ذکر خدا موجب تقویت و دوام محبت الهی می شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) شب گذشته در دفتر مقام معظم رهبری در قم با تأکید بر این که توجه و ذکر مستمر نسبت به محبوب موجب دوام محبت می شود، اظهار داشت: رابطه میان محبت و یاد نیز زیگزاگی است یعنی هرچه محبوب را بیشتر یاد کنیم محبتش بیشتر می شود و محبت بیشتر ذکر و توجه را بیشتر می کند و این روند ادامه دارد.

وی با اشاره به آیه«وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثِیراً» گفت: از اینجا معلوم می شود که چرا قرآن این اندازه تأکید به یاد و ذکر خداوند می کند؛ داشتن دوستی ثابت و فراموش نشدنی بستگی دارد که چقدر یاد و توجه ما متمرکز در خداوند است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم یکی از تقسیم بندی های محبت را مربوط به شدت و ضعف آن دانست و ابراز داشت: معمولا ما انسان ها بسیاری از چیزهایی که دوست داریم آنچنان نیست که قلبمان را اشغال کند و دائما به آن فکر کنیم، اما گاهی محبت به قدری شدت پیدا می کند که انگار تمام قلب ما را احاطه کرده و به چیز دیگری جز متعلق محبت فکر نمی کنیم.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان این که شدت ترین محبت ما باید نسبت به خداوند متعال ابراز شود، گفت: از آیه«أَشَدُّ حُبّاً لِلَّهِ» برمی آید که محبت نیز ضعیف و قوی دارد؛ اگر دو چیز باشد که بتوانند در دل جای بگیرند، محبت نسبت به هرکدام که بیشتر باشد آن چیز جای بیشتری در قلب می گیرد و دیگری جای کمتری را به خود اختصاص خواهد داد.

عوامل تشدید و تضعیف محبت

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری به تشریح عواملی که در شکل گیری، تشدید و تضعیف محبت نقش دارد پرداخت و بیان داشت: برای محبت لازم است یک شناختی نسبت به محبوب داشت و یک امتیاز و کمالی در او پیدا کرد؛ گاهی این کمال محسوس است مانند زیبایی ظاهری و گاهی این کمال معنوی است.

آیت الله مصباح یزدی وجود کمال در محبوب را برای جلب محبت کافی ندانست و گفت: محب باید وجود چنین کمالی را در محبوب درک کند بنابراین اگر شناخت قوی تر باشد محبت بیشتر می شود؛ اختلاف مراتب محبت ما نسبت به افراد مختلف ناشی از اختلاف کمال محبوب ها است و به عبارت دیگر این اختلاف ناشی از تفاوت شناخت محب است.

وی افزود: افزون بر این که فرد می داند چنین صفت و کمالی در محبوب وجود دارد باید آن صفت یا کمال را نیز دوست داشتنی بداند؛ برخی کمالات هستند که از نظر اغلب انسان ها دوست داشتنی و قابل قبول است مانند این که همه افراد با تقوا را دوست دارند و همه از فجار بدشان می آید.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) توجه و تمرکز نسبت به محبوب را یکی دیگر از عوامل تقویت محبت دانست و گفت: هرچه توجه خود را متمرکز کمال محبوب کنیم محبتمان بیشتر می شود مانند ذره بین که نور خورشید را متمرکز می کند و اثر سوزانندگی پیدا می کند؛ در این شرایط نهایتا کار به شیفتگی و عشق کشیده می شود.

تزاحم محبت ها بهترین راه سنجش عیار محبت الهی است

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که بهترین راه سنجش میزان محبت در مقایسه بین دو چیز و در تزاحم محبت ها مشخص می شود، اظهار کرد: زمانی که ما بین دو دوست خود بلافاصله بودن با یکی از آنها را ترجیح می دهیم نشان می دهد که او را بیشتر دوست داریم.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان آیه 24 سوره توبه گفت: در این معامله یک کفه ترازو خدا و جهاد است و در کفه دیگر پدر، مادر، فرزندان، قوم و خویشان، مال التجاره، کاخ ها و چیزهای دیگر است؛ خداوند می فرماید کدام یک برای شما سنگین تر است؛ بسیاری ادعا می کنند که خدا را بیشتر دوست دارند اما آن زمانی صحتش معلوم می شود که تزاحمی میان این محبت شکل بگیرد.

آیت الله مصباح یزدی خاطرنشان کرد: در حال حاضر که جنگ و جبهه ای نیست بسیار ساده است ادعا کنیم که عاشق جهاد و شهادت هستیم اما اگر جنگ بود و هر روز کشته ها را می آوردند و در چنین شرایطی دنبال بهانه جویی نبودیم می توان صداقت این ادعا را سنجید؛ قرآن می فرماید در صدر اسلام کسانی بودند که تابستان ها به بهانه گرما و زمستان ها به بهانه سرما زیر بار جهاد نمی رفتند.

