یازدهمین جشنواره نقد کتاب برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حسین پاینده نویسنده و استاد نظریه و نقد ادبی دانشگاه علامه طباطبائی در اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب گفت: هم‌ اکنون 60 هزار عنوان کتاب در سال منتشر می‌شود.

پاینده با بیان این که نقد یعنی تبیین مبانی متکثر متون با استناد بر روش‌شناسی‌ها و نتایج اخذ شده از نظریه‌های میان رشته‌ای و کار منتقد یک کار تخصصی است، اظهار داشت: آن چه تسامحاً نقد خوانده می‌شود معرفی این آثار بوده و نقد نیست، این کار هدفی جزء معرفی آثار و کتاب‌های تازه منتشر شده ندارد،  نقد یعنی تبیین مبانی متکثر متون با استناد بر روش‌شناسی‌ها و نتایج اخذ شده از نظریه‌های میان رشته‌ای و کار منتقد یک کار تخصصی است.

استاد نظریه و نقد ادبی دانشگاه علامه طباطبائی با تأکید بر این که  منتقد به فضای سفید بین کلمات نظر دارد، ابراز کرد: متأسفانه ما نقد را با انتقاد یکسان شمردیم در حالی که کار منتقد برشماری نقاط منفی و مثبت اثر نیست.

 
وی با اشاره به این که امروز معرفی باید عاری از جانبداری و خصومت‌ورزی شخصی بوده و با دیدی علمی انجام شود، گفت:  منتقدان برای تثبیت جایگاه مرور و معرفی کتاب دچار مشکلاتی چون ورود نداشتن به موضوع کتاب، نازل بودن سطح دانش مقاله‌نویس، شتاب‌زده‌ بودن مقالات، تحسین و مذمت و استفاده از کلمات مبالغه‌آمیز برای خوب گفتن از کتاب و جایگزینی بد گفتن نویسنده به جای بررسی محتوایی کتاب شده‌اند.
  

امیرعلی نجومیان استاد دانشکده شهید بهشتی در ادامه مراسم یازدهمین جشنواره نقد کتاب با بیان این که نقد ارزیابانه همچنان با ما است، گفت: نقد کتاب را می‌توان در چهار مرحله تاریخی، نقدهای تفصیلی، نقدهای توصیفی، نقدهای ارزیابانه و نقدهای تحلیلی ارزیابی کرد. 

 
نجومیان با اشاره به این که کتاب یک فضای گفتمانی است و نمی‌توان آن را به عنوان پدیده مستقل بررسی کرد، ابراز داشت: جامعه ما نیازمند تحلیل گفتمانی کتاب است و این تحلیل گفتمانی بر سه محور جایگاه، تأثیرگذاری و کارکرد و نسبت اتکا دارد. منتقد کتاب باید جایگاه گفتمانی آن کتاب را پیدا کرده و پس از تشخیص تأثیرگذاری و کارکرد آن در حوزه گفتمان اجتماعی و تعیین نسبت کتاب به گفتمان موجود، به نقد آن بپردازد.

استاد دانشکده شهید بهشتی با تأکید بر این که از نظریه پردازان داخلی استفاده نمی کنیم، اظهار داشت: متأسفانه در ایران در مقالات به منتقدان و نظریه‌پردازان غربی اشاره می‌شود و نظریه‌پردازان خودمان فراموش می‌شوند. 
 

محمدرضا ترکی، استاد دانشگاه درادامه مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب با اشاره به این که اما وقتی به روزگار خودمان می‌رسیم با پدیده نامطلوب نقد عصبی، خشن و حسی مواجه می‌شویم و دیگر منتقد جایگاه خود را ندارد و دانشگاه نقد را نمی‌پذیرد،  اظهار داشت: نقد دیروز و امروز ما خیلی متفاوت شده. در سنت ادبی ما نقد بخشی از پروسه تألیف بود و نویسندگان فرصت را برای حاشیه نویسی ایجاد می‌کردند و گاهی نیز خود بر اثرشان حاشیه می‌نوشتند و این به نوعی فرهنگ شده بود.

ترکی در ادامه سخنان کوتاه خود، افزود: امروزه نقد از نظر دانشگاهیان چیزی فراتر از مرور و معرفی یک کتاب نیست. منتقدان امروز ما وجهه خوبی ندارند و ما باید بار دیگر نقد را به عنوان بخشی از پروسه تألیف، تعریف کنیم.
 

محمدخانی معاون حوزه نقد شهر کتاب در ادامه این مراسم با بیان این که در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی در عرصه مکتوب و شفاهی صورت گرفته، ابراز کرد: البته کتاب‌های پایه‌ای در حوزه نقد به نگارش درآمده است، اما نقد در جامعه ما با سیاست، روان‌شناسی و مباحث اجتماعی ایرانیان پیوند خورده است.

 
محمدخانی با اشاره به این که تا تعارفات برقرار است، نقد نمی‌شود، اظهار داشت: امروزه تعداد کمی از نویسندگان حوزه ادبیات و فلسفه از منتقدان کتاب‌های خود تشکر می‌کنند و بسیاری از بزرگان فرهنگی ما تحمل نقد را ندارند و یک از دلایل کم شدن نقد را نبود امتیاز برای نقد در مراکز علمی و پژوهشی و حمایت نشدن مالی برای منتقدان از مشکلات نقد در ایران به حساب می‌آید.

معاون حوزه نقد شهر کتاب با بیان این که  باید بزرگان فرهنگ ما کتاب را توصیه کنند تا کسانی که از میان 60 هزار عنوان منتشر شده در سال به 40 درصد آن‌ها هم دسترسی ندارند، بتوانند با تمامی کتاب‌ها آشنا شوند.
 

در پایان مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب جوایزی به رحمان مشتاق‌مهر، محمدرضا ترکی، عنایت‌الله فاتحی‌نژاد، چنگیز مولایی، حجت الاسلام سیدحسین اسلامی، مهدی کمالی، گلپر نصری، محمدواعظ فرازانی، عباس خلجی، محمد هدایی، علی صفوی‌آق‌قلعه، محسن رحمتی، شیدا آرامش‌فرد، زهره حیدری‌شاهی، بهار اشراق، علی‌اصغر محمدخانی و سیدفضل‌الله موسوی اهدا شد./812/پ202/ب4