قطعنامه امروز؛ منحصر به فرد در تاریخ شورای امنیت

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از وزارت امور خارجه، عضو ارشد تیم مذاکره­کننده هسته‌ای کشورمان در گفت‌وگو با اخبار نیمروز شبکه یک سیما در ابتدای سخنان خود با تسلیت و ابراز همدردی با هموطنانی که در سیل اخیر خسارت‌هایی به آنها وارد شده است در بخشی از سخنان خود با اشاره به برخی از جزئیات قطعنامه امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد، تصریح کرد: این قطعنامه نزدیک به 170 صفحه‌ای دارای ویژگی‌های مهمی است و قرار است امشب در گفت‌وگوی ویژه خبری برخی از موارد آن را توضیح دهیم.

وی با بیان این‌که این قطعنامه به همراه نامه کشورهای 1+5 به شورای امنیت خواهد بود، تصریح کرد: یکی از مهمترین ویژگی‌های این قطعنامه‌این است که این قطعنامه برخلاف 6 قطعنامه قبلی شورای امنیت ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل متحد نیست و دیگر فعالیت‌های صلح ‌آمیز ایران به عنوان تهدیدی جهانی قلمداد نخواهد شد.

وی با بیان این‌که در این قطعنامه به بند 25 منشور سازمان ملل اشاره دارد و چند پاراگراف آن به بند 41 اشاره خواهد کرد، تصریح کرد: کلیت قطعنامه تحت فصل 41 منشور سازمان ملل نخواهد بود و دیگر فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران به عنوان یک تهدید قلمداد نخواهد شد و این یک تحول اساسی است.

این عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که شورای عالی امنیت ملی و مجلس در بررسی این قطعنامه دارای چه اختیاراتی هستند، گفت: درباره این‌که هر کدام از این دو نهاد تا چه حدی و سطحی وارد این قضیه می‌شوند، باید تصمیم گیری شود و من نمی‌توانم اظهارنظری کنم.

وی گفت: هر کدام که مسؤول طی این روند قانونی شوند می‌توانند این توافق را در کلیت رد یا تأیید کنند و این امکان وجود ندارد که بخشی از این توافق رد و یا تأیید شود و یا این‌که اصلاحاتی در بخشی از آن صورت بگیرد. بلکه باید کلیت آن یا رد و یا مورد تأیید قرار بگیرد. مثلاً اگر کلیت آن رد شود ما باید دوباره به میز مذاکره برگردیم و برای آن مذاکره کنیم و این‌که این توافق با اصلاحاتی تصویب شود مقدور نیست.

عراقچی گفت: قطعنامه جدیدی که در شورای امنیت امروز به تصویب می­رسد در کلیات از فصل هفت منشور ملل متحد خارج می‌شود و در آن به بند 41 اشاره می‌کند البته در چند پاراگراف مشخص در جاهایی که شورای امنیت می‌خواهد یک موضوع الزام آور را بیان کند به فصل هفت اشاره شده است.

وی تأکید کرد: این قطعنامه یک تحول اساسی در تاریخ تحولات شورای امنیت سازمان ملل است.

این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در ادامه با بیان اینکه قطعنامه شورای امنیت که تأیید برجام را در بر دارد، یک نقشه راه را تعریف می‌کند، افزود:‌ طبق این نقشه راه همه موارد و اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند مشخص شده است و در محدوده مشخص زمانی این قطعنامه نیز لغو خواهد شد.

وی افزود: این اولین و آخرین قطعنامه­ای است که درباره ایران در شورای امنیت است مگر آنکه نقضی آشکار پیش آید. این قطعنامه با نقشه راهی که در خود دارد از ابتدا تا انتهای مسیری که در چارچوب برجام باید طی شود را مشخص می‌کند. برنامه برجام ضمیمه این قطعنامه است و به تأیید آن می­رسد و اساسا بخشی از قطعنامه می‌شود.

معاون ظریف با بیان این­که این قطعنامه برنامه غنی­سازی ایران را مورد تائید قرار می‌دهد گفت: در تاریخ شورای امنیت بی سابقه است که برنامه غنی‌سازی یک کشور که برنامه‌ای ویژه و خاص برای کشورها است توسط این شورا تائید شود. این در حالی است که همه قطعنامه‌های قبلی علیه ایران در شورای امنیت خواستار توقف فوری فعالیت‌های غنی‌سازی ایران شده بود اما در این قطعنامه فعالیت‌های غنی‌سازی ایران مورد پذیرش و حتی ادامه و استمرار آن مورد تائید قرار می‌گیرد.

عراقچی با بیان اینکه در چارچوب قطعنامه مذکور تمامی شش قطعنامه‌ای که علیه ایران در گذشته در شورای امنیت صادر شده است یک جا لغو می‌شود، گفت:‌ قطعنامه‌های قبلی همگی در چارچوب فصل 7 منشور ملل متحد بوده است اما در قطعنامه مذکور این شمولیت وجود ندارد.

وی گفت: تاریخ اثرگذاری لغو قطعنامه‌های قبلی از زمانی است که برجام اجرایی شود.