وی با اشاره به رشادت ها و جانفشانی های رزمندگان ما در هشت سال دفاع مقدس، گفت: داستان هایی در این سال ها اتفاق افتاده که در تاریخ بی نظیر است؛ شهدا حقایقی را بوجود آوردند که قابل بیان نیست و اگر صدها کتاب در این مورد نوشته شود باز هم زوایای زیادی مغفول خواهد ماند.

این استاد حوزه و دانشگاه به فرازهایی از زیارت جامعه کبیره و برخی ادعیه دیگر اشاره کرد و ابراز داشت: بارها تکرار کرده ایم بابی انت و امی و نفسی و اهلی و مالی یعنی پدر و مادر و خانواده و جان و مالم فدای شما؛ آیا ما خداوند را حتی به اندازه مال و دارایی خود دوست داریم؟

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) گفت: خوب است در خود کاوش کنیم که چه اندازه خدا را دوست داریم و محبت ما از چه نوعی است؛ دانستن این عوامل به ما کمک می کند در مقایسه محبت الهی با چیزهای دیگر دریابیم که کدام را بیشتر دوست داریم و چه کنیم که محبت ما به خداوند بیشتر شود.

سنجش میزان محبت الهی با محاسبات ریاضی

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با توجه به این که کمال محبوب ملاک محبت بیشتر ما نسبت به او است، ابراز داشت: آیا در عالم می توانیم چیزی پیدا کنیم که کمالش بیشتر از خدا باشد؟ همه ما می دانیم آنچه در عالم وجود دارد و ما درک می کنیم همه با یک «کن» او بوجود آمده اند؛ فرموده «کن فیکون».

استاد اخلاق حوزه علمیه قم تأکید کرد: بنابراین اگر فردی کمالش دو برابر دیگری باشد ما باید آن را دو برابر بیشتر دوست بداریم؛ حال اگر ضریب این کمال بی نهایت باشد آنگاه باید او را چقدر دوست داشته باشیم؟ ریاضی دان ها فرضی دارند که می تواند عقل ما را در درک این میزان محبت کمک کند؛ در اینجا باید محبت را بی نهایت به توان بی نهایت درنظر گرفت.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به این که عمده درک ما محدود به حواس پنجگانه است، گفت: به همین دلیل تصور چنین محبتی برای ما مشکل است اما اگر بسیار تلاش کنیم می توانیم با ضمیمه قوه خیال و واهمه کمی از آن را دریابیم؛ این قوه باطنی می تواند چیزهای نامحسوس را درک کند.

آیت الله مصباح یزدی تصریح کرد: محبت مادری و فرزندی به چشم دیده نمی شود اما بچه می تواند با قوه واهمه خود این میزان را درک کند به همین دلیل خود را برای مادر لوس می کند؛ ذات، صفات و کمالات الهی نیز قابل مشاهده نیست، اما عقل می تواند بعد از تمرکز چند ده ساله، چیزهایی را در این زمینه درک کند؛ این وهم بسیار ناچیز است اما نسبت به کسانی که هیچ درکی در این زمینه ندارند گنج شایانی است.

وی با بیان این که  بسیاری از ما حتی کمالات پیامبر(ص)، امیرالمؤمنین(ع)، ائمه اطهار(ع) و امام زادگان را به درستی نمی شناسیم، گفت: گاهی آنقدر از اینها دور می شویم که برخی معرفت یک عالم یا فیلسوف را با حضرت معصومه(س) مقایسه می کنند!

محبت بی واسطه تنها با معرفت شهودی ممکن است

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با استناد به روایاتی، ساده ترین راه کسب محبت را محبت با واسطه عنوان کرد و بیان داشت: محبت بی واسطه زمانی حاصل می شود که به یک معرفت شهودی برسیم؛ این نوع محبت را پیامبران و حضرات معصومین(ع) درک می کنند؛ انتظار این که ما نیز معرفت شهودی پیدا کنیم توقع بجایی نیست زیرا ما با آن بسیار فاصله داریم.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم یاد نعمت های الهی را یکی از واسطه های کسب محبت الهی دانست و گفت: وجدان انسان چنین است که اگر کسی بدون چشم داشت خدمتی کند نسبت به وی محبت پیدا می کند به ویژه زمانی که گرفتار باشیم مانند کسی که به کمک دیگری از مرگ نجات پیدا کرده است.

نماینده مجلس خبرگان رهبری افزود: هر اندازه سعی کنیم نعمت های خدا را بهتر بشناسیم، ارزش آنها را بهتر درک کنیم و بفهمیم که اینها را مجانی و مفت و از روی لطف و کرم و محبتش به ما داده، محبت ما نسبت به او بیشتر می شود./928/پ201/ج