تنها جایی که می‌تواند رهبر تربیت کند حوزه است
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از رسای اندیشه، نشستن پای صحبت های شخصیتی با بیش از نیم قرن سابقه فعالیت علمی و سیاسی، جذابیت های خاص خود را دارد. به ویژه اگر از شاگردان و یاران امام خمینی(ره) نیز بوده باشد. همین امر ما را بر آن داشت تا برای همنشینی و گفت‌وگویی کوتاه خدمت آیت الله جلالی خمینی برسیم و در مورد حوزه و مباحث جریان شناسی سوالاتی از وی بپرسیم:
ضرورت های امروز حوزه در بحث جریان شناسی چیست؟
نقش حوزه‌های علمیه تشیع در عالم اسلام، تفسیر قرآن، معرفی دین و نظام جمهوری اسلامی ایران بسیار پر رنگ است. کشور ایران در گذشته، از نظر علمی و فرهنگی کشوری وابسته به آمریکا بود. امروز حوزه باید به سه چیز توجه کند:
مسئله اول، تقوا است. حوزه باید آدم‌های متقی تربیت کند. مسئله دوم مسئله علم است. امروز طلبه باید باسواد باشد. بزرگ‌ترین خدمتی که حضرت امام (ره) به مردم کرد این بود که نظام جمهوری اسلامی را بر پایه حوزه‌های علمیه بنا کرد تا حوزه های علمیه اساس علم و تولید علم در آن باشد. امروز روز علم و اطلاعات است. برادران! حواستان جمع باشد امروز، مثل دیروز نیست. امروز مادر خدمتکاری را می‌بینید که دخترش مدرک دکترا دارد، این نشان از تحول بعد از انقلاب است و این خدمتی است که امام و مقام ولایت و نظام به مردم کرده است. تاکید رهبر نیز بر این است که حوزه‌های علمیه هرچه می‌توانند خودشان را به‌روز کنند.
یکی دیگر از بزرگ‌ترین خدمات امام این بود که حوزه‌های علمیه را از تحجر خارج کرد. آن زمان دانشگاه با روحانیت تناسبی نداشت. من خودم عاشق فداییان اسلام بودم، ولی از آنجایی که طلبه بودم و پول نداشتم که روزنامه بخرم، تیتر روزنامه‌ها را مطالعه می‌کردم. یک روز در خیابان در حال مطالعه تیتر روزنامه‌ها بودم که ناگهان یکی از علمای بزرگ قم بر شانه‌ام زد و گفت نگاه کردن به این روزنامه‌ها حرام است. آن روزها این طور بود ولی امام انقلاب کرد و گفت دین عین سیاست است و سیاست عین دیانت؛ لذا هدف دوم روحانیت کسب علم و تولید علم است.
مسئله سوم اخلاق است که بسیاری از حوزه‌ها بر آن تاکید دارند که طلبه بااخلاق باشد و با مردم به خوبی و مدارا رفتار کند. من خودم اخلاق درس می‌دهم و تمام حرف ما این است که طلبه را به سبک امام تربیت کنیم، نه به سبک قدیم. حوزه‌های قبل از انقلاب عقیده داشتند طلبه‌ها باید از همه جا دور باشند.
مشکل بزرگ حوزه‌ها این است که ما می‌خواهیم حوزه‌ها مستقل از دولت باشد، چون اگر ما وابسته و حقوق‌بگیر دولت باشیم و دولت خطایی بکند، دهان حوزوی‌ها بسته می‌شود و علت بسته شدن دهان روحانیون عربستان و مصر و وابستگی آنها به دولت همین است؛ اما اگر یک روحانی مثل امام در رأس همۀ امورشان بود دیگر اوضاع شان فرق می‌کرد. همانطورکه اگر امام نبود، معلوم نبود با توطئه‌هایی از قبیل گروه‌های مجاهدین خلق یا تفرقه بین شیعه و سنی یا تفرقه بین اقوام چه بر سر این انقلاب می‌آمد.
مهمترین وظیفه و کارکرد حوزه چیست؟
تنها جایی که رهبر تربیت می‌کند و تحویل جامعه می‌دهد حوزه است. حدیثی از امام زمان (عج) روایت شده است که فرمودند کسی را برای رهبری تعیین کنید که دارای سه ویژگی زیر باشد:
1. از تهدیدها و قدرت‌ها ترسی نداشته باشد.
2. محافظ دین باشد، مانند امام که زندگی خود و خانواده‌اش را برای پاسداری و محافظت از دین به خطر انداخت.
3. فقط مطیع فرمان خدا و مخالف هوای نفس باشد.
