اصل بخشش خداوند مشروط به صلاحیت انسان نیست/ توجه به فیوضات الهی محور اصلی دعاست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) شب گذشته در سلسله دروس اخلاق ماه مبارک رمضان با موضوع شرح دعای 45 صحیفه سجادیه با عنوان دعای وداع رمضان که در دفتر رهبر معظم انقلاب برگزارشد، گفت: دعای وداع با ماه مبارک رمضان دعای بسیار شریفی است که امام سجاد(ع) انشا فرمودند.

وی افزود: در ابتدا که به این دعا مراجعه می کنیم به نظر می رسد که مطالب گوناگون و به صورت پراکنده مطرح شده است که ارتباط مضمونی ندارد اما با دقت در این دعا روشن می شود که مضامین دعا با رعایت نکته های دقیقی تنظیم شده است؛ نکته هایی که با توجه به نعمت رمضان و وظایف انسان در قبال آن بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.

محور اصلی دعا توجه به نعمت ها و فیوضات الهی است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که محور اصلی دعا توجه به نعمت ها و فیوضات الهی است، اظهار داشت: انسان با توجه به مفاهیم و صفات الهی به خداوند توجه می کند، انسان ها غالبا خداوند را به عنوان آفریننده در نظر می گیرند.

وی ادامه داد: صفات خداوند متعال متناسب با موقعیت انسان ها در زمان دعا در نظر گرفته می شود، در روایاتی که در باب دعا و آداب آن وارده شده اعلام شده است که در زمان دعا نخست باید صفات الهی را ذکر کرد و حمد خداوند را گفت.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این که دعا باید با توجه به صفات الهی آغاز شود، ابراز داشت: محور دعا کردن برای غالب انسان ها هستی بخشی خداوند است، هر اندازه که انسان توحید را بیشتر درک کند می تواند بفهمد که کوچکترین چیزی که در هستی بهره می برد به سبب وجود خداوند است حتی اگر صدها واسطه وجود داشته باشد.

وی عنوان کرد: آن که حقیقتا معدوم را موجود می کند خداوند متعال است؛ نزدیک ترین اسم به «الله» آنگونه که از قرآن فهمیده می شود رحمن است، خداوند بخشنده مطلق بوده که بخشندگی او حد و حصر ندارد؛ اصل بخشندگی معنایی است که عموم مردم از خداوند می فهمند.

 انسان مخلوقی ممتاز و موجودی مختار است
آیت الله مصباح یزدی خاطرنشان کرد: خداوند متعال نیز با همان مفاهیمی که در ذهن مردم بوده و با آن ها آشنایی دارند آنان را دعوت به مسیر سعادت و حق می کند، بسیاری از مفاهیم دعای 45 صحیفه سجادیه نیز بر اساس اصل بخشندگی خداوند بیان شده است.

وی اضافه کرد: توجه آگاهانه انسان به خداوند به وسیله مفاهیم است، البته غیر از مفاهیم توجه دیگری به عنوان توجه فطری وجود دارد، انسان ها غالبا به مفاهیم افعال الهی توجه می کنند؛ کسی که می گوید خداوند می آفریند در ذهن خود قدرت خدا را نیز در نظر می گیرد.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: مقام مناجات و راز و نیاز از مسائل تحلیلی نیست بلکه انسان خود را در مقابل خداوند می بیند و از صفات اضافی همانند خدای من استفاده می کند؛ خداوند متعال افزون بر این که به انسان هستی بخشیده او را مدیریت می کند و رشد می دهد که تحت عنوان ربوبیت قرار می گیرد.

