گزارش رسا از ششمین همایش رؤیت هلال و تقویم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ششمین همایش رؤیت هلال و تقویم و نشست مقدماتی همایش بین المللی فقهی نجومی رؤیت هلال پنجشنبه 17 اردیبهشت‌ماه با ریاست علی اکبر ولایتی، رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در مجتمع یاوران مهدی(عج) جمکران برگزار شد.

بر اساس این گزارش، همایش نامبرده با سخنرانی آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری، مدیر حوزه‌های علمیه کشور و حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، رییس ستاد اقامه نماز کشور افتتاح شد.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور در این همایش با بیان این‌که بخش عمده‌ای از تکالیف شرعی به اوقات بازگشت دارد، گفت: رابطه تنگاتنگی میان فقه و احکام فقهی و رؤیت هلال وجود دارد که این خود بیانگر اهمیت برگزاری همایش‌های رؤیت هلال از سوی علما و مراجع تقلید است.

همچنین رییس ستاد اقامه نماز کشور با تأکید بر این‌که دانشگاه و آموزش و پرورش ما فلج پرور است، گفت: در جامعه امروزی زکات از میان رفته و نماز بیمار شده است در حالی که تنها به اعتکاف و حفظ قرآن و برنامه‌های جانبی می‌پردازیم؛ این بدان معناست که واجبات را رها کرده و مستحبات را واجب کرده‌ایم.

گزارش رصد خانه شاماخی جمهوری آذربایجان

گزارش رصد خانه شاماخی جمهوری آذربایجان از سوی رییس آن،‌ دکتر ایوب قلیوف از جمله برنامه‌های مراسم افتتاحیه همایش بود که به زبان انگلیسی به همراه ترجمه مترجم ایرانی ارائه شد.

در این همایش، 9 مقاله برتر علمی نجومی و فقهی نجومی ارسال شده به دبیرخانه از سوی نگارنده‌های آن ارائه شد که در این میان می‌توان به مقاله علمی نجومی «مسألتان فی امر الهلال» اشاره کرد که از سوی حجت‌الاسلام مختاری ارائه شد.

چکیده‌ای از مقالات برگزیده از زبان مؤلفان

محمدرضا صیاد، پژوهشگر تقویم و رؤیت هلال ماه نویسنده مقاله علمی نجومی «بررسی معیار بر مبنای دو مشخصه فاز و کمینه ارتفاع ماه در لحظه غروب خورشید» در این همایش اظهار داشت: دو معیار مطمئن برای پیش بینی وضع رؤیت پذیری هلال ماه‌های شامگاهی قابل طرح است که یکی از آن دو معیار بر مبنای دو مشخصه اندازه کمان هلال ماه در دستگاه مختصات زمین مرکزی و کمینه ارتفاع ماه در دستگاه مختصات مکان مرکزی در لحظه غروب خورشید است.

حجت‌الاسلام سید رضا قلمکاریان اصفهانی، عضو مرکز مطالعات و پژوهش‌های فلکی نجومی حضرت آیت‌الله سیستانی و نویسنده مقاله فقهی نجومی «جایگاه نجوم در معیار فقها برای آغاز ماه‌های قمری» گفت: چنانچه نقاط اختلاف در برداشت فقها از واژه‌های نجومی، مشخص شده و به عنوان موضوع احکام، اقدام به استاندارد کردن آن گردد، گام مهمی در هماهنگی میان فقها برداشته خواهد شد.

سید محمد فائز میر سلیمی، عضو مؤسسه علوم و کیهان شناسی هفت آسمان به ارائه مقاله علمی نجومی خود با عنوان «اثر پدیده زمین تاب بر رؤیت پذیری هلال‌های باریک» پرداخت و ابراز کرد: پارامترهایی وجود دارد که در معیارهای رؤیت پذیری توجه کمتری به آن‌ها شده است که از جمله می‌توان به پدیده زمین تاب اشاره کرد؛ این پدیده هرچند اندک ولی در میزان روشنایی سطح بازتاب کننده هلال تأثیرگذار بوده که با توجه به وضعیت سیاره زمین در لحظه رؤیت، قابل محاسبه است.

امیر حسن زاده، عضو مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ضمن ارائه مقاله علمی نجومی خود با عنوان «بررسی تأثیر عوارض لبه ماه در شکستن حد دانژون و کسب رکوردهای رؤیت هلال ماه» تصریح کرد: اثر رخگرد «لیبراسیون» سبب می‌شود که عوارض لبه ماه در هلال‌های مختلف به مقدار قابل توجهی تغییر کند؛ و این عامل نیز سبب می‌شود تا هلال‌هایی با جدایی زاویه‌ای یکسان، طول کمان مختلفی داشته باشند.

