پنجمین همایش عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی در مشهد برگزار می‌شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت‌الاسلام محمد الهی خراسانی، دبیر علمی پنجمین همایش عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی، پیش از ظهر امروز در نشست خبری این همایش که در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، گفت: حوزه‌های علمیه شیعی، میراث دار معارف جاوید قرآن و عترت هستند و همواره پاسداران حریم و کیان عقاید و شریعت اسلامی بوده‌اند.
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین منابع معارف اصیل دینی، مجموعه میراث حدیثی ما است که در واقع میراث معرفتی و معنوی اهل‌بیت(ع)، گسترده‌ترین منبع استنباط علوم و معارف دینی به شمار می‌رود به‌گونه‌ای که به تعبیر رهبری «ما می‌توانیم حدیث را مادر بسیاری از علوم اسلامی و به یک معنا، همه آن بدانیم».
اهمیت مطالعه حدیث در علوم دینی
دبیر علمی پنجمین همایش عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی بابیان این‌که تلاش محدثان و حافظان حدیث در سراسر کشور بسیار چشم‌گیر و ستودنی است، خاطرنشان کرد: این فعالیت‌ها از ثبت و ضبط حدیث شروع و با ترجمه، تدوین، گردآوری و تحلیل روایات ادامه دارد؛ به‌تدریج در حوزه علوم حدیث، شاخه‌های متعدد علمی همچون «رجال الحدیث»، «مصطلح الحدیث»، «علل الحدیث» و «فقه الحدیث» شکل گرفت و حوزه‌های بهره‌وری علمی از این مجموعه به‌طور گسترده‌تری معرفی شد.
وی افزود: امروز ما میراث دار حجم عظیمی از تلاش‌های علمی عالمان دینی بر محور حدیث هستیم و البته این میراث عظیم نیازمند تصحیح، تحقیق، کارآمد سازی و روزآمدسازی است، افزون بر آن، در عرصه حدیث نیز نیازمند نسبت یابی حدیث با قرآن و عقل، تحلیل محققانه و علمی و همین‌طور ارزیابی و پردازش سندی و مضمونی هستیم.
تلاش برای احیای جایگاه حدیث
دبیر حلقه علمی حدیث دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در خصوص این همایش، توضیح داد: سلسله همایش‌های «عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی» در مسیر احیای جایگاه حدیث، دانش‌ها و مطالعات حدیثی در حوزه‌های علمیه طرح‌ریزی‌شده است و به دنبال بازخوانی و بازشناسی عرصه‌ها و روش‌های نوین و کارآمد حدیث پژوهی است.
وی به بیان مهم‌ترین اهداف این همایش پرداخت و اظهار کرد: آگاهی بخشی نسبت به‌ضرورت توجه به علوم و معارف حدیث در حوزه‌های علمیه، تبیین عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی برای دانش‌پژوهان حوزه، آشنایی طلاب با تازه‌ترین خدمات و محصولات پژوهشی در عرصه علوم و معارف حدیث، معرفی صاحب‌نظران و حدیث پژوهان برجسته به طلاب حوزه علمیه و زمینه‌سازی برای ایجاد ارتباط میان فعالان و مراکز حدیث پژوهی، از جمله اهداف برگزاری این همایش به شمار می‌رود.
برگزاری چهار همایش حدیثی از سوی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
این استاد حوزه و دانشگاه بابیان این‌که دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، سلسله همایش‌های «عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی» را از سال 1387 آغاز کرد، ادامه داد: این همایش در چهار سال پیاپی تا سال 90 برگزار شد که در سال جاری نیز پس از سه سال وقفه، همایش پنجم در اسفند 1393 برگزار خواهد شد.
وی به تشریح دیگر همایش‌ها و موضوعات طرح‌شده در آن پرداخت و ابراز کرد: نخستین همایش در خرداد 87 با رویکرد «اهمیت و ضرورت مطالعات حدیثی» برگزار شد، حضرت آیت‌الله سبحانی به این همایش پیام صادر کردند؛ حجت‌الاسلام مسعودی با موضوع «تأثیر گذاری حدیث بر دانش‌های اسلامی» و حجت‌الاسلام مهریزی با موضوع «آسیب‌شناسی مطالعات حدیثی» به ایراد سخنانی پرداختند.
