دکترین نظامی اوباما در قلب دیپلماسی با ایران
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، رئیس‌جمهور امریکا گفت‌وگو درباره ابعاد دیپلماتیک توافق هسته‌ای با ایران را با به‌رخ‌کشیدن توانایی نظامی امریکا در مقابل ایران آغاز کرد و گفت: امریکا با درک اینکه همه گزینه‌ها را برای خود محفوظ نگه می‌دارد، سعی دارد دیپلماسی با ایران را بیازماید.
باراک اوباما در یک گفت‌و‌گوی تفصیلی که نیویورک تایمز آن را در 5 هزار کلمه منتشر کرده، ابعاد مختلف توافق هسته‌ای با ایران را بیان کرد. این گفت‌وگو را توماس فریدمن، خبرنگار نیویورک تایمز در کاخ سفید با رئیس‌جمهور امریکا انجام داده که تماما درباره توافق هسته‌ای با ایران است.
رئیس‌جمهور امریکا گفت: این تصور که ایران قابل بازداشتن نیست، مورد بحث نیست و باید دیپلماسی با ایران را آزمود. «ما با گفتن اینکه «بگذار دیپلماسی را آزمایش کنیم» و با این درک که همه گزینه هایمان را حفظ می‌کنیم و بی‌تجربه هم نیستیم... می‌توانیم ببینیم که آیا می‌توانیم مسئله (هسته‌ای) را از راه دیپلماتیک حل کنیم یا نه؟» این سخنان اوباما در حالی ابراز شد که رئیس‌جمهور ایران در سخنرانی خود بعد از بیانیه لوزان گفته بود: «رویکرد دولت این بود که اگر دیگران به ما تکریم کنند و تهدید نکنند پاسخ تکریم خود را با تکریم خواهند گرفت و ما هم به آنها تکریم می‌کنیم.»
روحانی همچنین توافق سوئیس را گام اول دانست که می‌تواند در گام‌های بعدی به رفع تخاصم با کشور‌هایی که ایران با آنها در گذشته تخاصم داشته، منجر شود. اما اوباما در گفت‌وگو با نیویورک تایمز در پاسخ به پرسش فریدمن که پرسیده بود آیا مخرج مشترکی درباره نحوه برخورد سیاست خارجی امریکا با ایران، کوبا و میانمار وجود دارد یا نه، از وجود یک دکترین در دولت خود خبر دارد که بر اساس حفظ ظرفیت‌های (نظامی) امریکا همزمان با دیپلماسی با ایران ترسیم می‌شود. او گفت: «بودجه دفاعی ایران 30 میلیارد دلار است و بودجه دفاعی ما نزدیک به 600 میلیارد. ایران می‌داند که نمی‌تواند با ما مبارزه کند... از من در مورد دکترین اوباما سؤال کردی. دکترین (من) این است: «ما تعامل می‌کنیم، اما همه ظرفیت‌هایمان را هم حفظ می‌کنیم.» رئیس‌جمهور امریکا در توضیحات بعدی، منظور خود را از «ظرفیت» با صراحت بیشتری بیان کرده است: « ممکن است از راه دیپلماسی ایران تغییر کند ولی اگر هم چنین نشد، توانایی هایی بازدارندگی ما و تفوق نظامی ما نیز در جای خود است.»
صاحبنظران سخنان اوباما را پاسخ به پیشنهاد اخیر رئیس‌جمهور ایران برای رفع تخاصم با همه کشورها ارزیابی می‌کنند. اوباما با اشاره به نگرانی‌هایی که عربستان و برخی کشورهای عربی از توافق احتمالی با ایران دارند، تأکید کرد که کشورهای عربی و به‌صورت خاص عربستان، تهدیدات خارجی واقعی دارند ولی تهدیدات داخلی آنها نیز جدی است: «جمعیتی که در برخی مواقع منزوی شده، جوانانی که بی‌کار هستند، ایدئولوژی‌ای که ویرانگر و پوچ‌گراست و در برخی مواقع هیچ مجاری سیاسی مشروعی برای اعتراض وجود ندارد (تهدید است).» اوباما می‌گوید که بخشی از کارهایی که امریکا باید انجام بدهد این است که چگونه توانایی کشورهای عربی را در مقابل تهدیدات خارجی تقویت کند ولی تأکید کرده که «بدنه سیاسی این کشورها باید طوری تقویت شود که جوانان سنی احساس کنند می‌توانند انتخابی بیش از داعش داشته باشند. به نظر من بزرگ‌ترین تهدید هایی که آنها با آن روبه‌رو هستند از حمله ایران ناشی نمی‌شود بلکه از نارضایتی داخلی کشورهای خودشان ناشی می‌شود. این بحث سختی است (که باید با اعراب داشته باشیم) ولی مجبوریم که چنین بحثی داشته باشیم.»
