشنگ است اما عملکردهایتان منطبق بر صحبت‌هایتان نیست.
وی به سه دیدگاهی که در برابر این شبهات مطرح شده است اشاره کرد و گفت: برخی بر این عقیده هستند که نیازی نیست به این شبهات پاسخ دهیم، برخی بر این نکته تصریح دارند که از تعهدات بین‌المللی خارج شویم و گروهی هم استناد می‌کنند که احکام ما قانونی و شرعی است که به آن افتخار کرده و باید عمل کنیم.
ضرورت تبیین مصداق‌های حقوق بشر با معیار عقل
حجت‌الاسلام طالبی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه از دیگر سخنران‌های این نشست علمی، با بیان اینکه به مباحث حقوق بشری آنطور که باید و شاید پرداخته نشده است، گفت: یکی از چالش‌های موجود آن است که همواره خیال کره‌ایم با فقه و قوانین مأثور می‌توان به مسائل جهانی پاسخ گفت.
وی با اشاره به مبانی نظری فلسفی حقوق بشر، متذکر شد: شریعت چیزی فراتر از فقه است، مباحث عقلی در اسلام آنقدر وجود دارد و عقل می‌تواند به توجیه منطقی از چالش‌های فراروی بشریت کمک کند، اما چون ما اطلاع نداریم فکر می‌کنیم شیعه حرفی جز فقه ندارد و این از دغدغه‌ها، درد دل‌ها و گله‌ها است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: به نظر غربیان مذهب امر فردی تلقی می‌شود، اما ما با عقل خود می‌توانیم تبیین کنیم که مذهب به تمام افراد بشر وابسته است و همه حق دارند که دین داشته و حتی باید بهترین دین را داشته باشند، به شرط زبان مشترک با غرب داشته باشیم که آن عقل است.
وی خواستار تبیین مصداق‌های حقوق بشر با معیار عقل شد و با تأکید بر اهمیت گفتمان دفاع عقلی از این مصادیق و ضرورت ایجاد رشته‌ای با عنوان فلسفه حق و حقوق بشر اسلامی در مراکز علمی گفت: آزادی‌های مذهبی و مشروع را با زبان عقل بیان کنیم که اگر غربی‌ها اهل انصاف باشند، زبان عقل را می‌پذیرند.
ضرورت معرفی تفکر جمهوری اسلامی ایران به جهانیان
همچنین محمدحسن ضیایی فر، دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی در سخنانی با اشاره به ضرورت بررسی شبهات قانونی و فقهی فراروی جمهوری اسلامی ایران، گفت: در جهان امروز همه مکاتب فکری و تمدن‌ها به شدت تلاش می‌کنند تا مبانی و دیدگاه‌های خود را در سطح جهانی تعمیم دهند و مخاطبان بیشتری را جذب کنند.
وی افزود: تمدن‌های مختلف تلاش می‌کنند مطالب جذابی را عرضه کرده و مخاطبانی را جذب کنند و یکی از حوزه‌هایی که در آن رقابت جدی وجود دارد حقوق بشر است و حقوق بشر کلیدواژه‌ای است که در فرهنگ‌های مختلف جزء اولویت‌ها قرار گرفته تا بتوانند پیام‌های خود را به مخاطب ارائه دهند.
دبیر کمیسیون حقوق بشر قم از لیبرالیزم به عنوان مکتبی که تلاش می‌کند سبک زندگی اجتماعی و اقتصادی خود را به دنیا منتقل کند نام برد و گفت: لیبرالیزم به شدت کار فکری انجام می‌دهد برای اینکه بتواند جا بیندازد اندیشه ما بهتر از کرامت انسان‌ها صیانت می‌کند و مدل‌های دیگر فکری را دائما به چالش می‌کشاند.
وی تصریح کرد: در سطح جهان مراکز فکری فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف در تلاش هستند بر روی محور حقوق بشر تولید فکری انجام دهند یا چالش‌های جدی نظری در برابر رقبای خود مطرح کنند و این رقبا را در موضع انفعال، پاسخ‌گویی و انتقال قرار دهند.
ضیایی‌فر یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران بیش از سه دهه با این وضعیت مواجه است که دائما در زمینه حقوق بشر برای ما مسأله و شبهه ایجاد می‌کنند و اگرچه مسؤولان یا مراکز مختلف آنچه آنان می‌گویند را انکار می‌کنند، اما این مقاومت یک عارضه بدی برای محافل فکری ایجاد کرده است.
دبیر کمیسیون حقوق بشر قم در پایان بر معرفی تفکر جمهوری اسلامی ایران به جهانیان و آزاد شدن ظرفیت‌های فکری جامعه تأکید کرد و خواستار پاسخ به چرایی بررسی شبهات فقهی فرا رو، روش‌شناسی بررسی شبهات و چالش‌ها، چرایی و عوامل ظهور و بروز شبهات در سطح بین‌المللی یا داخلی شد.
چیستی و محتوای شبهات، مراجع صدور و بسط شبهات، وضعیت شبهات از حیث اختصاص علیه ایران یا علیه کل اسلام در سراسر جهان، آثار و پیامدهای شبهات، مستندات مطالعه و استخراج شبهات و نسبت‌سنجی زمان‌های خاص بروز شبهات از دیگر مواردی بود که ضیایی‌فر خواستار پاسخ‌گویی به آنان شد./920/ز503/ن
ارسال نظرات