حجت‌الاسلام الهی خراسانی ادامه داد: همایش دوم که در اردیبهشت 88 با پیام حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی برگزار شد، «رویکردهای نو به حدیث پژوهی» موردبررسی قرار گرفت؛ حجت‌الاسلام امیر قنوی با موضوع «رویکردی نو به اثبات الصدور» و حجت‌الاسلام عبدالهادی مسعودی با موضوع «رویکرد روشمند به حدیث پژوهی» سخنرانی کردند.
وی به برگزاری سومین همایش از سلسله همایش‌های عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی در خردادماه 89 اشاره و اضافه کرد: رویکرد این همایش، «اصالت تاریخی حدیث» حدیث بود که با قرائت پیام حضرت آیت‌الله سبحانی به این همایش آغاز شد و با سخنرانی حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی راد با موضوع «اصالت تاریخی حدیث» و برگزاری میزگرد علمی با موضوع «جوامع اولیه حدیثی، مأخذها و معیارها» با حضور حجت‌الاسلام مختاری و دکتر مجید معارف ادامه یافت.
دبیر علمی پنجمین همایش عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی عنوان کرد: چهارمین همایش در خردادماه سال 1390 با رویکرد «ظرفیت‌های مغفول در معارف حدیث» و با پیام حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی آغاز شد؛ سخنرانی حجت‌الاسلام سید کاظم طباطبایی با موضوع «رویکردی نو به هندسه معارف حدیث» و برگزاری میزگرد علمی با موضوع «ظرفیت‌ها مغفول در معارف حدیثی» با حضور حجت‌الاسلام رضا برنجکار و حجت‌الاسلام عباس پسندیده از دیگر برنامه‌های همایش چهارم به شمار می‌رود.
برگزاری کارگاه‌های تخصصی در حاشیه همایش‌ها
وی به برگزاری کارگاه‌های جانبی در همایش چهارم اشاره کرد و گفت: در حاشیه این همایش، کارگاه‌های فقه الحدیث، معارف اعتقادی، معارفت تفسیری و مهارت‌های تفسیری برگزار شد؛ در همه همایش‌ها افزون بر تجلیل از اساتید حدیث پژوه، نمایشگاه تخصصی کتب علوم حدیث نیز در حاشیه همایش‌ها برپا می‌شد.
حجت‌الاسلام محمد الهی خراسانی با اشاره به برگزاری پنجمین همایش از سلسله همایش‌های عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی، اظهار کرد: در همایش پنجم حدیث پژوهی که چهارشنبه 20 اسفند از ساعت 15:30 تا 20 در محل سالن اجتماعات دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌شود، اساتید برجسته‌ای به ارائه بحث در رابطه با محور کلی همایش که «نقش علوم حدیث در استنباط فقهی» است، خواهند پرداخت.
قرائت پیام حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی در همایش پنجم
وی درباره جزئیات برگزاری این همایش، گفت: پیام حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی قرائت خواهد شد و در ادامه، آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، مدرس خارج فقه و اصول با موضوع «نقش تأملات رجالی در استنباط فقهی»، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی نصیری، پژوهشگر علوم حدیث و فقه و عضو هیأت مؤسس انجمن حدیث حوزه با موضوع «نقش مبانی فقه الحدیثی در استنباط فقهی»، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری، پژوهشگر حدیث و فقه و عضو شورای عالی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی با موضوع «رویکردی نو در تدوین جوامع حدیثی» و حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی خدامیان آرانی، پژوهشگر علوم حدیث و فقه و مألف اثر برگزیده کتاب سال حوزه علمیه با موضوع «احیاء روش تحلیل فهرستی» به سخنرانی خواهند پرداخت.
دبیر علمی پنجمین همایش عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی تصریح کرد: در این همایش نیز همچون دیگر همایش‌ها از یک حدیث پژوه برجسته حوزه تجلیل به عمل خواهد آمد که در همایش پنجم از حجت‌الاسلام مهدی مهریزی به‌پاس تلاش‌های ارزنده در عرصه تحقیق، تألیف، تدریس و مدیریت علمی حوزه علوم و معارف حدیث، تجلیل خواهد شد.
