اساتید حوزه به جای تدریس چند باره دروس رایج، تفسیر و نهج البلاغه هم تدریس کنند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، رییس ستاد اقامه نماز کشور در پنجمین جلسه از سلسله نشست های تفسیر تخصصی قرآن کریم در مدرسه عالی نواب  در تفسیر سوره مبارکه والعصر گفت: در این سوره مبارکه مانند تمام سوره های قرآن کریم، ظرایفی وجود دارد که تدبر در آن را واجب می کند. از آنجا که خداوند در قرآن کریم به تمام زمان ها سوگند خورده است، معلوم می شود که زمان دارای ارزش بوده و نباید تلف شود.

وی به زمان هایی که در قرآن آمده اشاره کرد و ادامه داد: برای مثال زمان هایی که در قرآن آمده؛ فجر(والفجر)، صبح(والصبح)، چاشت(والضحی)، روز(نهار)، عصر(والعصر)، شب(والیل) و سحر(الاسحار) که این وقت سحر، مقدس تر از سایر ازمنه است. از این که خداوند به زمان سوگند یاد کرده است، می فهمیم که زمان ارزش زیادی داشته و نباید به راحتی آن را از دست بدهیم و تلف کنیم.

سیره علما در باب زمان

حجت الاسلام والمسلمین قرائتی افزود: آیت الله مشکینی(ره) می فرمود: در حالات شیخ انصاری(ره) آمده است که روزی منتظر مهیا شدن سفره غذا بودند ولی قبل از این که بساط غذا حاضر شود ایشان در کناری به نماز ایستادند. پس از نماز فرمودند: نگران شدم در روز قیامت از این زمانی که منتظر غذا بودم سوال کنند که چرا تلف کردی؟.

تفاوت خسران با ضرر

وی در ادامه تفسیر سوره والعصر گفت: در آیه دوم این سوره شاهد سه تأکید هستیم؛ سوالی که در اینجا ایجاد می شود این است که چرا به جای کلمه خسران از کلمه ضرر استفاده نشده است. به این دلیل که ضرر در جایی است که اصل جنس باقی است ولی نرخ جنس پایین آمده است اما در خسران، اصل جنس از بین می رود مانند یخ.

این مفسر قرآن کریم اظهار کرد: چون اصل سرمایه انسان، عمر است و این سرمایه از بین رفته و جبران نمی شود از این رو از واژه خسران استفاده شده است البته راه نجات از خسران نیز در آیه بعد آمده است.

راه نجات از خسران

وی اضافه کرد: راه نجات از خسران، ایمان و عمل صالح و سفارش به حق و صبر است. ایمان دارای 10 درجه است و ایمان هر کسی هم به اندازه ای است که او را از گناه حفظ می کند. اگر کسی حاضر شد به خاطر بستنی دروغ بگوید ایمانش و قیمتش اندازه همان بستنی است و اگر حاضر شد به خاطر خودرو دروغ بگوید ایمانش و ارزشش اندازه همان خودرو است.

«دلت پاک باشد ظاهر مهم نیست» از تفکری ساده لوحانه نشأت می گیرد

وی ادامه داد: برخی از مردم می گویند اگر دلت و قلبت پاک باشد کافی است. این سخن به شدت ساده لوحانه و عوامانه است چرا که در روایات مکررا تأکید شده که علم با عمل نجات دهنده و کفایت کننده است. یعنی باید حسن فعلی و حسن فاعلی توأم با هم باشند. اگر شما پوست تخمه را بکارید و یا فقط مغز تخمه را بکارید چیزی سبز نشده و ثمری ندارد. علم خالی هم اگر بدون عمل باشد همین حکم را دارد.

حجت الاسلام والمسلمین قرائتی در ادامه گفت: برخی می پرسند اگر ایمانمان به درجه اعلی رسیده و تمام اعمال خوب را انجام دادیم، آیا تکلیفمان را انجام داده ایم؟. در جواب بایستی گفت خیر. وظیفه دیگری که دارید این است که پس از ایمان و عمل صالح، توصیه به حق و صبر است.

لزوم برخورداری مبلغان از فصاحت و بلاغت

رییس ستاد اقامه نماز کشور به لزوم فصاحت و بلاغت برای مبلغان اشاره و خاطرنشان کرد: یک مبلغ باید فصیح و بلیغ تبلیغ کند و این فصاحت با یاد گرفتن ادبیات صرف به دست نمی آید. ادبیات خوب است اما پایان کار نیست. طلاب می توانند با مراجعه به ادعیه های مأثوره روش های فصاحت را بیاموزند.

وی ادامه داد: قرآن کریم نیز کارگاه فصاحت است. البته باید قبل از خواندن آیه، شأن نزول را مطالعه کنید تا فصاحت آیه آشکار شود. هر سخنی را برای هر کسی و در هر جایی نباید گفت و بایستی هم مخاطب و هم مکان را مد نظر قرار داد.

