ایجاد سبک زندگی اسلامی احیاگر جامعه است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی امروز در درس خارج تفسیر خود در ادامه تفسیر سوره مبارکه زمر با اشاره به آیه «إِنَّآ أَنزَلْنَا عَلَیْکَ ٱلْکِتَـٰبَ لِلنَّاسِ بِٱلْحَقِّ ۖ فَمَنِ ٱهْتَدَىٰ فَلِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیْهَا ۖ وَمَآ أَنتَ عَلَیْهِم بِوَکِیلٍ»، گفت: چون در این‌جا فرمود قرآن را برای مردم نازل کردیم، در ادامه بیان می‌کند که پس هر کس هدایت یافت برای خود است و هر کس گمراه شود پس به ضرر خود گمراه شده است، چون قرآن به حق نازل شده است اثر هدایت و ضلالت در آخرت هم کاملا مطرح است و اثر خود را در دنیا می‌گذارد، و برای بیان این مطلب از آیه 42 به بعد درباره مرگ و معاد سخن به زبان می‌آورد.
وی با قرائت آیه «ٱللَّهُ یَتَوَفَّى ٱلْأَنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَٱلَّتِى لَمْ تَمُتْ فِى مَنَامِهَا ۖ فَیُمْسِکُ ٱلَّتِى قَضَىٰ عَلَیْهَا ٱلْمَوْتَ وَیُرْسِلُ ٱلْأُخْرَىٰٓ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّى ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِکَ لَءَایَـٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ یَتَفَکَّرُونَ» افزود: فرمود انسان وفات می‌کند نه این‌که فوت کند، تقدیم الله با اسم ظاهر به این معنا است که هر جا توفّی وجود دارد، بالاخره خداوند وجود دارد، اگر در جای دیگر این توفّی به فرشته‌ها یا ملک‌الموت اسناد داده شد به این دلیل است که فرشتگان مجرای وحی الهی هستند و زیر نظر تدبیر ذات اقدس اله است، دأب خداوند این است که اگر در قرآن جایی وصفی یا فعلی را که کمالی بود به خداوند اسناد داد، در جایی دیگر به طور مطلق به خداوند اسناد می‌دهد.
مفسر برجسته قرآن کریم خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در جایی می‌فرماید که عزت برای خداوند، رسولش و مؤمنان است اما در جای دیگر می‌فرماید همه عزت تنها از آن خداوند است، در جایی دیگر می‌فرماید «أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِیعًا»، دیگران مظاهر قدرت الهی هستند نه این‌که در برابر خدای سبحان قدرت دارند، مانند این‌که در آیات محل بحث اصل شفاعت را به امضای الهی دانست فرمود «لِّلَّهِ ٱلشَّفَـٰعَةُ جَمِیعًۭا»، گر چه دیگران به اذن خداوند شفیع هستند و شفاعت آنان مظاهر شفاعت خداوند است، شما هیچ وصف کمالی در قرآن پیدا نمی‌کنید که خداوند ابتدا به دیگری اسناد داد و سپس به طور مطلق به خودش اسناد نداده باشد.
خوابیدن در حال مرگ‌آگاهی نیاز به مراقبت بسیار دارد
وی با تأکید بر این نکته که قرآن کریم یک کتاب توحیدی است، ابراز کرد: این طور نیست که دیگران شفیع هستند و شفاعت خداوند بیشتر است یا دیگران عزیز هستند و عزت خداوند بیشتر است، نه این طور نیست، دیگران هر چه دارند مظهر شفاعت، قدرت و عزت خداوند است، بر اساس توحید اصل هستی دیگران به افاضه حضرت حق تعالی و اراده اوست و توفّی نیز همین طور است، رزق را خداوند به دیگران اسناد داد و فرمود خداوند «وَهُوَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ» است اما این به معنا نیست که دیگران رازق هستند و خداوند بهتر و بیشتر از آنان رازق است، بلکه در جایی دیگر فرمود «إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ»، مظاهر دیگر نیز همین طور است.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: در ادعیه نیز همین طور است، تا بر اساس توحید روشن شود که دیگران مدبرات امر به اذن او هستند، خداوند خلق را به حضرت عیسی(ع) اسناد داد اما در ادامه آیاتش فرمود این خلق به اذن من است، این توفّی نیز در حقیقت از آن خداوند است و این تقدیم «الله» نیز نشان از حصر است، خیلی‌ها قرآنی حرف می‌زنند اما ابن‌هشامی فکر می‌کنند، این‌ها خیال می‌کنند وقتی انسان می‌میرد اجلش فرا می‌رسد و این توفّی و استیفا مال تمام شدن اجل است در حالی که توفّی این است که خداوند أخذ تامّ می‌کند و به دلیل داشتن همین تفکر بسیاری از آیات را به تشبیه منظور می‌کند، وقتی تصریح می‌کنند چون روح با امساک و ارسال سر و کار دارد و می‌گویند روح مادی است این همان قرآنی حرف زدن و مغنی فکر کردن است.
