ویژگی ها و ابزارهای لازم برای یک نظام آموزشی کارآمد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون، استاد حوزه و دانشگاه روز گذشته در پنجمین جلسه از سطح دوی سلسله نشست های تخصصی «رویش فرهنگ» در هتل ولایت مشهد به تبیین نقش مدرسه و مسجد به عنوان بسترهای ویژه برای کار فرهنگی پرداخت.

وی گفت: مدارس موجود در کشور به پنج دسته تقسیم می شوند؛ مدارس سکولار که تنها به تقویت بُعد علمی توجه دارند، مدارس تکنوکرات که مدرسه را دکانی برای کاسبی می دانند، هدفشان منافع اقتصادی است و طبق ذائقه مخاطب عمل می کنند.

حجت الاسلام تراشیون ادامه داد: دسته سوم، مدارس با نگرش خاص مذهبی مانند حجتیه و بهائیت هستند که برای ترویج این تفکرات در جامعه ایجاد شده اند و به صورت قارچ وار در حال تکثیر هستند. مدارس دیگر، مدارس سیاسی هستند که با اغراض سیاسی و از سوی احزاب و جناح ها تأسیس می شوند.

اغلب مدارس موجود در جهت اهداف غیرانقلابی فعالیت دارند

این استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: با استخراج بیش از صد شاخصه در حوزه تعلیم و تربیت از بیانات رهبر معظم انقلاب، متوجه شدیم چهار دسته فوق، بیش از 98 مدارس کشور را تشکیل می دهند و تنها 2 درصد مدارس موجود، مطابق با شاخصه های رهبری و در تراز انقلاب اسلامی فعالیت دارند.

وی با بیان این که در حال حاضر تولیتی جز آموزش و پرورش برای تعلیم و تربیت در جامعه وجود ندارد، اضافه کرد: در نظام کنونی، کودک را با فطرت پاک تحویل می دهیم و سکولار تحویل می گیریم؛ این نظام نه تنها بازدهی مورد انتظار را ندارد بلکه در مواردی آسیب زا نیز هست.

حجت الاسلام تراشیون با اشاره به مطالبات رهبر معظم انقلاب از نظام آموزش وپرورش، گفت: حداقل این مطالبات، تحقق سند تحول(ارتقا) آموزش و پرورش است که متأسفانه پس از گذشت سال ها انجام نشده است.

لوازم تحول نظام آموزش و پرورش

 استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که تحولات ساختاری هیچ دردی را از آموزش و پرورش دوا نمی کند، افزود: لازمه تحول و ایجاد یک نظام آموزش و پرورش پویا، وجود چند عامل از جمله نیروی انسانی توانمند و کارآمد است زیرا برخی معلمان و دست اندرکاران، نگاه کاسب کارانه به تعلیم و تربیت داشته و متوجه نیستند که با روح انسان ها سر و کار دارند.

وی با اشاره به اهمیت ورود علوم انسانی اسلامی به نظام آموزشی کشور، تصریح کرد: محتوای کتب درسی نیز از دیگر ارکان اساسی تحول نظام تعلیم وتربیت است که متأسفانه اکنون سکولار و مادی گرایانه است و دانش اموز تنها دو ساعت متون دینی می خواند آن هم در حد آموزش.

عضو گروه مشاورین مرکز مشاوره حوزه علمیه قم، شیوه های تدریس را از دیگر ارکان تحول عنوان و خاطرنشان کرد: نظام فعلی آموزش و پرورش، حفظ محور است در حالی که رشد و پیشرفت در گرو تفکرمحوری و خردورزی است.

حجت الاسلام تراشیون، ارتقای سواد رسانه ای جامعه و به ویژه والدین را از عوامل مؤثر در تحقق تحول آموزش و پرورش دانست و گفت: والدین باید با آگاهی از ویژگی های یک نظام مطلوب، نسبت به آسیب های موجود واکنش نشان داده و اصلاح آن را مطالبه کنند.

ویژگی های مطلوب یک نظام آموزشی از نگاه رهبر معظم انقلاب

وی در تبیین ویژگی های مطلوب یک نظام یا مجموعه آموزشی از نگاه رهبر معظم انقلاب، اظهار کرد: دانش پایه بودن نخستین ویژگی یک مجموعه آموزشی مطلوب است؛ نباید از قدرت و اهمیت علم غافل شویم. به فرموده رهبر معظم انقلاب، تراز کنونی علمی آموزش و پرورش خوب نیست اما بالقوه این توان را دارد که به سطح مطلوب برسد.