حجت الاسلام والمسلمین قرائتی به خاطره ای اشاره کرد و گفت: دانستن ادبیات صرف هم فصاحت نمی آورد. من در ایام حج به یکی از اساتید حوزه که حدود 40 دوره مطول تدریس کرده بود، گفتم اینجا ما دو کاروان داریم که یکی حدود 200 خلبان و یک کاروان حدود 200 قصاب است. اگر توانستی برای هر کاروان، متناسب با سطح سواد و بینش آن ها صحبت کنی معلوم می شود که مطول به دردت خورده وگرنه خیر.

لزوم بهره مندی از بصیرت

رییس ستاد اقامه نماز کشور تصریح کرد: طلبه در کنار تحصیل، نیازمند بصیرتی است که هر کاری را در موقع مناسب خود انجام دهد. امام راحل(ره) مشغول تدریس درس خارج بود و این زمانی بود که کتاب شبهات کسروی چاپ شده بود، حضرت امام(ره) درس خارج را تعطیل کرده و تشخیص دادند که الان وقت پاسخ به شبهات کسروی است. ایشان اولین کتابش را با عنوان «کشف الاسرار» در همین برهه نوشتند.

ضرورت تشخیص تکلیف

وی گفت: پایه های اسلام بر پنج امر است؛ نماز، روزه، زکات، حج و ولایت. متاسفانه استقبال طلاب از حج به اندازه ای بالا است که چند برابر ظرفیت ثبت نام کرده اند و این در حالی است که نسبت به امر زکات استقبال ناچیزی شده است.

حجت الاسلام والمسلمین قرائتی به نحوه شروع تدریسش اشاره کرد و گفت: حدود 40 سال پیش، کفایه را که تمام کردم به فکرم رسید که مبلغ اطفال شوم. در محضر یکی از علمای وقت این مسأله را مطرح کردم و با مخالفت شدید ایشان روبرو شدم و سخت تحقیرم کردند. از منزل ایشان خارج شدم و با مشاهده کودکانی که مشغول بازی بودند حس کردم باید قرآن و معارف را به گونه ای بیان کنم که این کودکان هم بفهمند.

وی ادامه داد: از این رو حدود 10 سال قبل از انقلاب، با یک تخته سیاه و گچ فعالیتم را شروع کردم. اولین روزهای تدریسم، مرحوم پدرم با عتاب به من گفت: من انتظار داشتم که شما بروجردی دوم شوید! من به ایشان گفتم: شما ثوابی را که پدر مرحوم بروجردی بردند را خواهید برد. در حال حاضر کسی نیست که دین و معارف دینی را به کودکان آموزش بدهد و این تکلیف من است. تبلیغ برای کودکان واقعا پربرکت است.

حجت الاسلام والمسلمین قرائتی ابراز کرد: پس از این که صدا و سیما برنامه های درس هایی از قرآن را پوشش داد، همان عالمی که مرا و نحوه تفکر مرا تحقیر کرده بود، زمانی که مرا دید گفت: این فضل الهی است که شامل حال شما شده است.

اهمیت تدریس تفسیر قرآن یا نهج البلاغه

این مفسر قرآن کریم به بیان خاطره ای پرداخت و گفت: به یکی از اساتید حوزه که سه کرسی تدریس کفایه داشت، گفتم: به جای 3 کرسی تدریس کفایه، 2 جا تدریس کنید ولی یک کرسی تدریس نهج البلاغه یا تفسیر هم دایر کنید. ایشان هم قول دادند ولی بعدها دیدم همان آش است و همان کاسه. علت را جویا شدم، جواب داد: تدریس کفایه، کلاس دارد.

وی گفت: در بزرگداشتی که جمعی از اساتید دروس خارج و دروس سطح برای من گرفته بودند ضمن تشکر گفتم: کسانی که یک درس را در چند مکان تدریس می کنند بدانند وظیفه دارند به جای تدریس چند باره یک درس، تفسیر قرآن یا نهج البلاغه هم تدریس کنند.

حجت الاسلام والمسلمین قرائتی افزود: اگر تفسیر قرآن یا نهج البلاغه تدریس نکنید در روز قیامت سه جواب بیشتر نخواهید داشت. جواب هایی که وبال می آورند: یا باید بگویید امیرمؤمنان حضرت علی(ع) که نهج البلاغه کلام ایشان است، فردی بی سواد بوده و اصلا این کتاب علمی نیست. یا این که حضرت(ع) سواد داشت ولی حرف هایش در حال حاضر به درد نمی خورد و یا این که تدریس کفایه و درس خارج کلاس بالایی دارد./861/پ201/ب5