وی افزود: خیلی از اصحاب پیامبر(ص) می‌خوابیدند که بروند کلاس درس، مرحوم کلینی در کافی نقل می‌کند که روزها پیامبر(ص) از شاگردان مخصوص خودشان سؤال می‌کرد در کلاس درس دیشب چه دیدید، در دعای خواب گفته‌اند که انسان وقتی می‌خواهد بخوابد دعا بخواند که خداوندا من جانم را به شما می‌سپارم، خواب یک مرگ موقت است، خواب برادر مرگ است، منتها موت یک مرگ دائم است، هر شب خداوند جان ما را أخذ می‌کند و آن رابطه روح با بدن که در حد حیات گیاهی است حفظ می‌کند، رقیقه‌ای از کارهای حیوانی را هم نگاه می‌دارد، بقیه در دیار مرسل رها است این خواب‌هایی که انسان می‌بیند با همان دیار مرسل خودش دارد سفر می‌کند نه آن بدنی که در این بستر افتاده است، ما هر شب می‌میریم و منتها نمی‌دانیم با چه کسی رابطه داریم، آن‌هایی که مردند توفّی کامل دارند و آنان که نمردند در خواب توفّی نیمه کامل دارند، اگر مدت انسان سرآمده باشد در همان خواب از میان می‌رود.
مؤلف کتاب مفاتیح‌الحیاة ابراز کرد: مطلب دیگر آن است که شب‌ها چون موقع خواب است در آیات سوره مبارکه روم و جاهای دیگر خواب را به شب اسناد داد، چون بیشتر خواب در شب واقع می‌شود در حالی که در روز نیز همین طور است، اگر بخواهیم مسأله مرگ را تجربه کنیم چون هر شب می‌میریم اگر آگاهانه بخوابیم هر شب با مرگ همراه هستیم و بخشی از مرگ را درمی‌یابیم، این گونه نیست که چون که خداوند چیزی را امساک می‌کند بگوییم آن چیز مادی است، این گونه نیست که امساک منحصرا در مادیات باشد و نه اسناد امساک به ذات اقدس اله نه مجاز مرسل و نه مجاز استعاره‌ای است، امساک بدون دست و پا نیز حاصل می‌شود.
متأسفانه مساجد از مردم خالی شده‌اند
وی با اشاره به نشانه بودن خواب اظهار کرد: خدای سبحان در قرآن فرمود چه کسی شما را پهلو به پهلو می‌چرخاند، خیلی از افراد هستند که نمی‌دانند در خواب چند بار از این پهلو به پهلوی دیگر غلتیدند، یک مدبر و الهی هست، فرمود ما شما را در خواب و بیداری حفظ می‌کنیم اما در خواب قسمت مهم روحتان در اختیار ما است، اگر فرصت تمام شده باشد آن را برنمی‌گردانیم و اگر فرصت مانده باشد آن را بازمی‌گردانیم، یکی از آیات الهی خوابیدن است، خوابیدن از آیات الهی است، «وَمِنْ آیَاتِهِ مَنَامُکُم بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُکُم مِّن فَضْلِهِ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَسْمَعُونَ».
حضرت آیت‌الله جوادی آملی گفت: در باب مکاسب مرحوم صاحب وسائل نقل کرده است که یکی از مکاسب محرّمه این است که انسان شب کار کند و حق چشم را ادا نکند، ما مدام بحث زندگی اسلامی و سبک زندگی اسلامی را عنوان می‌کنیم، این بدن که نمی‌تواند مدام مانند چرخ اتومبیل کار کند چون فرسوده می‌شود و از بین می‌رود، زندگی اسلامی این نیست که انسان تا ساعت 9 و 10 صبح بخوابد و بعد تا ساعت 9 و 10 شب مغازه‌ها را باز نگاه دارد و این همه نیرو و برق مصرف کنیم، این همه مساجد در اول وقت تعطیل باشد تا در شب کسب کنیم، کسب از آن روز است.
وی ادامه داد: صبح که شد مغازه‌ها را باز کنید تا اول مغرب، اول مغرب که شد نماز جماعت را بخوانید و بعد بروید در خانه‌ها با فرزندان و بچه‌ها باشید، اهل محل هفته‌ای یک جلسه داشته باشند راه تولید و راه قرض‌الحسنه و کمک و مشکلات را بگویند تا جامعه احیا شود، با این وضعی که ما داریم جامعه احیا نمی‌شود، در روایت است که شما چرا حق چشم را ادا نمی‌کنید و تعبیر این است که کسی که حق چشم را ادا نمی‌کند، حرام است حالا این سه شیفت کار کردن و تقسیم کار مطلب دیگر است./914/پ201/ج