نگرانی اسرائیل رفع می‌شود
اوباما به توافق هسته‌ای احتمالی با ایران اشاره کرده و گفته که ایران در این زمینه عملگرایانه برخورد می‌کند: «به نظر من آنها (ایرانی ها) تا حدی به افکار عمومی خودشان پاسخگو هستند. باراک اوباما در بخش دیگری از گفت و گو با فریدمن گفته که نگرانی‌های نتانیاهو و اسرائیلی‌ها از ایران را درک می‌کند: «این (ایران) رژیمی است که در بالاترین سطح تمایل خود برای نابودی اسرائیل را ابراز کرده، هولوکاست را انکار کرده، ایده‌های یهود ستیزانه زهراگینی بروز داده و کشور بزرگی با جمعیتی گسترده و قوای نظامی پیچیده است.» اوبامادر عین حال تأکید دارد که چارچوب به دست آمده برای توافق با ایران می‌تواند نگرانی‌های استراتژیک اسرائیل را بسیار مؤثر‌تر و کم هزینه‌تر از هر رهیافت دیگری ارضا کند. به گفته اوباما، اقدام نظامی علیه ایران می‌تواند برنامه هسته‌ای ایران را برای یک دوره زمانی عقب بزند ولی تقریباً به طور قطعی باعث شتاب ایران به سوی بمب (اتمی) خواهد شد.
رئیس‌جمهور امریکا معتقد است که اگر امریکا هیچ کاری به جز تحریم ایران انجام ندهد، ایران «به ساخت زیر ساخت‌های هسته‌ای خود ادامه خواهد داد و ما نیز دسترسی کمتری به آنچه در حال وقوع است خواهیم داشت.» به گفته اوباما در دنیای ایده‌الی ممکن است تصور شود که ایرانی‌ها بگویند ما هیچ زیرساخت هسته‌ای نخواهیم داشت «ولی ما می‌دانیم که این (برنامه هسته‌ای) تبدیل به غرور و ملی‌گرایی ایران شده است.» اوباما تأکید کرد: «حتی آنهایی که ما آنها را میانه رو و اصلاح‌طلب فرض می‌کنیم هم حامی مقداری برنامه هسته‌ای در داخل ایران هستند و با فرض اینکه آنها به طور کامل تسلیم نخواهند شد و با توجه به اینکه آنها نیز نمی‌توانند آستانه مورد نظر نخست وزیر نتانیاهو را برآورده کنند، هیچ رهبر ایرانی‌ای چنین کاری نخواهد کرد.» اوباما افزود: «با توجه به این واقعیت که (ایران) کشوری است که یک جنگ هشت ساله را با یک میلیون کشته پشت سر گذاشته (شمارشهدای ایران در جنگ هشت ساله 300 هزار نفر است) به نظر من، آنها وقتی مسئله غرور ملی و در برخی موارد بقای ملی مطرح باشد، تحمل سختی را می‌کنند.»
نظارت بی‌سابقه
اوباما در بخش دیگری از گفت و گو با فریدمن به مفاد بیانیه سوئیس اشاره کرد و گفت: «در صورت توافق نهایی بازرسی هایی شدید و بی‌سابقه انجام خواهد شد و ما قادر خواهیم بود همه جنبه‌های زنجیره برنامه هسته‌ای آنان را واینکه آنها دقیقاً چه کاری انجام می‌دهند داشته باشیم که این (بازرسی ها) حداقل 20 سال ادامه خواهد یافت و برای 10 سال اول، برنامه (هسته‌ای) آنها نه فقط فریز خواهد شد بلکه به میزان گسترده‌ای به عقب برخواهد گشت. . . ما نظارتی بر برنامه هسته‌ای آنان خواهیم داشت که هیچ گاه سابقه نداشته است.»
