رونمایی از 26 اثر پژوهشی در همایش بررسی تحولات جهان اسلام

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا همایش «بررسی تحولات جهان اسلام؛ فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌رو»، با حضور جمعی از صاحب‌نظران و مسئولان به مناسبت هفته پژوهش  برگزار شد. این همایش امروز، 24 آذرماه ساعت 9 با حضور علی جنتی ، «وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی»، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوترابی، «نایب رئیس مجلس شورای اسلامی» ، آیت‌الله محمدعلی تسخیری، «مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام» و دکتر ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، «رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی»، در محل حسینیه الزهرا(س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

در حاشیه این همایش، 26 اثر پژوهشی این سازمان و تقدیر از طرح‌های پژوهشی برتر رایزنی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور معرفی و رونمایی شد که این آثار در زمینه‌های مطالعات منطقه‌ای، جامعه و فرهنگ (کتب فیروزه‌ای) و دانستنی‌های یک رایزن فرهنگی منتشر شده است.

در محور مطالعات منطقه ای کتاب های مسلمانان هند از سوی رایزنی فرهنگی ایران در دهلی نو، بیداری اسلامی و خطر فعالیت گروه های تکفیری در شرق آسیا نوشته محمد حسن ایپکچی و دیپلماسی عمومی آمریکا در اندونزی تالیف محمد صادق بیگلری رونمایی شد.
 

از دیگر آثار رونمایی شده می توان به بنیان های فرهنگی بین الملل گرایی آمریکا نوشته فرانک نینکویچ ترجمه ابوالقاسم راه چمنی، تاریخچه مختصر مسلمانان در استرالیا تالیف بلال کللند ترجمه محسن ابوطالبی، فرهنگ و مذهب در اندونزی نوشته محمد علی ربانی، ذائقه فرهنگی کروات ها نوشته رایزنی فرهنگی ایران در زاگرب و تاریخچه رادیو تلویزیون در استرالیا ترجمه محسن ابوطالبی اشاره کرد .

همچنین کتاب های شیعه در آمریکای شمالی تالیف لیلقت تکیم و علی عسگری یزدی با ترجمه طاهر رحمانی، مجموعه مقالات نخستین همایش علمی بین المللی بزرگداشت سید اجل شمس الدین عمر بخارایی از سوی رایزنی فرهنگی ایران در چین، مولفه های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نوشته محمدمسعود صادقی، سلفی های مصر بعد از مبارک ترجمه علیرضا رضانیا و حجت الله جودکی، جوامع مذهبی استرالیا تالیف رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در استرالیا و سهم شیعه در فرایند تمدن اسلامی تالیف محمود اسماعیل ترجمه حجت الله جودکی در این بخش رونمایی شد.

جریان شناسی داعش؛ چیستی، شاخصه ها و راهکارهای مواجهه تالیف گروه مطالعات عربی مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی، سلفی گری در فرانسه نوشته رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در پاریس، آشنایی با منابع عربی روابط بین الملل در اسلام تالیف سیده فاطمه حسینی میرصفی، در آمدی بر مطالعات ایرانی در آمریکا نوشته زهرا سبحانی و پیوستگی تاریخی و فرهنگی ایران و گرجستان نوشته نوید رسولی در بخش مطالعات منطقه ای نیز رونمایی شده است .

در بخش جامعه و فرهنگ (کتب فیروزه ای) کتاب های جامعه و فرهنگ اریتره و همچنین جامعه و فرهنگ سیرالئون و پنج کتاب نیز در بخش دانستنی های یک رایزن فرهنگی رونمایی شد.
اسلام شناسی و اسلام شناسان از شناخت تا تعامل تالیف فاطمه امیرخانی فراهانی، هنرگفتگو و مذاکره فرهنگی تالیف محمد امانی، اصوال و آداب تشریفات در رایزنی فرهنگی نوشته نسرین دانایی، دیپلماسی فرهنگی و رایزن فرهنگی تالیف سید رضا صالحی امیری و همچنین رایزن فرهنگی و دنیای ایرانشناسی نوشته فاطمه امیرخانی فراهانی در بخش دانستنی های یک رایزن فرهنگی به عنوان آثار برتر معرفی شد.

جنتی : دیپلماسی فرهنگی مهمترین ابزار مقابله با شیعه هراسی است

وزیر  فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه ایران هراسی و شیعه هراسی ترفندی تبلیغاتی در کشورهای خاورمیانه و چالشی مهم برای کارآمدی دیپلماسی ایران در این منطقه به شمار می‌آید، گفت: بهترین راه مقابله با این ترفندها، استفاده هوشمندانه از دیپلماسی فرهنگی است.

