درک انتزاعی از اسلام با واقعیت فاصله دارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت‌الاسلام احمد رهدار، رییس موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه ظهر امروز در هم‌اندیشی دانشجویی در محل مسجد الزهراء دانشگاه فردوسی مشهد، گفت: اعتقاد ما این است که اسلام یک دین اجتماعی است یعنی آموزه‌های اجتماعی دارد و به بیان بزرگانی چون امام خمینی(ره) همه آموزه‌هایش اجتماعی است.

وی افزود: اجتماعی بودن اسلام الزاماتی دارد که یکی از آن‌ها این است که اسلام در سطح  نظری باقی نماند و به مرحله اجرا  برسد چرا که هدف از احکامی که در اسلام مطرح شده اجرای آن‌ها است.

حجت الاسلام رهدار تأکید کرد: اگر کسی با منظومه اندیشه‌های اسلامی آشنایی پیدا کرده و بتواند به درستی آن‌ها را تصور کند بلافاصله به تصدیق می‌رسد که اجرای این منظومه از احکام نیازمند حکومت اسلامی است و ما نمی‌توانیم صورت تام و تمام احکام اسلامی را بدون پشتوانه حکومتی تصور کنیم که از نمونه‌های این احکام می‌توان به جهاد و قصاص اشاره کرد.

تفاوت حکوت دینی و غیر دینی

رییس موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه اظهار کرد: جامعه باید نظم و اقتدار مرکزی‌ به نام حکومت داشته باشد. امروز هیچ جامعه‌ای نداریم که بدون حکومت اداره شود، برخی جوامع، حکومت دینی دارند و برخی حکومت غیر دینی.

وی در تبیین تفاوت حکوت دینی با غیر دینی افزود: در حکومت دینی، عقل اجرایی یعنی مجریان حکومتی توسط دین و خبره دینی تربیت می‌شود که در کنار این ویژگی علم و تجربه هم دارد اما در حکومت غیر دینی مجریان حکومتی را عرف تعیین می‌کند.

ابعاد مختلف اجتماعی بودن دین مبین اسلام

وی در تشریح ابعاد مختلف اجتماعی بودن دین مبین اسلام گفت: احکام اسلامی در قالب‌های متفاوت اجرایی ارائه می‌شوند ولی در عین حال برخی قالب‌ها برای برخی محتوا‌ها تناسب بیشتری دارند.

حجت‌الاسلام رهدار خاطرنشان کرد: باید پذیرفت که بین ساختار‌های اداره اجتماع در جوامع برخاسته از یک دین غیر اجتماعی با ساختار‌های اداره جامعه در جوامع برخاسته از یک دین اجتماعی متفاوت است چرا که ماهیت قالب‌ها در جوامع برخاسته از یک دین غیر اجتماعی و نیز تربیت مدنی در این نوع جوامع غیر عرفی است.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه افزود: اسلام برای انسان از بدو تولد تا زمان مرگ، برنامه دارد و حتی فردی‌ترین امور هم در اسلام کارویژه‌های اجتماعی دارد و جمله «إن الصلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر» یکی از مصادیق این ادعا است.

اسلام یک پیکره است؛ نباید به درک انتزاعی از آن بسنده کرد

وی در ادامه این جلسه به تاریخی بودن مفاهیم و تجارب بشری اشاره و اظهار کرد: در تأیید این امر می‌توان به آثاری که از برخی بزرگان دینی ما وجود دارد که در زمان جوانی ایشان نگاشته شده اشاره کرد که با آثار آن‌ها در دوران پختگی و اجتهاد تفاوت بسیاری دارد.

حجت‌الاسلام رهدار تأکید کرد: اسلام یک پیکره است و نباید درک انتزاعی از آن داشت بلکه باید آن را انضمامی فهمید چرا که درک‌ انتزاعی با شرایط موجود در واقعیت فاصله دارد از همین رو اعتقاد دارم به کار بردن واژه «مردم» در سخنان امام راحل و رهبر معظم انقلاب با سایر بزرگانی که در حکومت داخل نبوده‌اند تفاوت دارد چرا که ایشان به درک انضمامی از این واژه رسیده‌اند.

رییس موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه خاطرنشان کرد: به اعتقاد بنده ساختار‌ها و روش‌ها نیز تاریخی شکل می‌گیرند بنابراین با این که اطلاعات یک دانشجوی پزشکی در زمانه ما از بدن انسان از اطلاعات بو‌علی‌سینا بیشتر است اما این نشانه آن نیست که این دانشجو نبوغ بیشتری از بوعلی‌سینا دارد چرا که زمانه ما بسیار فراخ‌تر از زمانه ابن‌سینا  است پس غیر معقول است که انسان‌ها در یک زمان ثانویه به ساختار‌ها و روش‌های اسلاف خود در زمان اولیه برگردند.

وی افزود: تجربه دین‌داری و فهم از دین هم تاریخی است، از این رو بطن و بطون قرآن کریم در لایه‌های مختلف زمانی به تدریج درک می‌شود./930/پ202/ب5