این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان ویژگی دیگر قطعنامه شورای امنیت در تائید برنامه جامع اقدام مشترک را از بین رفتن رژیم تحریم‌ها و کمیته تحریم شورای امنیت عنوان کرد و افزود: تمامی ساختارهای شکل‌گرفته در رابطه با تحریم‌ها در شورای امنیت و کمیته مربوط به اجرای تحریم‌ها بر اساس این قطعنامه از بین خواهد رفت و دیگر به رسمیت شناخته نمی‌شوند.

عراقچی با اشاره به برخی محدودیت‌ها که در قطعنامه شورای امنیت به آن اشاره شده است گفت:‌ محدودیت‌هایی که در قطعنامه مذکور به آن‌ها اشاره شده است به عنوان تحریم شناخته نمی‌شوند. یکی از این موارد کالاهای دو منظوره است که ممکن است این کالاها در صنعت نظامی هسته‌ای کاربرد داشته باشند که فروش آن‌ها به ایران بر اساس قطعنامه‌های قبلی ممنوع بوده است، اما در قطعنامه جدید از طریق یک کانال جدید که تعیین شده است می­تواند این کالاها برای مصارف صنعتی خریداری شود.

وی افزود: همچنین در زمینه تسلیحات محدودیت­هایی قید شده است. قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت خرید و فروش تسلیحات از سوی ایران و از سوی کشورهای دیگر به ایران را ممنوع کرده بود و به ویژه خرید تسلیحات کلان ممنوع شده بود. این قطعنامه ممنوعیت را به محدودیت 5 ساله تبدیل می‌کند که اگر خرید و فروشی باشد از طریق کسب اجازه مورد به مورد توسط شورای امنیت صورت می‌گیرد.

معاون وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در رابطه با محدودیت‌ها بر سر فعالیت موشکی ایران گفت:‌ بر اساس بند 9 قطعنامه 1929 فعالیت‌های موشکی ایران به طور کامل ممنوع شده است و حتی اجازه می‌داد به کشورها که علیه ایران به زور متوسل شوند اما الآن شورای امنیت در قطعنامه مذکور می‌خواهد فعالیت‌های موشکی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی‌شده یا می‌شود، انجام نگیرد. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران اساسا در برنامه‌اش فعالیت موشکی مرتبط با هسته‌ای ندارد.

وی اظهار داشت: شورای امنیت موضوع محدودیت در فعالیت‌های موشکی را نه تحت ماده 41 و نه فصل هفت بیان نمی‌کند و فقط به عنوان «یک خواسته» آن را مطرح می‌کند.

وی یادآور شد: این قطعنامه با همه مواردی که در آن است و محدودیت‌هایش مرزبندی مشخصی با توافق دارد اگر مواردی باشد در قطعنامه که در توافق نباشد نقض آن‌ها توسط ایران نقض توافق به حساب نمی‌آید. ما به همه سیاست‌های خود در چارچوب برنامه‌های موشکی و تسلیحاتی‌مان ادامه می‌دهیم. در بحث موشکی نقضی نخواهد بود و در بحث تسلیحاتی اگر نقضی باشد، نقض قطعنامه است نه توافق.

وی همچنین تصریح کرد: همان‌طور که رهبری گفتند سیاست‌های منطقه‌ای، دفاعی و تسلیحاتی ما متأثر از قطعنامه شورای امنیت نخواهد بود.

عراقچی گفت:‌ پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت بیانیه­ای از سوی ایران صادر می‌شود و تأکید می‌کنیم که همچنان مشروعیت تحریم‌ها را که در قبل گذاشته شده بود به رسمیت نمی‌شناسیم و این سیاست ما در آینده نیز خواهد بود.

معاون ظریف در خصوص بازگشت‌پذیری تحریم‌ها در قطعنامه شورای امنیت و برجام اظهار داشت: موضوع بازگشت‌پذیری برای هر دو طرف است. اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند، بلافاصله ما به برنامه هسته‌ای خود برمی‌گردیم. این امکان برای طرف مقابل نیز وجود دارد در قطعنامه هم پیش بینی شده اگر نقضی هم از سوی ایران و هم کشورهای دیگر صورت گیرد، می­توانند مراجعه کنند. البته برای این کار یک پروسه 60 روزه در نظر گرفته شده است و این حق برای هر دو طرف است.

عراقچی در خصوص الزام آور بودن تعهدات مورد پذیرش در برجام و قطعنامه شورای امنیت گفت: از نظر حقوق بین‌الملل الزام آور است، اما تبعا حقوق داخل کشورها بر حقوق بین‌الملل تفوق دارد. از نظر ما تا وقتی روال قانونی برای اجرایی شدن توافق در کشورها طی نشود، توافق وین یا برجام قابل اجرایی شدن و عمل نیست و برای آمریکا و یا برخی کشورهای اروپایی هم همین طور است. در یک فاصله نود روزه کشورها باید این برنامه را در روال قانونی خود بررسی و تائید کنند. در ایران نیز مجلس شورای اسلامی یا شورای عالی امنیت ملی این مرحله را باید طی کند تا برجام به یک قانون تبدیل شود./822/د102/ج