علی جنتّی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایش «بررسی تحولات جهان اسلام؛ فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌رو» که امروز، 24 آذرماه در حسینیه الزهرای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد، با گرامیداشت هفته پژوهش، اظهار کرد: انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) تلاطمی را در دنیای معاصر ایجاد کرد که بعد از 34 سال همچنان در منطقه و جهان منشأ تحولات بنیادین است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: امام خمینی(ره) با حاکمیت سلطه به مصاف برخاست و بسیاری از معادلات سیاسی را به هم ریخت. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در رابطه با اهداف و آرمان‌های جمهوری اسلامی گفت: بدون تردید تحولات و تغییرات منطقه و جهان که متأثر از انقلاب اسلامی است، نیاز به هدایت و انتخاب دیپلماسی متناسب با شعارها، اهداف و آرمان های جمهوری اسلامی دارد.

جنتّی ادامه داد: نظام سلطه درصدد آن است با ایجاد موانع فراوان مسیر این خیزش را تغییر دهد و برای فراهم کردن زمینه‌های پذیرش الگوی لیبرال دموکراسی در دیگر کشورها تلاش می‌کند؛ از این رو ایران باید اقدامات خود را در مسیر تحقق خواسته ملت‌های منطقه طراحی و ساماندهی کند. وی افزود: بدیهی است جنس اقدامات باید نرم افزاری بوده و عرصه مواجهه نیز عرصه فرهنگ و اندیشه باشد و نه عرصه نظامی.

ضرورت معرفی شایسته الگوها و نظریه‌های مدیریت و حکومت اسلامی

وزیر ارشاد یکی از وظایف خطیر نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مقابله با این ترفند را معرفی شایسته الگوها و نظریه‌های مدیریت و حکومت اسلامی دانست. وی ادامه داد: اینک شاهد گسترش موج جدیدی از جنبش‌های اسلامی هستیم که دامنه آن به اروپا نیز رسیده است. امّا در این میان با ظهور گروه‌های تروریسم همچون القاعده و داعش که با هدف متوقف ساختن حرکت‌های اسلامی و بد نام کردن چهره درخشان اسلام صورت گرفته است، باید مراقبت کرد تا مسیر بیداری اسلامی منحرف نشود.

وزیر ارشاد به نکات مربوط به تحولات اخیر نظام اشاره و تصریح کرد: در تحولات اخیر نظام بین‌الملل دو نکته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ نخست انتقال تدریجی قدرت از نیمه غربی جهان به نیمه شرقی و بازگشت آسیا به جایگاه اصلی خویش، پیش از انقلاب صنعتی.

وی ضمن بیان مطلب فوق، اظهار کرد: دومین نکته حائز اهمیت در تحولات اخیر نظام، انتقال قدرت از دولت‌ها به بازیگران غیر دولتی است که هم غرب و هم شرق را تحت تأثیر خویش قرار داده است. جنتّی افزود: این دو اتفاق مهم می‌تواند به مزیتی نسبی یا فرصتی طلایی برای ایران آرمان خواه تبدیل شود به شرط آنکه اهداف خودمان را نسبت به این تحولات هوشمندانه تعریف کنیم.

وی معتقد است که مهمترین فرصت نظام جمهوری اسلامی در تحولات منطقه مدیریت و کنترل این تحولات با ابزار و قدرت نرم فرهنگ در همه جنبه‌های آن است و همچنان مهمترین تهدید پیش رو نیز از همین ناحیه خواهد بود. جنتّی افزود: امروز استفاده از نیروی نظامی به عنوان برجسته‌ترین نماد قدرت سخت افزاری در میان ملّت‌ها، کارایی خود را از دست داده است و هیچ ملّتی حاضر به پذیرش آن نیست.

ظرفیت قدرت نرم در محیط بین‌المللی؛ مؤلفه اصلی قدرت یک کشور

وزیر ارشاد به ظرفیت قدرت نرم در محیط بین‌المللی اشاره و تصریح کرد: آنچه امروز در نظام بین‌الملل امتیاز زیادی دارد و از جمله مؤلفه‌های اصلی قدرت یک کشور به شمار می‌آید، ظرفیت قدرت نرم در محیط بین‌المللی است.

