مجمع تشخیص نباید در قانونگذاری دخالت داشته باشد

به گزارش خبرگزاری رسا، علی مطهری در نشست علنی امروز (دوشنبه 22 اردیبهشت) مجلس شورای اسلامی، در تذکری با استناد به بند 11 ماده 24 ایین نامه داخلی مجلس، گفت: دستورالعملی که از سوی رئیس مجلس روز گذشته به کمیسیون‌ها ارسال شد در نهایت مجلس را در امر قانونگذاری محدود می‌کند و به معنی پدید آمدن چیزی حتی بالاتر از مجلس سنا به نام مجمع تشخیص مصلحت نظام خواهد بود.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مجلس سنا به این معنی است که مصوبه مجلس شورا را بررسی کرده و تصویب می‌کند در حالی که در اینجا مجمع تشخیص مصلحت نظام باید قبل از اینکه طرحی در مجلس مطرح شود، نظر داده و قاعدتاً ما باید طبق نظر آنها تصمیم‌گیری کنیم که آیا می‌توانیم وارد این حوزه شویم یا خیر؟

وی با بیان اینکه مطرح شدن چنین رویه‌ای برای بررسی طرح‌ها پس از نظر مجمع تشخیص مصلحت به صلاح مجلس و کشور نیست، افزود: علاوه بر اینکه رویه مذکور به صلاح نیست در اساس یک نوع مشارکت مجمع تشخیص در امر قانونگذاری است، یعنی در یکی از مراحل قانونگذاری مجمع وارد می‌شود در حالی که این خلاف فصل ششم اساسی به ویژه اصل 74 آن است.

مطهری ادامه داد: در روال فعلی مسئله انطباق سیاست‌های کلی نظام به وسیله خود نمایندگان رعایت می‌شود و قاعدتاً مفهوم آیین‌نامه اخیر مجمع تشخیص نیز باید همین باشد که مجلس نظر مشورتی مجمع را لحاظ کند، یعنی در واقع همین کاری که امروز لحاظ می‌شود ولی نباید هیچ نوعی از الزام و باید در کار باشد.

این نماینده مردم در مجلس نهم تاکید کرد: تصمیم‌گیرنده نهایی مجلس بوده و نباید مجمع تشخیص در قانونگذاری دخالت داشته باشد.

دکتر علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به تذکر این نماینده گفت: همانطور که شما گفتید مقصود همین است. این متنی که قرائت می‌کنم عین دستوری است که مقام معظم رهبری داده‌اند. در این متن آمده است ماده 7 به صورت ذیل تغییر یابد. "رئیس مجلس شورای اسلامی موظف است پس از اعلام وصول طرح‌ها و لوایح در مجلس نسخه‌ای از آنها را برای اطلاع مجمع ارسال کند."

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اولین کاری که براساس فرمایشات مقام معظم رهبری باید انجام دهیم این است که وقتی طرح و لایحه‌ای در مجلس بود باید نسخه‌ای از آن را به مجمع بدهیم که ما از کمیسیون‌ها درخواست ارائه نسخه‌ای از طرح‌ها و لوایح به مجمع را داده‌ایم.

وی تاکید کرد: همزمان با بررسی طرح‌ها و لوایح به ویژه قانون برنامه،‌ بودجه و تغییرات بعدی آنها در مجلس شورای اسلامی، کمیسیون نظارت مجمع نیز محتوای آنها را از نظر انطباق و عدم مغایرت با سیاست‌های کلی مصوب بررسی می‌کند.

لاریجانی با بیان اینکه همزمان با بررسی طرح‌ها و لوایح در مجلس،‌ کمیسیون نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز بررسی‌های لازم را بر روی این طرح‌ها و لوایح انجام می‌دهد، گفت: کمیسیون نظارت در مجمع تشخیص مواردی را که مغایر یا غیرمنطبق حسب مورد با سیاست‌های کلی می‌بیند به شورای مجمع گزارش می‌دهد، یعنی خود کمیسیون نظارت تصمیم‌گیرنده نبوده و باید گزارش آن در مجمع بررسی شود.

وی ادامه داد: در صورتی که مجمع نیز مغایرت و یا عدم انطباق را پذیرفت، نمایندگان مجمع موارد مغایرت و عدم انطباق را حسب مورد در کمیسیون‌های ذی‌ربط مجلس مطرح می‌کنند، یعنی اگر مجمع احساس کرد طرحی خلاف فلان بند سیاست‌های کلی است نظر خود را به کمیسیون ذی‌ربط می‌دهند و نظر نیز مشورتی است.

لاریجانی با بیان اینکه بایدی که در ارسال طرح‌ها و لوایح به مجمع نوشته‌ام، ارشادی و عقلایی است، بیان کرد: الزامی بر نمایندگان نیست و می‌توانند آن را لحاظ نکنند.

رئیس نهاد قانونگذاری با بیان اینکه در صورت بپذیرفتن نظر مجمع از سوی کمیسیون، نمایندگان اختیار دارند که نپذیرند، افزود: اگر در کمیسیون نظر مجمع که به صورت مشورتی است، پذیرفته نشود و مجلس نیز نظر مجمع را نپذیرد در شورای نگهبان مطابق نظر مجمع ایراد به مصوبه مجلس گرفته شود، این مصوبه به مجلس برگشته و بررسی مجدد بر روی آن صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه موضوع مذکور به معنای مجلس سنا نیست، گفت: مجمع تنها نظر مشورتی می‌دهد و در فرآیند قانونگذاری نیز دخالتی نخواهد داشت.

لاریجانی با بیان اینکه چون سیاست‌های کلی بسیار متنوع است، افزود: مجمع تشخیص مصلحت نظام تنها بررسی کرده و نظر می‌دهد.

رئیس مجلس تاکید کرد: بدانیم دستور مقام معظم رهبری و قانون اساسی این است که این سیاست‌ها اعمال شود و اگر اعمال نشد، شورای نگهبان نظر مجمع را می‌پذیرد، بنابراین عقلایی است که وقتی طرح‌ها و لوایح در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد، نسخه‌ای از آن برای مجمع ارسال شود که اگر مجمع تشخیص نظری داشت، نظر مشورتی خود را به کمیسیون تخصصی بدهد و اگر کمیسیون پذیرفت نظر مجمع را اعمال می‌کند که این سلب اختیار از نمایندگان نیست.

وی ادامه داد: برخی از دوستان دو نکته داشتند، یکی اینکه برخی از نمایندگان دولت که در مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور دارند در کمیسیون حاضر شده و راجع به طرح یا لایحه‌ای اعلام مخالفت می‌کنند که در این‌باره باید گفت ما نماینده‌ای نداریم که از جایی در کمیسیون حاضر شده و مخالفت کند.

لاریجانی تاکید کرد: اگر مجمع نظرات خود را به صورت کتبی به کمیسیون‌های تخصصی مجلس ارجاع کند، طبق مصلحت نمایندگان اعمال می‌شود، زیرا سیاست‌های کلی نظام باید رعایت شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: اینکه من در متن ارسالی به کمیسیون‌ها از کلمه "باید" استفاده کرده‌ام، برای مدنظر قراردادن فرمایش مقام معظم رهبری بوده است./924/د102/ج