مهدی سهرابی، عضو شورای مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران با اشاره به مقاله علمی نجومی خود با عنوان «الگوی جدید برای تقویم هجری شمسی و تطبیق آن با تقویم میلادی» عنوان کرد: این مقاله الگویی جدید برای تقویم هجری شمسی حقیقی و تطبیق آن با تقویم میلادی است که نتیجه پردازش‌های رایانه‌ای است.

سید قاسم رستمی، عضو هیأت علمی گروه مهندسی نقشه برداری دانشگاه بجنورد به ارائه مقاله علمی نجومی خود با عنوان «مدل سازی رؤیت پذیری هلال ماه به کمک تلفیق تصاویر افق و داده‌های رصدی» پرداخت و گفت: امروزه معیارهای رؤیت پذیری هلال ماه نتوانسته است از دقت و صحت کافی برای پیش بینی رؤیت هلال برخوردار باشد؛ یکی از دلایل آن عدم توجه و دخالت داده‌های شرایط جوی در مدل ریاضی این معیارها است.

پخش پیام تصویری حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی

پخش پیام تصویری حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید درباره ششمین همایش رؤیت هلال و تقویم از جمله برنامه‌های مراسم اختتامیه همایش نامبرده بود.

این مرجع تقلید در بخشی از پیام خود تأکید کرد: علما و بزرگان و محققان که از علوم امروز و دیروز آگاهی دارند باید این مسائل را به صورت روشن مطرح کنند تا یک نوع تفاهم به وجود آید.

ولایتی: نجوم جدید مدیون اندیشمندان اسلامی است

سخنرانی علی اکبر ولایتی، رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام از مهم‌ترین برنامه‌های مراسم اختتامیه ششمین همایش رؤیت هلال و تقویم و نشست مقدماتی همایش بین المللی فقهی نجومی رؤیت هلال بود.

وی در سخنان خود با بیان این‌که بسیاری از علوم به ناحق به نام دیگران تمام می‌شود، گفت: بر اساس نجوم بطلمیوس، زمین مرکز عالم بوده و تمامی افلاک به دور آن می گردند در حالی که در قرآن هیچ اثری از این نجوم وجود ندارد و اندیشمندان مسلمان نخستین کسانی بودند که ایرادهای نجوم بطلمیوس را کشف کردند.

برگزاری کرسی نظریه پردازی

یکی دیگر از برنامه‌های مراسم اختتامیه این همایش، برگزاری کرسی نظریه پردازی با محوریت نظریه جدید فقهی «وحدت رویه در تقویم اسلامی و رؤیت هلال» از سوی حجت‌الاسلام موسوی شاهرودی،‌ پژوهشگر تقویم و رؤیت هلال ماه بود.

وی با بیان این‌که میان تقویم نویسان معروف به منجم و پیشگوهای که از آن‌ها به منجم یاد می‌کردند، تفاوت بسیاری است، گفت: این روایت حضرت امیرمؤمنان علی(ع) که فرمودند منجم همانند کاهن و کاهن همچون کافر است و کافر در آتش دوزخ خواهد بود، مربوطه به پیشگویان معروف منجم است.

در این کرسی نظریه پردازی سید محسن قاضی میر سعید، رکورد دار جهانی رؤیت هلال ماه به عنوان منتقد، نظریه حجت‌الاسلام موسوی شاهرودی را مردود دانست و گفت: چنانچه تنها روز نخست پیدایش ماه جدید، شرط آغاز ماه باشد، باید چهار روز عید فطر داشته باشیم در حالی که تنها رؤیت ماه به وسیله چشم مسلح یا غیر مسلح میان علمای اسلام تأیید شده و بر همین اساس، روز آغاز ماه در هر منطقه متفاوت است.

تقدیر از صاحبان مقالات برتر

در پایان، از صاحبان مقالات برتر همایش رؤیت هلال و تقویم در قم تجلیل شد؛ در این مراسم از مقالات علمی نجومی محمدرضا صیاد، مهدی سهرابی، امیر حسین زاده و سید محمد فائز میر سلیمی تقدیر به عمل آمد.

همچنین مقالات حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی و حجت‌الاسلام سید رضا قلمکاریان اصفهانی مقالات برتر فقهی نجومی این همایش بودند؛ البته حجت‌الاسلام فلاح‌زاده به نمایندگی از آیت‌الله جعفر سبحانی جایزه وی را دریافت کرد./997/پ202/ی