جنتّی ملاحظات سیاسی، اقتصادی و امنیتی سه حوزه سنتی و کلاسیک در عرصه بین‌الملل نام برد و گفت: سیاست خارجی کشورها در این عوامل، اعمال می‌شود با این حال فرهنگ و مؤلفه‌های آن رکن چهارم سیاست خارجی را تشکیل می‌دهد و در بسیاری از مواقع لایه‌های زیرین سه حوزه دیگر نیز از آن منبعث می‌شود.

وی افزود: دیپلماسی فرهنگی نمونه بارز اعمال قدرت نرم است و هنگامی آغاز می‌شود که یک کشور و همه نهادهای فرهنگی آن وارد صحنه شوند و جریان فرهنگی دو سویه را به نحوی مدیریت کنند که منجر به پیشرفت وسیع منافع ملی در آن سوی مرزها شود.

وزیر ارشاد ادامه داد: اگرچه ممکن است پیشبرد منافع ملی با به کارگیری ابزارهای فرهنگی به طور تمام و کمال نتواند جایگزین ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی شود؛ امّا می‌تواند مکمل آنها باشد امروزه حتی قوی‌ترین کشورها نیز ترجیح می‌دهند تا آنجا که ممکن است از شیوه‌های فرهنگی برای تأمین منافع خود استفاده کنند.

لزوم بکارگیری داشته‌های علمی فرهنگی ایران در دیپلماسی فرهنگی

وی با اشاره به پیشبرد اهداف سیاست خارجی، گفت: نام ایران به دلیل شهرت علم و هنر و ادبیات برای قرون متمادی در صدر محافل علمی فرهنگی جهان درخشیده است؛ لذا چنین پیشینه تاریخی و تمدّنی، داشته‌های علمی فرهنگی فراوان در صورت همگرایی می‌تواند در راستای دیپلماسی فرهنگی به کار گرفته شود و به مدد فناوری‌های ارتباطی و اطلاع رسانی در پیشبرد اهداف سیاست خارجی مؤثر باشد.

جنتّی افزود: از نکات قابل توجه در توفیق دیپلماسی فرهنگی طرز تلقی و نوع نگاه مردم دیگر کشورها نسبت به کشورمان است. چنانچه افکار عمومی در دیگر کشورها نسبت به کشور ما منفی باشد، طبیعتاً از قدرت دیپلماسی کاسته می شود.

وی ادامه داد: در واقع، وضعیتی که هم‌اکنون در مورد جمهوری اسلامی ایران در برخی مناطق جهان شاهد آن هستیم و رسانه‌های جهانی وابسته به صهیونیسم در ایجاد این وضعیت و مخدوش ساختن چهره ایران مؤثر بوده‌اند این یکی از چالش‌های اساسی دیپلماسی فرهنگی نظام است که وجوه مختلف آن قابل بررسی است. وزیر ارشاد گفت: ایران از ظرفیت مطلوبی در دیپلماسی فرهنگی برخوردار است و علاوه بر برخورداری از منابع قدرت سخت، توان تقویت قدرت نرم را نیز به بهترین شکل ممکن داراست.

ارجحیت دیپلماسی فرهنگی بر دیپلماسی نظامی و سیاسی

وی به ارجحیت دیپلماسی فرهنگی بر دیپلماسی نظامی و سیاسی اشاره و تصریح کرد: به باور همه اهالی فرهنگ گلوله فقط قلب را می‌شکافد و از حیات ساقط می‌کند؛ امّا نمی‌تواند آن را تسخیر کند، در صورتیکه فرهنگ و مؤلفه‌های آن در جان و دل انسان‌ها نفوذ می‌کند و ماندگار می‌شود، از این منظر دیپلماسی فرهنگی بر دیپلماسی نظامی و سیاسی ارجعیت می‌یابد.

جنتّی با بیان اینکه دیپلماسی فرهنگی به تقویت اعتماد مردم دیگر کشورها نسبت به ارزش‌ها، انگاره‌ها و اندیشه‌ها کمک می‌کند، اظهار کرد: براساس این اعتماد، توافقنامه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی می‌تواند منعقد شود و زمینه جذب افراد صاحب نفوذ دیگر جوامع را که از طریق اقدامات سنتی سفارتخانه‌ها امکان پذیر نیست، فراهم می‌کند و به تدریج امکان سرمایه گذاری و تبادل بازرگانی را میسر می‌سازد.