اوباما یک بار دیگر تأکید کرد که نگرانی نتانیاهو را درک می‌کند ولی تأکید کرد که «دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران بهترین راه. . . برای اطمینان از این است که ایران سلاح هسته‌ای نخواهد داشت. ما با این توافق این پیام واضح را به ایرانی‌ها و منطقه می‌فرستیم که اگر هر کسی اسرائیل را آشفته کند، امریکا حاضر است.» امریکا همچنین این پیام را به ایران می‌فرستد که «شما باید رفتارتان را در سطحی گسترده‌تر تغییر دهید و ما تصمیم داریم که اگر شما وارد فعالیت تهاجمی بی‌ثبات ساز شوید، از متحدان خودتان حمایت کنیم.» اوباما اقرار کرد که توافق هسته‌ای که امریکا با ایران انجام می‌دهد بر اساس این ایده پایه گذاری نشده که رژیم تا حدی تغییر خواهد کرد: «حتی اگر ایران اصلاً تغییری هم نکند، این توافق خوبی است. . . این همچنان بهترین گزینه برای حفاظت ما از خودمان است.» اوباما مدعی شد توافقی که با ایران خواهد شد، این امکان را فراهم می‌کند که آنچه در کل زنجیره هسته‌ای ایران اتفاق می‌افتد را از معادن اورانیوم تا همه راه هایی که به تأسیسات نهایی مثل نطنز می‌رسد بازرسی کند.
تحریم‌های سازمان ملل تعلیق می‌شوند
ما عملاً تصمیم داریم یک کمیته تدارکات ایجاد کنیم که بررسی می‌کند چیزهایی را که آنها وارد و صادر می‌کنند و چیزهایی را که ممکن است کاربرد دوگانه داشته باشد، می‌آورند. اوباما همچنین مدعی شد: «ما تصمیم داریم مکانیسمی ایجادکنیم که به وسیله آن بازرسان (آژانس) بتوانند همه جا بروند.» خبرنگار می‌پرسد: «همه جای ایران؟» اوباما می‌گوید: هر جایی که ما مظنون باشیم. اوباما درپاسخ به سؤالی درباره تحریم‌ها گفت که جزئیات تحریم‌ها هنوز باید مورد بحث قرار بگیرد ولی گفت: «(تفاهم) چارچوب خواستار این است که ایران گام‌هایی بردارد که باید طی کند... در این مرحله، سپس تحریم‌های سازمان ملل تعلیق می‌شود، البته تحریم‌های مربوط به اشاعه هسته‌ای (ولی) تحریم‌های مربوط به موشک‌های بالستیک و... باقی خواهد ماند. در چنین وضعی ما توانایی برای بازگردان تحریم‌ها را در صورت نقض خواهیم داشت.» رئیس‌جمهور امریکا در مورد تحریم‌هایی که با ادعای نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم علیه ایران وضع شده، گفت: «تحریم‌هایی وجود دارد که همچنان پابرجا خواهند بود، چراکه مربوط به برنامه هسته‌ای ایران نیستند. فکر می‌کنم این اصل مطلبی است که دائماً به صراحت اعلام کرده‌ایم. اگر بتوانیم توافق هسته‌ای را نهایی کنیم و اگر ایران به آن پایبند بماند، بخش بزرگی از کار را انجام داده‌ایم، اما این مسائل ما با ایران را تمام نکرده و ما همچنان به همراه متحدان و دوستانمان به شدت برای کاهش و امیدوارم توقف، فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده‌ای که ایران در منطقه درگیر آنهاست و حمایت از سازمان‌های تروریستی، تلاش خواهیم کرد.»/907/د101/ح
منبع : روزنامه جوان