وی افزود: انسان مخلوقی ممتاز و موجودی مختار است که خود سرنوشتش را انتخاب می کند، زمینه انتخاب عبارت از فراهم بودن زمینه برای کارهای گوناگون و آگاهی است؛ خداوند متعال انسان را آفریده تا آزادانه و آگاهانه زندگی کند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که افزون بر ربوبیت عام، ربوبیت خاص و تشریعی برای انسان وجود دارد، اظهار داشت: خداوند متعال علاوه برخلق انسان راه خوب و بد را به او نشان می دهد، هدایت تکوینی برای همه موجودات و هدایت تشریعی از طریق وحی و عقل برای انسان است.

وی ادامه داد: برخی تصور می کنند این که سفارش می شود در ابتدای دعا باید خداوند را ستایش کرد همانند ستایش میان انسان ها است که برای درخواست از طرف مقابل انجام می دهند اما حقیقت این است که انسان باید با ستایش خداوند خود را برای رحمت الهی آماده کند.

بخشندگی از وجود خداوند انفکاک ندارد
نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این که درخواست از خداوند نیازمند درک و لیاقت است، ابراز داشت: در خواست های انسان از خداوند بستگی به شناخت خداوند است، خداوند نیازمند به هیچ رفتاری از هیچ موجودی نیست.

وی عنوان کرد: اگر همه انسان ها همانند پیامبر اسلام بودند و تمام عمر خود را عبادت می کردند سر سوزنی بر هستی خداوند افزوده نمی شود، این چنین نیست که خداوند فاقد لذت باشد و عبادت انسان ها سبب لذت برای خداوند شود.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که بخشندگی از وجود خداوند انفکاک ندارد، خاطرنشان کرد: همه مشکلات و طول زندگی انسان برای این است که انسان لذت جدید و سعادت افزون تری را دریابد، که این سعادت با اختیار به دست می آید.

رحمتی که برای انسان خلق شده به غیر از مسیر اختیار به دست نمی آید
وی اضافه کرد: انسان باید مسیر سعادت را انتخاب کند تا خداوند متعال به او عنایت کند، رحمتی که برای انسان خلق شده به غیر از مسیر اختیار به دست نمی آید، هر اندازه که توجه انسان به رحمت الهی بیشتر شود نعمت های بزرگ تری دریافت می کند.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان این که یکی از بالاترین نعمت ها دعا کردن است، گفت: ائمه طاهرین(ع) به انسان ها آموزش دادند که بدانند در موقع لازم چگونه با خداوند متعال سخن بگویند، متأسفانه مردم از این نعمت غافل هستند.

وی افزود: در میان مخلوقات تصور این که کسی کاری بکند و در قبال آن عوضی نخواهد مشکل است، تنها خداوند متعال با وجود دادن نعمت های بسیار درخواستی از بندگان خود نداشته و عوض نمی خواهد، بخشش های خداوند به دلیل عوض و چشمداشت نیست.

 اصل بخشش خداوند مشروط به صلاحیت انسان نیست

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که دلیل توصیه انسان به ستایش خداوند رشد خود انسان است، اظهار داشت: انسان با شکر کردن لیاقت پیدا می کند تا رحمت و نعمت های بیشتری را دریافت کند، حتی بی لیاقتی و گناهکاری بندگان مانعی برای بخشش خداوند نیست.

وی ادامه داد: اصل بخشش خداوند مشروط به صلاحیت انسان نیست، یکی از مهم ترین نعمت های خداوند دعوت به سوی خویش است؛ یکی از لطف های خاص خداوند که برای انسان ها قائل شده ماه مبارک رمضان است که یک شب آن با هزار ماه برابری می کند.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این که باران رحمت الهی بر همگان ریزش کرده و همه را غریق رحمت می کند، ابراز داشت: یکی از بهترین و سریع ترین راه ها برای تقرب الهی ماه مبارک رمضان است.

وی عنوان کرد: در دعای 45 صحیفه سجادیه امام سجاد(ع) رمضان را به عنوان دوست مخاطب قرار داده و 20 سلام به او می دهد، عبادت زمینه را برای دریافت رحمت بیشتر فراهم می کند./1323/پ201/ج