شادکامی توحیدی بستری برای شادی اخروی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، خانم سکینه نیک، مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) مشهد، امروز در نشست تخصصی «شادکامی توحیدی» که در جمع اساتید و طلاب در سالن بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: عده ای تصور می کنند که در روانشاسی اسلامی، چیزی به عنوان شادی و شادکامی وجود ندارد؛ در حالی که این گونه نیست و در سیره ائمه دیده می شود که انسان ها را سفارش به شادی و نشاط می کردند.

وی ابراز کرد: دو رویکرد در دیدگاه روان شناسی وجود دارد، رویکرد عینی و رویکرد درون گرا؛ در رویکرد عینی موضوعاتی عینی و ملموس چون ثروت، لذت، شهرت که وجود خارجی دارند مورد توجه قرار می گیرد؛ این عوامل در تأمین شادکامی و کیفیت زندگی، موفق نبودند و رویکرد درون گرا، نه فقط به امور عینی بلکه به امور غیر عینی نیز توجه دارند و این توجه بستری را برای نقش معنویت و امور ماورای طبیعی آماده می کند.

مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) مشهد افزود: انسان ها با هر مذهب و اعتقادی که دارند در جستجوی سعادت و شادکامی هستند؛ اما تعریف این سعادت و خوشی برای رسیدن به رضایتمندی متفاوت است؛ حتی روانشناسانی که اعتقاد به مذهب و اسلام ندارند، به امور ماورایی توجه داشته اند، از جمله آن ها آلان کار است.

خانم نیک گفت: آلان کار از دو سنت لذت گرا و سعادت گرا یاد می کند؛ رویکرد لذت گرا به معنای تعریف شادی و زندگی خوب بر حسب جست‌وجوی لذت و پرهیز از درد است و رویکرد سعادت گرا به معنای تعریف شادی و زندگی خوب بر اساس توان بالقوه فرد است، بدین معنا که فرد اگر تمام توان خود را به فعلیت برساند به سعادت می رسد و در این رویکرد بر خلاف رویکرد قبلی، شادمانی فرد بر اساس سعادت است نه فقط بر اساس لذت بردن. 

نظریه انطباق توحیدی، کامل تر از نظریه های غربی است

این استاد حوزه و دانشگاه ابراز کرد: روان شناسان برای شادکامی و کیفیت زندگی نظریه هایی چون، نظریه خواسته(نیاز)، نظریه هیجان های مثبت و نظریه بهزیستی روانی را مطرح کرده اند که نظریه انطباق توحیدی یا زندگی موحدانه کامل تر از نظریه های غربی است.

این کارشناس مسائل خانواده با اشاره به این که انسان با تکیه بر توحید و با دارا بودن اخلاق موحدانه به بهترین شادکامی و سعادت دست پیدا می کند، گفت: نظریه شادکامی توحیدی، نظریه مبتنی بر منابع اسلامی و مبتنی بر حقایق و واقعیت های توحیدی است؛ لذا در لابه لای این نظریه توحید اثبات شده و فرد با بررسی این نظریه دیدگاه توحیدی پیدا می کند. 

وی ابراز کرد: نظریه شادکامی توحیدی بر این باور است که سازه شادکامی توحیدی توسط خداوند طراحی شده است و خداوند متعال خالق همه چیز، من جمله خالق سعادت است. خداوند متعال هم خالق است و هم رب؛ لذا پرودگار علاوه بر این که شادی و سعادت را آفریده است، آن را نیز مدیریت می کند.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که در نظریه انطباق توحیدی، انسان زندگی خود را موحدانه برنامه ریزی می کند، اظهار کرد: تحقق شادکامی توحیدی بسته به عواملی است که خداوند آن ها را در قالب شریعت و دین معرفی کرده است؛ لذا انسان ها نیز با رعایت کردن آموزه ها و دستورات دین می توانند به شادکامی توحیدی و سعادت حقیقی دست پیدا کنند.  

شادکامی توحیدی، بستر را برای شادکامی اخروی تأمین می کند

مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه(س) مشهد افزود: اگر انسان آموزه های دین را به دقت رعایت کند و عقاید و رفتار او مبتنی بر توحید و شریعت باشد، به طور قطع به دنیایی زیبا دست پیدا می کند و  شادکامی توحیدی نیز بستر را برای شادکامی اخروی فراهم می کند؛ لذا انسان به سعادت هر دو سرا دست می یابد.