ارائه سه موضوع تخصصی در کارگاه‌های جانبی
وی افزود: پس‌ازاین همایش، کارگاه‌های آموزشی با محور کلی «نقش علوم حدیث در استنباط فقهی» با حضور اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه برگزار خواهد شد؛ این کارگاه‌ها در روز پنج‌شنبه 21 اسفند 93 در دو نوبت صبح و عصر برگزار خواهد شد؛ کارگاه «روش‌شناسی تصحیح اسنادی جوامع حدیثی» با حضور حجت‌الاسلام رضا مختاری برای مدرسان سطح سه و چهار حوزه در ساعت 9:30 تا 11:30 روز پنج‌شنبه ارائه خواهد شد همچنین کارگاه «روش‌شناسی اجتهاد روایت محور» با حضور حجت‌الاسلام علی نصیری برای طلاب سطح سه و چهار حوزه در ساعت 8 تا 9:30 و بعدازظهر از ساعت 16 تا 18 برگزار می‌شود؛ کارگاه «روش‌شناسی تطبیقی تحلیل فهرستی روایات فقهی» نیز به‌عنوان آخرین کارگاه این همایش با حضور حجت‌الاسلام مهدی خدامیان با مخاطب طلاب سطح سه و چهار حوزه از ساعت 10 تا 11:30 و بعدازظهر از ساعت 14 تا 16 در مرکز علمی آخوند خراسانی تشکیل خواهد شد.
راه‌اندازی رشته تخصصی علوم و معارف حدیث
دبیر حلقه علمی حدیث دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در پاسخ به پرسشی مبنی بر تأثیر همایش‌های سال قبل بر حوزه فعالیت، خاطرنشان کرد: به دنبال برگزاری نخستین همایش توانستیم نخستین دوره علوم و معارف حدیث را در دوشاخه برادران و خواهران برگزار کنیم و به دنبال همایش‌های بعدی، رشته تخصصی علوم و معارف حدیث با مدرک رسمی سطح سه حوزه تصویب و اولین دوره آن با حضور دانش‌پژوهان ممتاز حوزه علمیه برگزار شد.
وی افزود: حلقه علمی حدیث نیز با آغاز برگزاری سلسله همایش‌های عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تشکیل شد، این حلقه علمی، نشست‌های متناوب خود را در طول سال برگزار می‌کند و تاکنون بیش از 140 نشست علمی به همراه تألیف، نقد و بررسی بیش از 50 مقاله علمی از سوی افراد حلقه که از دانش‌پژوهان حوزه علمیه هستند، صورت گرفته است.
حجت‌الاسلام الهی خراسانی با تأکید بر این‌که این همایش تنها همایش مستمر تخصصی در حوزه حدیث پژوهی در کشور است، یادآور شد: مخاطبان این همایش در درجه اول مدرسان و فضلای حوزه علمیه هستند و در درجه بعد، همه علاقه‌مندان به علوم و معارف حدیث در حوزه و دانشگاه می‌توانند از مباحث این همایش بهره‌برداری کنند.
این همایش مختص به حوزویان نیست
وی با یادآوری این نکته که این همایش مختص به حوزویان نیست، خاطرنشان کرد: در همایش سوم حدیث پژوهی، دکتر مجد حضور داشتند که استاد تمام دانشگاه تهران هستند، در همایش چهارم نیز دکتر رضا برنجکار که استاد تمام دانشگاه تهران هستند، حضور پیدا کردند که این حضور اساتید دانشگاه گواه آن است که این همایش مختص به حوزه‌ها نیست.
دبیر علمی پنجمین همایش عرصه‌ها و روش‌های حدیث پژوهی تصریح کرد: همزمان با برگزاری همایش پنجم، ویژه‌نامه همایش با عنوان «حدیث فقاهت» منتشر خواهد شد که در این ویژه‌نامه در بخش اول، مجموعه گفتارهایی از حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی، حجت‌الاسلام رضا مختاری، حجت‌الاسلام نصیری و حجت‌الاسلام خدامیان خواهد بود؛ بخشی از این ویژه‌نامه نیز ارج نامه‌ای مربوط به تحلیلی از زندگینامه علمی دکتر مهریزی، مصاحبه و گفتاری از ایشان درباره رویکرد همایش است./9315/پ202/ب4