جریان های تکفیری قابل هدایت و اصلاح نیستند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید بعد از ظهر امروز در مسجد مدرسه علمیه حجتیه قم به تفسیر آیه نوزدهم سوره زمر پرداخت و اظهار داشت: خداوند می فرماید آیا آن کسی که کلمه عذاب یعنی جهنمی بودن برای او واجب شده با کسی که مستحق بهشت است برابر است.

وی افزود: مرحوم طبرسی در مجمع البیان می گوید جواب«أَ فَمَنْ»در این آیه محذوف است و تقدیر آن این چنین است«أَ فَمَنْ حَقَّ عَلَیْهِ کَلِمَةُ الْعَذابِ کمن حَقَّ عَلَیْهِ کَلِمَةُ الجنة»‌ کسی که آنقدر گناه می کند که مستحق عذاب می شود و کسی که آنقدر کار خوب انجام می دهد که بهشت برای او واجب می شود، آیا این دو گروه باهم مساوی اند؟

رییس مؤسسه امام صادق(ع) گروه‌های تکفیری را مشمول این آیه شریفه دانست و گفت: اینها کسانی هستند که آدم می کشند و حتی به کودکان نیز رحم نمی کنند، اسلام را احتکار کرده‌اند، دیگران را کافر و تنها خود را مسلمان می دانند؛ اینها دیگر قابل هدایت و اصلاح نیستند و مستحق عذاب الهی هستند.

استاد برجسته تفسیر قرآن در طرح اشکال جبری مذاهبان، ابراز داشت: برخی می خواهند با قرآن عقیده خود را استدلال کنند یعنی ابتدا یک اعتقادی را درست می کنند و بعد دنبال آیه‌ای می گردند که بشود با آن اعتقاد خود را توجیه کنند؛ اینها می خواهند بر قرآن استادی کنند.

حضرت آیت الله سبحانی افزود: جبری مذهب‌ها می خواهند همه گناهان را به گردن خدا بیندازند و می گویند ما برای انجام کارها آزاد نیستیم، ما را این طرف و آن طرف می برند؛ این افراد به این آیه استناد می کنند و می گویند در قرآن آمده که برخی کسانی هستند که کلمه عذاب بر آنها فرض و واجب شده است.

وی در پاسخ به این شبهه گفت: کافران دو دسته‌اند، گروهی از ابتدا کافرند که به آنها کافر عقیدتی می گویند، اما جمعیتی هستند که در جامعه دینی و خانواده مؤمن و متدین بزرگ شده‌اند، از اول به خدا ایمان داشتند اما آنقدر معصیت می کنند تا کم کم خدا را هم فراموش می کنند، کفر اینها عملی است.

این مرجع تقلید ادامه داد: این افراد آنقدر کار بد می کنند و به نفس عماره خود بها می دهند که اعمالشان منجر به تکذیب خدا می شود؛ عمری نماز نخوانده، شراب خواری کرده، بی عفتی کرده و هر جنایتی خواسته مرتکب شده است حالا که پیر شده دچار عذاب وجدان می شود و احساس خطر می کند، برای این که خود را آرام کند با خود می گوید اصلا شاید خدا و دوزخی وجود نداشته باشد.

رییس مؤسسه امام صادق(ع) با اشاره به سخنان حضرت زینب(س) در مجلس ابن زیاد گفت: ایشان به این آیه شریفه استناد کرد که«ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاؤُوا السُّوأَى أَن کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ»کسانی که بدکارند آنقدر بد عمل هستند که در نهایت آیات خدا را نیز تکذیب می کنند؛ بنابراین دلیل آن که برای افرادی کلمه عذاب واجب می شود، اختیار، رفتار و عملکرد خود شخص است نه جبر الهی.

استاد برجسته تفسیر قرآن قلب را به برگه سفیدی تشبیه کرد و ابراز داشت: انسان با هر گناهی کمی این برگه را سیاه می کند اگر بیدار شود و توبه کند پاک می شود و گرنه به مرور زمان در اثر گناه تمام قلبش سیاه شده و عذاب بر او واجب می‌شود؛ مانند افراد سیگاری که هرچه زودتر آن را ترک کنند مشکلات ریوی شان قابل علاج است اما اگر تمام ریه از کار افتاد دیگر نمی شود کاری برایشان کرد.

