نفس اماره خطرناک‌تر از شیطان است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله سید رحیم توکل استاد اخلاق حوزه علمیه قم، در دومین جلسه اخلاق که در مدرسه گلپایگانی برگزار شد، به ریشه‌های به وجود آمدن رذایل اخلاقی اشاره کرد و گفت: شیطان به عزت خداوند قسم خورده است که سد میان انسان‌ها و صراط مستقیم باشد و قصد دارد که افراد را از عبودیت خداوند باز دارد؛ ابلیس سال‌ها در این راه کمین کرده و وقتی بستر آماده شد، آن موقع به انسان حمله میکند تا بتواند آنها را گمراه کرده و راه از عبودیت باز می‌دارد.
وی با اشاره به آیه «ثُمَّ لَآتِیَنَّهُمْ مِنْ بَیْنِ أَیْدیهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَیْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شاکِرینَ» بیان کرد: خداوند در این آیه فرموده است که شیطان از جلو، عقب، سمت راست و سمت جمله میکند تا راه نفوذی برای گمراهی انسان پیدا کند تا بتواند انسان را از شکرگزاری خداوند باز دارد.
آیت‌الله توکل با بیان این که یکی از راه‌های نفوذ خطرناک شیطان در انسان جایی است که دو نامحرمی خلوت کنند، افزود: از مقدس اردبیلی پرسیدند که اگر به طور اتفاقی در اتاقی با زنی نامحرم قرار گرفتید و او شما را دعوت به گناه کند چه می‌کنید؟ وی پاسخ نداد که گناه نمی‌کنم بلکه گفت من از پیش آمدن چنین صحنهای به خدا پناه می‌برم.
وی به مقایسه وسوسه‌ها شیطان و نفس اماره پرداخت و اظهار داشت: در آیات قرآن کریم آمده است که «إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطَانِ کَانَ ضَعِیفًا»؛ مکر شیطان ضعیف است اما درباره نفس اماره میفرماید«وَ مَا أُبَرِّىءُ نَفْسِی إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ مَا رَحِمَ رَبِّیَ إِنَّ رَبِّی غَفُورٌ رَّحِیمٌ».
استاد اخلاق حوزه علمیه قم افزود: از این آیه معلوم میشود که خطر نفس آن قدر بالا است که آیه میفرماید مگر در این مسأله خدا رحم کند و انسان دچار لغزش نشود؛ تنها با نماز شب، نماز جماعت، روزه انسان را از شر نفس در امان نخواهد بود؛ برخی نماز شب می‌خواند اما این عبادت سبب عجب او میشود.
آیت الله توکل با بیان این که وسوسههای شیطان آشکار و نفس اماره دشمن پنهان انسان‌ها است، گفت: شیطان انسان را دعوت به گناه میکند اما نفس اماره فرد را امر به گناه میکند و به سوی گناه سوق می‌دهد؛ بنابراین خطر نفس اماره از شیطان بیشتر است.
استاد سطح عالی حوزه علمیه قم بیان کرد: خطر بزرگ‌تر برای انسان این است که از وجود دشمن خطرناک درونی یعنی نفس اماره بی‌خبر است؛ بنابراین باید از وسوسههای نفس آگاهی داشته باشیم تا بتوانیم بر این دشمن درونی غلبه کنیم.
آیت الله توکل با اشاره به آیه «هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ» گفت: طبق این آیه هدف از بعثت انبیای الهی تزکیه نفس، تعلیم کتاب و آموزش حکمت الهی است اما مهم‌ترین هدف از بعثت پیامبران دعوت انسان‌های به تزکیه درونی و دور نگه داشتن آنها از نفس اماره است./998/پ202/ف