وی ادامه داد: البته تصرف بازارهای مالی و صادراتی منطقه‌ای و بین‌المللی بدون شناخت فرهنگ و زبان ملل مقصد قطعاً امکان‌پذیر نیست. جنتّی در رابطه با پیش بینی افق برنامه‌های دولت، گفت: جامعه هدف در دیپلماسی فرهنگی اغلب جوانان دیگر کشورها هستند؛ جوان‌هایی که شاید در آینده مسئولیت‌های مهمی در داخل کشور خود به عهده گیرند، از این رو دیپلماسی فرهنگی بیش از هر چیز باید افق برنامه‌های دولت‌ها را در دیگر کشورها پیش بینی کند.

وزیر ارشاد معتقد است که فرهنگ برخلاف دیگر مظاهر دیپلماسی در جوامع مقصد با مقاومت کمتری مواجه می‌شود و این یکی از کلیدهای موفقیت قدرت نرم است. وی یکی از مهم ترین علل ناکامی دولت‌ها در دستیابی به اهداف سیاست خارجی‌شان در دیگر کشورها را مقاومت در برابر اقدامات دیپلماتیک رسمی آنان دانست و گفت: مصداق بارز آن این ادعا مقاومت سرسختانه ملت ایران در برابر خوی نظامی‌گری و تحریم‌های اقتصادی آمریکا است که دولتمردان و نظریه‌پردازان این کشور را به سرمایه‌گذاری در حرکت‌های خزنده فرهنگی سوق داده است.

جنتّی با بیان اینکه دیپلماسی فرهنگی از لحن خصمانه و آمرانه به دور است، اظهار کرد: در کنار جذابیت‌های ویژه‌اش با لطافت و ظرافت غیرمشهودی اعماق ذهن و روح مخاطبان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وی معتقد است که مخاطب قرار دادن دیگران چه در سطح دولت‌ها و چه در سطح ملت‌ها آنگاه که با ابزار قهرآمیز و لحنی آمرانه صورت می‌گیرد، هرچند ضمانت‌های اجرایی لازم را نیز داشته باشد، امّا با مقاومت همگانی روبه رو می‌شود و هزینه‌ها را افزایش داده و مقبولیت، محبوبیت و کارآیی آن را کاهش می‌دهد.

ضرورت بهره‌گیری از رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی

وزیر ارشاد با اشاره به بهره‌گیری از رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی، افزود: بهره‌گیری از رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی اعم از شبکه‌های ماهواره‌ای و یا فضای مجازی از جمله ابزار مهم ارتباط با ملّت‌ها است.

وی ادامه داد: تردیدی نیست که برای توفیق در دیپلماسی فرهنگی بازشناسی ارتباط این نوع دیپلماسی با موضوعاتی چون بیداری اسلامی، جنبش‌های اسلام‌گرایانه و عدالت‌جویانه، شهروندان علاقه‌مندان به جمهوری اسلامی، ایرانیان خارج از کشور، نخبگان و گروه‌های مرجع در دیگر کشورها و دیگر موضوعات مرتبط، ضروری است.

استفاده هوشمندانه از قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با شیعه هراسی

جنتّی با بیان اینکه ایران هراسی و شیعه هراسی ترفندی تبلیغاتی در کشورهای خاورمیانه و چالشی مهم برای کارآمدی دیپلماسی ایران در این منطقه به شمار می‌آید، گفت: بهترین راه مقابله با این ترفندها، استفاده هوشمندانه از قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است.

وزیر ارشاد در ادامه افزود: در دیپلماسی فرهنگی اگرچه برنامه‌های فرهنگی هنری نظیر برگزاری نمایشگاه‌ها، کنسرت‌ها و اهدای محصولات فرهنگی هنری به خودی خود ارزشمندند، امّا در حوزه قدرت نرم نقش مؤثری ندارند.

وی رمز توفیق دیپلماسی فرهنگی را هم‌افزایی برنامه‌های دقیق و بلندمدت با قدرت نفوذ در عمق و سطح عنوان کرد و گفت: به عبارت دقیق آنچه باید منتقل شود، طرز تفکر و شیوه اندیشیدن است نه طرز نواختن یک ساز و یا تماشا کردن یک فیلم.

جنتّی در پایان سخنان خود، یادآور شد: قدرت نرم نیازمند هوشمندی و هم‌افزایی عقاید و ابزارهای فرهنگی به صورت توأمان و هماهنگ است؛ از این رو توصیه می‌کنم تدوین راهبردهای این نوع قدرت را در طیف وسیع و هدفمند با نتایج قابل پیش بینی و ارزیابی وجهه همت خویش قرار دهید.

/830/302/م