این کارشناس رسانه ملی گفت: دومین شاخصه، تربیت محوری(تربیت دینی) به معنای شکوفایی فطرت های الهی دانش آموزان است زیرا بدون اعتقاد به ماوراء، انسان نهایتا به صورت حیوانی منظم تربیت می شود.

وی، انقلابی، ولایت مدار و مورد اعتماد خانواده ها بودن را از دیگر ویژگی ها برشمرد و افزود: یک مجموعه آموزشی موفق و در تراز انقلاب اسلامی، باید پیش رو نیز بوده و دارای چشم انداز مناسبی باشد.

ابزارهای لازم برای ایجاد یک مجموعه آموزشی موفق

حجت الاسلام تراشیون در ادامه، محتوای مناسب، نیروی انسانی توانمند و متعهد، هدف گذاری مناسب(رساندن دانش آموز به مقام خلیفة اللهی و انسان تراز بر اساس مبانی قرآن وعترت)، دانش افزایی ضمن خدمت مربیان و معلمان متناسب با جهش های علمی روز و ارتقای سطح آگاهی و نیز همکاری خانواده ها با مدرسه را از ابزارهای لازم برای ایجاد یک مجموعه آموزشی موفق معرفی کرد.

وی با بیان این که آموزش و پرورش تنها متولی امر تعلیم وتربیت است و مسؤولیت تعلیم وتربیت همواره با والدین است و باید در قبال آن پاسخگو باشند، تقویت جبهه انقلاب، ارتقای سطح سواد رسانه ای و تربیتی مردم و مطالبه گری را از راهکارهای اصلاح وضع موجود در مدارس عنوان کرد.

این استاد حوزه ودانشگاه در ادامه با اشاره به روند هوشمندسازی ابزارهای آموزشی در مدارس، گفت: در سایر کشورها از جمله مالزی این شیوه پیاده اما به دلیل آسیب هایی چون  کاهش ذائقه دانش آموز برای تفکر و برنامه ریزی، کاهش امید به زندگی و کاهش تمرکز و توجه دانش آموز در کلاس کنار گذاشته شد.

چرایی اهمیت کار فرهنگی در قالب مدرسه

حجت الاسلام تراشیون در تبیین علت تأکید رهبر معظم انقلاب بر کار فرهنگی در قالب مدرسه، یادآور شد: در هیچ قالبی نمی توان کودکان را مانند مدرسه در اختیار داشت و برای عدم حضور آنان از خانواده مطالبه داشت. از سوی دیگر، بیشترین زمان مفید کودک معمولا در اختیار مدارس قرار دارد.

مجموعه های تربیتی کودکان باید بازی محور باشد نه آموزش محور

وی همچنین با اشاره به اهمیت مقاطع مهد و پیش دبستانی در امر تربیت، تأکید کرد: نباید هزینه های مادی و زمانی را در برهه ای که شخصیت فرد شکل گرفته و قابل تغییر نیست(بالای 17 سال)، صرف کرد.

این کارشناس مسائل تربیتی گفت: 70 درصد شخصیت کودک در هفت سال نخست زندگی شکل می گیرد؛ این که امام خمینی(ره) فرمودند سربازان من در گهواره هستند، نوعی جهت دهی به امر تربیت است.

حجت الاسلام تراشیون با اشاره به نقش بی بدیل بازی در رشد کودک، افزود: طبق فرمایش ائمه اطهار(ع)، کودک زیر هفت سال با بازی رشد می کند بنابراین مجموعه های تربیتی کودکان باید بازی محور باشد نه آموزش محور. آموزش زیر هفت سال، تبعات و آسیب های جبران ناپذیری به همراه دارد.

گفتنی است سلسله نشست های تخصصی «رویش فرهنگ» به منظور هدف گیری، برنامه ریزی و مدیریت فرهنگی از منظر رهبر معظم انقلاب از بهمن ماه سال گذشته با همکاری آستان های مقدس امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) از بهمن ماه سال گذشته در مشهد در حال برگزاری است./930/پ201/ب5