قصه‌های مدرن با داستان‌های قرآنی تفاوت مبنایی دارد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام غلامرضا یوسف‌زاده، استاد حوزه و دانشگاه، عصر امروز در برنامه «دوباره نگاه کن» شبکه آموزش صدا و سیما، با اشاره به تفاوت روایت‌های بشری و قصص قرآنی اظهار داشت: قصه‌های بشری حاصل تخیل نویسنده است؛ در حالی که قرآن روایتی از آن چیزی است که واقع شده است.
استاد حوزه و دانشگاه به جنبه هدایت‌گری قصه‌های قرآن اشاره کرد و افزود: از طرف دیگر قرآن تاریخ نیست؛ زیرا در بیان تاریخ، دوره‌ای که در آن اتفاق خاصی رخ داده، باید ذکر شود اما قصه‌های قرآن جنبه هدایت‌گری دارند.
وی با اشاره به ماهیت قصص قرآن ابراز داشت: از لحاظ ماهیت، قصص قرآن چیزی میان تاریخ و قصه به معنای متداول است؛ قرآن از یک طرف به تاریخ نزدیک می‌شود؛ زیرا آن چیزی که واقع شده را روایت می‌کند و آنچه روایت می‌شود؛ حق است و از جنبه دیگر تاریخ نیست؛ زیرا در کتاب تاریخ، ابتدا، میانه، پایان و شخصیت اصلی و فرعی وجود ندارد.
پژوهشگر دینی تأکید کرد: قصص قرآن مستقل نیستند؛ بلکه در متن قرآن و در گام بعد در بافت سوره‌ها معنا پیدا می‌کنند و قالب اصلی قصه را سوره مشخص می‌کند.
وی افزود: قرآن گاهی از وسط ماجرا وارد بحث می‌شود و ملتزم به بیان همه داستان نیست؛ از این رو قرآن، کتاب قصه نمی‌تواند باشد؛ زیرا به شروط و لوازم قصه‌گویی پایبند نیست؛ بلکه اهدافی را از بیان قصه دنبال می کند.
استاد حوزه و دانشگاه، قصه‌های قرآن را بیان کننده تمام معارف الهی دانست و گفت: معارفی همچون توحید، نبوت، معاد، جهان غیب و شهود در قالب قصه‌های قرآن بیان شده است و قصه‌های انبیای الهی در قرآن، گویای آن است که پیامبران الهی با وحی در ارتباط بوده‌اند.
حجت الاسلام یوسف‌زاده با اشاره به جنبه‌های حقانیت و هویت سازی قرآن تأکید کرد: قرآن کریم، دو مزیت تاریخ و قصه را با هم دارا است؛ یعنی هر چیزی را که قرآن بیان می‌کند حق بوده و در جهان واقع اتفاق افتاده است؛ بنابراین واقعیت بیرونی را به صورت جذاب و ملموس برای مخاطب بیان می‌کند.
این مبلغ عرصه رسانه در ادامه خاطرات دفاع مقدس را جزیی از هویت دینی و ملی ما خواند و گفت: عمق، نفوذ معنایی و حس برانگیزی خاطرات دفاع مقدس از رمان‌ها بیشتر است؛ زیرا از واقع حکایت می‌کنند؛ چنان که رهبر معظم انقلاب بر ثبت خاطرات دفاع مقدس تأکید دارند و فرمودند «هیچ حقیقتی ماندگار نمی‌شود؛ مگر این که در قالب هنر بیاید».
وی به اهداف قصص قرآن اشاره کرد و گفت: یکی از اهداف قصص قرآن، تثبیت قلب و آرامش بخشی به پیامبر اکرم(ص) است و دلیل بیان فراز و نشیب‌های زندگی پیامبران(ع) این است که آنها شخصیت‌های محوری قصه‌های قرآن هستند.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: غرض خداوند از بیان قصه‌های قرآن این است که الگوها و قله‌ها را بیان کند؛ چنان که الگوهای بشری، انبیای الهی هستند که در برابر جبهه طاغوت ایستادگی کردند و آیینه‌ای برای بشر بودند.
وی به تفاوت مبنایی میان قصص قرآنی و قالب‌های جدید قصه اشاره و خاطرنشان کرد: یکی از فرض‌های اولیه ادبیات اومانیستی غرب این است که شخصیت سفید و نورانی در آن نیست.
پژوهشگر دینی گفت: در ادبیات اومانیستی غرب، «دِرام» با شخصیت خاکستری شکل داده می‌شود؛ تکلیف شخصیت‌ها مشخص نیست و گاهی اوقات، جای قهرمان و ضد قهرمان عوض می‌شود؛ اما به دلیل این که هدف قرآن کریم هدایت‌گری است، تکلیف تمام شخصیت‌ها در داستان‌های آن روشن و واضح است.
حجت الاسلام یوسف‌زاده به تفاوت شخصیت‌های خاکستری قرآن با قصه‌های مدرن اشاره کرد و افزود: در شخصیت‌های خاکستری قرآن، منطق و نگاه خاکستری و نسبی وجود ندارد؛ به طور مثال برادران حضرت یوسف(ع) شخصیتی خاکستری دارند؛ اما اعمال درست آنها از طرف خداوند تأیید و اعمال غلط آنها رد می‌شود؛ بنابراین برخلاف قصه‌های مدرن، در قرآن؛ تکلیف همه شخصیت‌ها مشخص است./908/پ202/ی