در مواجهه با نقل قول ها از امام باید همانند علم رجال در احادیث عمل کرد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سید حسن خمینی تولیت آستان بنیانگذار انقلاب اسلامی شب گذشته در نشست علمی اجتهاد در اندیشه امام خمینی(ره) که به همت مؤسسه علمی مفتاح کرامت قم برگزار شد، با بیان این که پس از ارتحال رسول اکرم(ص) جامعه با سه نوع رویکرد مواجه شد، گفت: هر اندازه که زمان رو به جلو پیش می رفت فاصله این سه نوع رویکرد بیشتر می شد.

وی افزود: نخستین رویکر طرد مطلق به شمار می رود، این دسته از افراد خود را از متون اسلام و آموزش های پیامبر بی نیاز می دانستند، البته طرفداران این نوع تفکر به دلیل ترس اجتماعی عقاید خود را بروز نمی دادند، از همین رو گاهی طرد آنها پر رنگ و گاهی نیز کمرنگ بود.

نوه امام راحل با بیان این که دومین رویکرد پذیرش مطلق و غیر مجتهدانه است، اظهار داشت: این افراد در مواجهه با سؤالات جدید جواب های از پیش داده شده را مطرح می کنند، به چنین افراد ارأیتیون نیز گفته می شود؛ سومین رویکرد نیز پذیر مجتهدانه است که در مکتب پیامبر اسلام و اهل بیت(ع) وجود دارد.

وی ادامه داد: بسیاری از سؤالات انسان ها سال ها پس از بعثت به وجود آمد و مکتب اهل بیت(ع) برای تمامی آنان پاسخ هایی دارد؛ ائمه طاهرین(ع) نه تنها سؤالات را پاسخ می دهند بلکه اجتهاد را به شاگردان خود آموزش می دادند؛ نسبت به هر مکتبی این سه نوع رویکرد وجود دارد.

حجت الاسلام خمینی با بیان این که امام راحل مکتبی را برپایه یک جهان بینی صحیح و نظام حقوقی مطرح کرد، ابراز داشت: پس از گذشت سال ها هنوز سؤالات جدیدی درباره انقلاب و اندیشه های امام وجود دارد که باید بر اساس مبانی، اصول و محکمات و با استفاده از متد اجتهاد پاسخ داده شود.

وی عنوان کرد: یک سال و نیم پس از ارتحال امام خمینی(ره) سفر حج مجددا بر قرار شد، اگر قرار بود همه پاسخ پیش گفته را بعد ارائه دهیم تا کنون حج تعطیل می شد؛ روز قطع رابطه امام راحل بیانیه تندی نسبت به آل سعود صادر کردند، از ایشان پرسیدم که آیا در آینده قصد ارتباط مجدد با عربستان را ندارید امام فرمودند که در آینده قصد داریم.

تولیت آستان بنیانگذار انقلاب خاطرنشان کرد: بنده پرسیدم که شما آل سعود را کافر دانستید چگونه ارتباط بر قرار می کنید، ایشان فرمود مگر ما با بقیه کفار رابطه نداریم؛ برقراری دوباره حج خروج از مسلک امام نبود بلکه نوعی اجتهاد به شمار می رفت.

وی اضافه کرد: اجتهاد بر اساس شرایط زمان و مکان صورت می گیرد، همان زمان و مکانی که حضرت امام در برایر فقه اهل بیت(ع) مطرج می کنند، نسبت به مکتب خودشان نیز مطرح می شود؛ زمانی که سؤال جدیدی نسبت به مکتب امام مطرح می شود سه گونه برخورد وجود دارد، نخستین آن برخورد بر اساس عقل بدون توجه به مسأله ای دیگر است، دومین راه بررسی پاسخ های از پیش داده شده است و راه سوم پیدا کردن جواب بر اساس مبانی مکتب است.

نوه امام راحل با بیان این که شناخت محکمات از متشابهات اندیشه امام خمینی(ره) و حجج آن شناخته شود، گفت: اگر کسی قضیه ای از امام خمینی(ره) را مطرح می کند همان رجالی که در احادیث اهل بیت(ع) داریم درباره این اظهار نظر مطرح می شود، کسی که در عمرش چند بار امام را زیارت کرده نمی تواند موجی از مبانی را از ایشان نقل کند.

وی افزود: بین قضایای حقیقیه و قضایای خارجیه باید تفکیک قائل شویم، این که نهج البلاغه امام علی(ع) در احکام فقهی وارد نمی شود به دلیل خارجیه بودن آن است نه این که نعوذ بالله شأن حضرت از امام صادق(ع) پایین تر باشد، به عنوان مثال اگر حضرت فرمودند که در جنگی از سمت چپ باید حمله کرد بدان معنا نیست که در همه جنگ ها باید این چنین باشد.

حجت الاسلام خمینی با بیان این که نسبت به یک مکتب باید نگاهی جامع داشت، اظهار داشت: زمانی که نگاه جامع نباشد از یک بعد یک اندیشه اتفاقی به مراتب دورتر از اهداف بنیانگذار شکل می گیرد؛ به عنوان مثال بسیار ی از افراد در طول تاریخ بودند که با عشق اهل بیت(ع) و ولایت ایشان کار را شروع کردند اما با اظهار نظرهای عجیب و خاص کارشان به بابیت و بهائیت ختم شد.

وی ادامه داد: اگر به اندیشه پاک ولایت کاریکاتوری و نادرست نگاه شود به فرقه های انحرافی و باطل ختم خواهد شد، از یک انحراف شک های بسیاری در اعتقادات دینی پدید می آید؛ بابیه فرقه ای بود که با عشق امام زمان کار را شروع کرد اما در نهایت از دین خارج شد.

تولیت آستان بنیانگذار انقلاب اسلامی با بیان این که اگر توجه صحیح و همه جانبه به مبانی دینی صورت نگیرد و تصور کنیم که یک بعد دارای نفع است از دل مقدسان باب پدید می آید، ابراز داشت: تمام ارکان اعتقادت باید در کنار یکدیگر دیده شود، اجتهاد به معنای این است که ارکان را به اندازه خودشان وزن دهیم.

وی عنوان کرد: تأکید بیش از حد شیخ احمد احسائی بر روی مسأله ولایت سبب شد تا در جامعه انحراف پدید آید و فرقه شیخیه شکل گیرد، ارکان اندیشه حضرت امام خمینی(ره) نیز باید به اندازه خودش وزن داده شود که در غیر این صورت شاهد انحراف خواهیم بود.

نوه امام راحل خاطرنشان کرد: اگر امروز تأکید 100 درصدی بر مسأله ولایت فقیه شود که در جای خودش درست است اما توجه به بعد آزادی نداشته باشیم یا تأکید ویژه و 100 درصدی بر مسأله آزادی شود اما توجه به بعد شریعت و اندیشه عمیق دین داری نکنیم شاهد مشکلات و انحرافاتی خواهیم بود./1323/پ201/ج