خانم نیک گفت: ائمه اطهار(ع) مردم را توصیه به شاد بودن می کردند؛ بیان عواملی که موجب شادی و نشاط می شود، در سیره ائمه معصومین(ع) دیده می شود؛ در روایت آمده است که پیاده روی، مسواک زندن،نگاه به سبزه و شنا کردن انسان را به نشاط می آورد؛ علم پزشکی امروز نیز  تأثیر شنا کردن بر بیماری های روحی و رفع افسردگی و غم ثابت کرده است.

وی ابراز کرد: شادکامی توحیدی، زندگی خوب بر اساس شادی و نشاط است؛ چرا که حضرت علی(ع) می فرمایند: «اَلمُؤمِنُ بَشرُهُ فی وَجِهِهِ وَحُزنُهُ فی قَلبِهِ؛شادی مومن در رخسار او و اندوهش در دل است، در دعاهای خود نیز از خداوند مسألت می کنیم که «سبحان الله یا فارِجَ الهَمّ و یا کاشفَ الغَم فرِّجْ هَمّی، منزه است خداوندی که بر طرف کننده غم ها است، غم و مشکل من را برطرف کن، بر ضعف و کمی چاره ام رحم کن».

این کارشناس مسائل خانواده به تأثیر زیارت ائمه اطهار(ع) در افزایش شادی انسان اشاره کرد و گفت: دو نوع هیجان مادی و معنوی داریم که انسان با حضور در فضای معنوی و زیارت ائمه اطهار(ع) به هیجان معنوی دست پیدا می کند.

نیک اظهار کرد: دنیا مزرعه آخرت و پلی برای رسیدن به آخرت است؛ تولید و پیشرفت در اسلام توصیه شده است؛ خداوند در آیه 61 سوره هود می فرماید: «وَاسْتَعْمَرَکُمْ فِیهَا»، در این آیه مأمور به آباد کردن زمین شده اند؛ اما این نکته را باید مد نظر داشته باشیم که از نعمات دنیا استفاده کنیم اما وابسته و دلبسته آن ها نباشیم.

بنده مؤمن، محبوب ترین بنده خداوند متعال است

وی ابراز کرد: انسان موحد، اعتقاد به خیر بودن امور دارد؛ لذا هم در رسیدن نعمت و هم در نقمت ها صابر است؛ امام صادق علیه‏السلام فرمود: «اَوْحَی اللّه‏ُ تَعالی اِلی مُوسی: ما خَلَقْتُ خَلْقا اَحَبَّ اِلَیَّ مِنْ عَبْدِیَ الْمُؤمِنِ فَاِنّی اِنَّما اَبْتَلیهِ لِما هُوَ خَیْرٌ لَهُ وَاُعافیهِ لِما هُوَ خَیْرٌ لَهُ... وَاَنَا اَعْلَمُ بِما یَصْلَحُ عَلَیْهِ عَبْدی؛ خداوند بلند مرتبه به موسی وحی نمود که: موجودی نیافریدم که نزد من از بنده مؤمنم محبوب‏تر باشد. پس براستی او را گرفتار می‏کنم به آنچه برای او خوب است، و او را عافیت می‏دهم به آنچه برای او خوب است... و من به آنچه باعث اصلاح امر بنده‏ام می‏شود آگاهترم.»

خانم نیک با اشاره به این که خداوند از خود انسان به او، اولی تر و مهربان تر است، گفت: در روایت آمده است که «قَلْبُ الْمُؤْمِنِ عَرْشُ الرَّحْمَن، قلب مؤمن عرش الهی است.»؛ این رو اگر انسان در زندگی نگاه خبر باوری داشته باشد، قطعا رضایتمندی و شادکامی و سرور را به دنبال خواهد داشت. 

این کارشناس مسائل خانواده با اشاره به این که پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «فی کُلِّ قضاءِ اللهِ عزّوجلَّ خِیَرَةٌ للمؤمنِ، در تمام قضاهای خداوند، برای مؤمن خیر است.»، گفت: شکر در خوشی ها، صبر در ناخوشی ها، رغبت در طاعت و کراهت در مصیبت از نشانه های انسان مؤمن است./1309/پ201/ب6