کدام اندیشه با نظریه «ولایت مطلقه فقیه» مخالف است؟
مخالفان کسانی هستند که با این رویّه موافق نیستند البته در اقلیتند. عقیده آنها این است که فقط نماز و روزه در میان باشد و نه چیز دیگری. این نظام در اثر بیداری‌ای که امام به ملت‌ها داد به قدری بالنده شده است که هیچ آخوندی جرئت مخالفت نمی‌کند و اگر هم واپسگرا باشد در خفا و مخفیانه است. اگر آخوندی در یک مسجد یا منبر یا جلسه بخواهد غیر از سبکی که امام (ره) گفته است رفتار کند، نمی‌تواند و مردم نمی پذیرند. اکنون در رأس حوزه‌ها کسانی هستند که تمام همتشان این شده است که همان افکاری که امام و انقلاب داشته است شعارشان استقلال و آزادی؛ جمهوری اسلامی بوده است همین را باتقوا و تولید علم جلو ببرند.
شرایط امروز حوزه را چگونه می بینید؟
از جمله مشکلات امروز حوزه، مسئله بودجه است. اگرچه کمک‌های رهبری در این زمینه بسیار است ولی این مشکل، مشکل سنگینی است و ما امید داریم ان‌شاءالله این مشکل با توجه به بسترسازی جمهوری اسلامی زودتر رفع شود.
نکتۀ دیگر این است که حوزه‌ها باید بالنده‌تر از این باشند. ان‌شاءالله توفیق شود که حوزه‌ها و طلبه‌ها مجهز به انواع و اقسام زبان‌های زنده دنیا شوند. دنیا امروز تشنه است بداند که امام (ره) چه گفته است و رهبر معظم انقلاب (که چنان با صلابت صحبت می کنند) پیامشان چیست؟ حضرت ولی‌عصر(عجل الله فرجه) زمانی ظهور می‌کند که حکومت، مردمی باشد، پس ما باید بسترسازی کنیم تا مردم در عرصه‌های مختلف حضور داشته باشند، همان طور که مردم به رهبری امام (ره) در خیابان‌ها و انقلاب حضور داشتند و علیه امریکا بااقتدار و خشم بسیار شعار می‌دادند. این‌ها همه به برکت اندیشه امام است.
امام یک انسان استثنایی بود. من معتقدم با توجه به روح بلند ایشان یک سری از مسائل به ایشان الهام می شده است. زمانی که پدرشان فوت کردند، املاک بسیاری به ایشان ارث رسید. من مسئول تقسیم این ارثیه بودم. مساحت خانه‌ای که به امام ارث رسیده بود 4500 مترمربع بود و 2 اسطبل پر از اسب داشت، ولی ایشان فرمودند همه را بین محرومین و مستضعفین و خانواده شهدا تقسیم کنم و چنین شد که بالای نام آن کوچه نوشتند: کوی امام خمینی (ره). امامی که تا آخر عمرشان نه تنها پول و مقام نمی‌خواستند بلکه دوست نداشتند ایشان را رهبر خطاب کنند و می‌گفتند مرا خدمتگذار مردم صدا کنید.
آینده حوزه را چگونه پیش بینی می کنید؟
حوزه‌های ما به سمت خوبی پیش می‌روند و امیدواریم از نظر مادی هم پیشرفت کنند و طلبه‌ها مجهز به انواع مهارت‌ها شوند و تلاش کنند تا بستر لازم برای ظهور امام زمان (عج) فراهم شود.
مشکلات کشور ناشی از تحریم‌ها و دشمنی بیگانگان و گاهی عدم مدیریت درست است و ربطی به دین ندارد. به هر حال انقلاب و امام و رهبری از هر جهت کامل هستند و حوزه‌ها هم بسترشان همین است که مردم را بیدار و هوشیار کنند. چون واقعاً اسلام است که به مردم بیداری می‌دهد. امام می‌گوید مردم برای دو چیز انقلاب کردند: اول، اسلام و دوم، مستضعفین. حوزه جامعه را بر اساس احکام و ارزش‌های بالندهٔ اسلام و به واسطه مسئله اخوت، ایمان و برادری و امانت رشد می‌دهد. مسئله دیگر، مسئله محرومان است. مسئولان باید دست به دست هم بدهند تا سختی‌ها و کمبودها برطرف شوند و باید وحدتمان را حفظ کنیم چون انقلاب به واسطه وحدت ایجاد شده است. امام اولین کارش این بود که مردم را از نظر فرهنگی بیدار کرد و هنگامی که مردم بیدار، متفق و متحد شدند انقلاب رخ داد و تا مادامی که این وحدت بین مردم ما باشد استمرار انقلاب ما پایدار خواهد بود و می‌توانیم در مقابل استکبار محکم بایستیم.
با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید./916/د02/ع