حضرت آیت الله سبحانی خاطرنشان کرد: پس از ضربتی که ابن ملجم زد او را نزد امیرالمؤنین(ع)بردند؛ برای این که خود را تطهیر کند و بگوید من در کشتن تو مقصر نیستم به آیه نوزدهم سوره زمر استناد کرد؛ اما شعار قرآن این است که«فَمَن شَاء فَلْیُؤْمِن وَمَن شَاء فَلْیَکْفُرْ»هیچ‌گاه پروردگار کسی را مجبور به گناه نمی کند.

وی در توضیح«أَ فَأَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِی النَّارِ»گفت: خدا به پیامبر(ص) می فرماید آیا تو می خواهی آن کس را که در آتش است را نجات دهی؟ در اینجا این پرسش به ذهن می رسد که مگر ابوجهل آن زمان در آتش بود که خداوند چنین می فرماید؟ پاسخ این است که اگر کسی چشم برزخی داشته باشد می بیند که ابوجهل در همان حال هم در آتش است.

رییس مؤسسه امام صادق(ع) بیان داشت: مشرکی نزد عثمان رفت و پرسید شما می گویید مردگان ما در آتش‌اند، این تکه‌ای از استخوان پدر من است که او نیز مشرک بوده، پس چرا سرد است؟ عثمان نتوانست پاسخ بدهد و از امیرالمؤمنین(ع)خواست که این مسأله را حل کند؛ حضرت سنگ چخماق و آهنی را آورد و سپس آنها را برهم کوبید، آتشی بیرون جهید، حضرت فرمود همان گونه که اینها به ظاهر سرد بودند اما در درونشان آتش بود، این استخوان نیز درونش آتش است.

استاد برجسته تفسیر قرآن با اشاره به آیات«کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ * لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمِ»گفت: اگر علم یقین داشته باشید دوزخ را می بینید، ظاهر آیه این است که در همین دنیا می بینید، این نیاز به چشم برزخی دارد.

حضرت آیت الله سبحانی ابراز داشت: باید اهل تهذیب نفس باشیم، اخلاق اسلامی را رعایت کنیم، گناهان خود را کم کنیم تا پرده از چشمان مان کنار برود و واقعیت‌ها را ببینیم؛ امیرالمؤنین(ع)در تبیین صفات متقین به همام فرمود، عمل شان آنها را به جایی رسانده است که بهشت و اهل آن، جهنم و اهل آتش را می بینند.

وی در تفسیر آیه«لکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِها غُرَفٌ مَبْنِیَّةٌ»گفت: خداوند می فرماید کسانی که در مقابل پروردگار خود، زرهی به تن دارند که از گناه مصون بمانند، سر تا پا در رفاه خواهند بود،‌ خانه‌‌ای بسیار مرفه، مطلوب، چند طبقه و قصرهایی که از زیرش آب جاری است، عطا می کنیم؛ همان طور که پیش‌تر گفتیم این آیه در مقابل شانزدهم است.

رییس مؤسسه امام صادق(ع) با اشاره به عبارت«وَعْدَ اللَّهِ لا یُخْلِفُ اللَّهُ الْمِیعادَ»بیان داشت: این وعده خدا است و خداوند اگر وعده‌ای بدهد تخلف نمی کند؛ خیال نکنید وعده‌های عذاب صوری و وعده‌های بهشت انشائی است.

استاد برجسته تفسیر قرآن با تأکید بر این که انسان باید متصف به اوصاف الهی باشد، گفت: یکی از صفات خدا این است که خلف وعده نمی کند؛ ما نیز اگر به کودک، همسر، رفیق و یا هر کس دیگری قولی دادیم باید به آن عمل کنیم؛ شخصیت انسان در این است و باید تلاش کنیم مظهر صفات خدا باشیم./928/پ201/ج